Lớp học không tiếng giảng bài của bà giáo 89 t.uổi
Tiếng nhạc du dương phát ra từ chiếc đài cassette khi bà giáo Hồ Hương Nam bắt đầu buổi học. Hôm nay lớp của bà Nam có 12 học sinh đi học, 6 bạn vừa được bố mẹ xin phép nghỉ.
7h30 từ thứ hai đến thứ sáu, cô giáo Hồ Hương Nam (89 t.uổi, quận Tây Hồ) có mặt tại lớp học tình thương dành cho trẻ khuyết tật đặt trong khuôn viên của trường THCS An Dương (phường Yên Phụ). Căn phòng rộng chừng 30 m2, được chia làm hai dãy là nơi học tập của 18 học sinh khuyết tật, gồm cả trẻ bị bệnh down, câm điếc, t.uổi từ 10 đến 35 ở Hà Nội.
Đúng 8h, lần lượt các học sinh bước vào lớp, bà giáo già đưa usb đã tải sẵn nhạc vào đài cassette, vặn âm thanh vừa đủ nghe, nhắc nhở học sinh mang sách vở ra để chuẩn bị học tập. Với bà Nam, thay vì không khí tĩnh lặng như các lớp của học sinh bình thường, bà mong muốn dùng âm nhạc để các con dễ tiếp thu kiến thức và xua đi không khí căng thẳng mỗi khi đến trường.
“Hôm nay lớp có 12 bạn đi học do 6 bạn vừa được bố mẹ gọi điện xin phép nghỉ. Vậy chúng ta bắt tay vào học thôi các con”, bà Nam nói
Lớp học của cô Nam có 18 học sinh, buổi học hôm nay có 12 em đi học. Ảnh: Nguyễn Ngoan.
Lớp học của bà Nam chẳng có bảng hay phấn viết. Thay vì đứng trên bục giảng, bà giáo già đi tới từng bàn, kèm từng nét chữ, uốn nắn cách cầm bút đến đ.ánh vần chữ cái.
“Tôi dạy cho các con không chạy theo giáo án vì học sinh có nhiều trình độ khác nhau. Thay vì đọc chép lên bảng, tôi đến từng bàn hướng dẫn sẽ tốt hơn. Ai hiểu biết đến đâu tôi dạy đến đó”, bà Nam chia sẻ.
Đi đến sát Phương Anh,18 t.uổi, bà Nam kể cô bị câm điếc bẩm sinh, hoàn cảnh gia đình vô cùng khó khăn. Để giao tiếp được với các học sinh như Phương Anh, bà Nam phải đi học khoá giao tiếp với học sinh khiếm thính, sau đó sử dụng ngôn ngữ cơ thể để truyền đạt kiến thức. Phương Anh đã bám lớp bà Nam hơn 10 năm nay, lực học khá và nhận thức tốt.
Sau hơn 30 phút dạy kiến thức mới cho học sinh, bà giáo già bắt đầu giao bài tập để học sinh làm. Mặc bên ngoài có tiếng nô đùa, các em trong lớp học đặc biệt này trật tự làm bài.
Bà Hồ Hương Nam quê gốc ở Thừa Thiên – Huế. Bà từng tốt nghiệp lớp đào tạo sư phạm cấp tốc, sau đó được điều ra Hà Nội dạy học tại trường Tiểu học Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình). Năm 1979, bà nghỉ hưu. Đến năm 1990, bà được phường giao công việc làm cộng tác viên dân số, vận động các gia đình không sinh con thứ ba.
Trong quá trình làm việc, bà gặp nhiều trường hợp t.rẻ e.m khuyết tật, gia đình khó khăn không có điều kiện cho con đi học. Với cái tâm của một nhà giáo, sau nhiều đêm trăn trở, bà quyết định mở lớp dạy chữ miến phí, giúp các em khuyết tật hòa nhập với cuộc sống.
Phương Anh, 18 t.uổi, bị câm điếc bẩm sinh, đã theo lớp học tình thương được 10 năm. Ảnh: Nguyễn Ngoan.
Thời gian đầu đi vận động phụ huynh, bà giáo về hưu nhận không ít sự miệt thị, khó chịu vì bị cho là “rảnh quá nên nghĩ ra chuyện làm”.
“Ngày ấy tôi mất hàng tháng để vận động các gia đình cho con đi học. Có nhà thấy tôi từ xa đã xua tay đuổi về. Tôi buồn chứ, nhưng tâm tôi biết họ chỉ mặc cảm vì đang yên lành có người động đến nỗi đau con cái không được như những đ.ứa t.rẻ khác. Chính vì vậy, tôi càng phải cố”, bà Nam kể.
Suốt hai năm đầu, lớp tình thương của bà Nam xin học nhờ ở trụ sở tuần tra của khu dân cư với hai học sinh. Bà bắt đầu dạy các em cách chào hỏi, ăn cơm biết mời, trước khi ăn phải rửa tay và đi học phải sửa sang quần áo chỉnh tề.
Video đang HOT
Sau một tháng, phụ huynh ngạc nhiên khi “bỗng dưng” con biết chào hỏi lễ phép, ngoan ngoãn nghe lời hơn. Dạy lễ nghĩa xong, bà giáo mới bắt đầu hướng dẫn các em làm quen mặt chữ. Trước khi dạy chữ O, bà viết mẫu lên chiếc bảng con và giảng giải cho học sinh hiểu phải đưa nét bút từ hướng nào lại. Khi đã quen, bà viết mẫu bằng bút chì lên vở để các em tô lại.
“Dạy trẻ bình thường đã khó, dạy các em khuyết tật hay thiểu năng vất vả hơn nhiều lần. Tôi cứ cầm tay hai em tô hết trang này tới trang khác chữ O cho tới khi thành thạo. Xong chữ O, tôi mới dạy các chữ cái khác. Học ghép vần cũng như vậy, nên dạy một đ.ứa t.rẻ buộc lòng phải có sự kiên trì và nhẫn nại”, bà Nam cho hay.
Trong số học sinh của bà, có em đã bám lớp được 16-17 năm, có em mới vào từ đầu năm ngoái, có học sinh đã “tốt nghiệp” và lập gia đình, có em đã mất. Không chỉ học sinh ở phường Yên Phụ, nhiều gia đình trong thành phố cũng gửi con tới lớp của bà. Bà chưa lần nào từ chối khi có học sinh tìm đến, dù các em bị down, liệt, tự kỷ, bởi bà tâm niệm “đến mình còn từ chối thì lấy ai sẽ giúp đỡ các con?”.
Để động viên học trò, cứ thứ sáu hàng tuần bà bỏ t.iền túi ra mua bim bim phát cho mỗi em một gói. Học sinh nào ngoan bà sẽ thưởng thêm, các em chưa ngoan sẽ tự hiểu và phải cố gắng nhiều hơn.
Bà Nam hướng dẫn một học sinh mới vào lớp viết chữ cái. Ảnh: Nguyễn Ngoan.
Nhìn quanh căn phòng khang trang, rộng rãi, bà Nam cười: “Giờ các con vào nề nếp rồi chứ ngày trước vất vả lắm. Ngoài việc giảng dạy, tôi còn phải lau dọn vệ sinh, rửa mặt mũi chân tay. Gọi là cô giáo nhưng thực chất tôi kiêm cả bảo mẫu”.
Suốt 23 năm gắn bó với trẻ khuyết tật, bà Nam có nhiều kỷ niệm cảm động. Dù đã nhiều năm trôi qua, bà vẫn không quên lần đầu tiên được học sinh tặng hoa trong ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
Hôm ấy bà bước vào lớp thì thấy các em học sinh đứng hết dậy, rồi mỗi em bẽn lẽn lấy một bông hoa hồng mang đến tặng. Khi được hỏi lấy t.iền đâu, đám học sinh thành thật “khai” tiết kiệm t.iền quà sáng.
“Có lần tôi bị tai nạn phải nằm nhà, học sinh cũng đến tận nơi thăm. Có em còn ngồi cạnh giường mếu máo ‘cô ơi cô đừng c.hết nhé’, nhìn thương lắm”, bà Nam kể chậm lại, mắt rơm rớm.
Tháng 3/2020, Covid-19 bùng phát khiến lớp học buộc phải nghỉ một thời gian dài, cả cô và trò ai nấy cũng đều buồn. Thời điểm nghỉ học, ngày nào bà Nam cũng gọi điện thoại cho gia đình để giao bài tập, thỉnh thoảng lại nói chuyện với các học sinh. Mãi đến tháng 5, khi dịch bệnh được kiểm soát, cả lớp vui mừng trở lại lớp.
23 năm qua, bà Nam chưa bao giờ nghĩ đến chuyện thu học phí hay bất cứ một khoản t.iền nào. Nhiều khi bà còn chắt chiu đồng lương hưu để mua quà, bánh, đồ dùng học tập cho học trò của mình. Với bà, sự yêu quý và tiến bộ của học trò chính là nguồn động viên lớn nhất giúp bà tiếp tục công việc.
Bước sang t.uổi 89, khi chân ngày càng yếu, tay run, bà Nam không biết có thể đứng lớp được bao lâu nữa. Nhưng với bà, khi còn sức khoẻ, còn có thể dạy học sinh, bà không ngại mưa gió hay bão lũ, miễn là có thể đến gặp và dạy dỗ các học sinh thân yêu.
Cô giáo Hồ Phương Nam đã có 23 năm theo dạy trẻ khuyết tật. Ảnh: Nguyễn Ngoan.
Lớp học đặc biệt ở Hà Tĩnh, nơi học sinh 2 năm mới lên một lớp
10 lớp học với 123 học sinh đặc biệt ở Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) có chương trình học tập riêng, kéo dài 2 năm một lớp.
Chỉ động tác đơn giản như lấy đồ dùng học tập ra và làm theo hướng dẫn, thế nhưng cô Trần Thị Kim Chi phải mất rất nhiều ngày để hướng dẫn cho các em bị thiểu năng trí tuệ thành thục động tác.
Những lớp học với nhiều độ t.uổi khác nhau nhưng các em đều có chung một nỗi đau về thể xác và tinh thần đó là: thiểu năng trí tuệ, khiếm thính, khiếm thị, dị tật.... Có em bị down, có em tăng động, có em đang học bỗng lên cơn động kinh co giật...
Giờ học của cô Trần Thị Kim Chi - phụ trách lớp dự bị thiểu năng trí tuệ 1B khởi đầu bằng sự ồn ào xen lẫn với những giọng nói ngọng líu của học sinh. Mãi mới ổn định trật tự và giờ học được bắt đầu.
Giáo viên đưa ra một phần việc, thực hành việc làm ấy và cuối cùng cũng đã có một số cánh tay giơ lên xung phong làm lại những hoạt động của cô giáo.
Lớp học dành cho các em bị tự kỷ của cô giáo Nguyễn Thị Uy.
Cô Chi cho biết: "Để giúp học sinh có thể cầm nắm được đồ vật, có thể ngồi nghiêm túc hay đơn giản chỉ là nhớ tên một ký hiệu, một con chữ ... có khi giáo viên phải mất từ 1 đến 2 tuần".
Sau mỗi động tác làm đúng, cô Uy thường động viên, khích lệ các em.
"Việc ổn định trật tự lớp học trở thành một thử thách khi học sinh cứ như "bắt cóc bỏ đĩa" vậy. Dạy học ở nơi đây, yếu tố đầu tiên mà giáo viên phải có đó là tấm lòng yêu thương và sự kiên nhẫn", cô Kim Chi chia sẻ thêm.
Chính tình thương và sự kiên trì áp dụng phương pháp giáo dục hiện đại, phù hợp đã giúp nhiều em bị bệnh tự kỷ làm chủ được hành vi...
Chương trình lớp dự bị thiểu năng trí tuệ được trung tâm áp dụng cách đây 2 năm. Lớp dự bị để rèn cho các em làm quen ý thức tự giác học tập. Giáo viên mất 1 năm để rèn luyện các em những công việc đơn giản như: lấy và thu dọn đồ dùng học tập, đồ chơi; cách chào hỏi, xưng hô và giao tiếp với các bạn và cô giáo.
Nhiều em tiến triển tích cực để hòa nhập cộng đồng
Ở bên cạnh, lớp học dành cho những học sinh tự kỷ của cô giáo Nguyễn Thị Uy cũng đang hào hứng bởi giờ học xem tranh để phân biệt những con vật.
Cô Uy chia sẻ: "Đây là những học sinh có hành vi nên khó khăn nhất là việc kiểm soát hành vi của các em. Có em đang học tự nhiên cười hay khóc, chạy lung tung phá phách, và hầu như các em không hợp tác với giáo viên. Ngày đầu tham gia dạy các em, tôi cũng nản lòng. Nhưng rồi, vì tình thương, trách nhiệm, tôi đã cố gắng đồng hành với sự tiến bộ mỗi ngày của các em".
Từ những em khiếm thính, không biết đọc, biết viết, sau một thời gian học tập tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật ở Hồng Lĩnh đã biết viết chữ.
Cũng như các giáo viên khác của trung tâm, cô Uy cũng đã dành cho mỗi em một quyển sổ ghi chép lại từng hoạt động, hành vi của cháu trong mỗi ngày để tiện việc theo dõi. Từ đó, tùy theo khả năng của mỗi em mà cô Uy tự đặt một mục tiêu riêng. Có em mục tiêu trong tháng đầu tiên có thể là kỹ năng giao tiếp, có em cô chỉ mong giữ được trật tự và biết ngồi yên lặng...
Để mỗi em bị bệnh tự kỷ tự làm tốt phần việc của mình thích là cả một quá trình gian nan, kiên trì của giáo viên ở trung tâm
Lòng nhiệt huyết của cô Uy và các giáo viên khác trong từng giờ dạy đã giúp nhiều em có sự tiến bộ rõ rệt.
Đó là em Đức D. (4 t.uổi) khi vào trung tâm chưa có ngôn ngữ thì sau 5 tháng học, em đã giao lưu với cô, đã bắt đầu nói được. Hay em Sỹ B. (6 t.uổi) khi vào trung tâm cháu có vấn đề về cơ miệng, tạy chân không cầm nắm được thì nay em đã viết được chữ, đã biết giúp cô phơi khăn, xếp ghế, trải thảm...
Đối với những em không có khả năng học văn hóa thì giáo viên trung tâm hướng dẫn, dạy những thao tác thường ngày để các em hòa nhập cộng động, tự phục vụ bản thân sau này
Còn trường hợp em Minh Kh. (9 t.uổi) chỉ biết nói, biết đọc nhưng không hiểu nghĩa, không biết cầm bút thì nay đã đọc thông, viết thạo, đã hiểu được nghĩa của từ... Tất cả những tiến bộ dù nhỏ của các cháu cũng là món quà quý giá nhất về những tháng ngày miệt mài của các giáo viên ở trung tâm trong hành trình giúp các em hòa nhập cộng đồng.
Cháu nhà tôi khiếm thính, không nói, không nghe được, tất cả mọi hành vi đều phụ thuộc vào bố mẹ. Nhưng chỉ sau 1 năm học tập ở trung tâm, con tôi đã biết chữ và nói bập bẹ, cháu còn có thể tự vệ sinh cá nhân
Chị Trần Thị H., phụ huynh ở thị trấn Xuân An (Nghi Xuân)
Giờ học môn Toán của lớp ghép 6 và 7 của các em khuyết tật
Bà Nguyễn Thị Hạnh, Giám đốc Trung tâm cho biết: "Để dạy trẻ hòa nhập, thời gian qua, chúng tôi đã gửi giáo viên đi đào tạo các lớp giáo dục đặc biệt của giảng viên ở Mỹ. Giáo trình dạy trẻ ở đây được thực hiện linh động theo từng đối tượng và chủ yếu áp dụng theo phương pháp Montessori - phương pháp dạy học tôn trọng sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên của trẻ, cho phép trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng và thời gian riêng của mình".
Từ hành trình miệt mài của các xơ trong việc kêu gọi nguồn mua sắm trang thiết bị dạy học, sự tận tâm của các cô giáo với những lớp học đặc biệt theo chương trình 2 năm một lớp, qua 5 năm thực hiện việc chăm sóc, giáo dục trẻ, trung tâm đã giúp hàng chục em khiếm khuyết hòa nhập cộng đồng. Riêng năm 2019, trung tâm đã giúp 9 học sinh hòa nhập.
Trung tâm Hỗ trợ phát triển, giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật Hồng Lĩnh trực thuộc Toà giám mục Giáo phận Hà Tĩnh quản lý; được cấp phép năm 2013 và chính thức hoạt động vào tháng 10/2015. Từ 20 cháu đầu tiên, đến nay, trung tâm đang dạy hơn 120 trẻ khuyết tật với sự quản lý, giáo dục, nuôi dưỡng của 9 xơ và 23 giáo viên, nhân viên.
Bà giáo già 22 năm mở lớp học tình thương, dạy miễn phí cho trẻ khuyết tật Bất kể trời nắng nóng hay mưa rét, ngày nào người ta cũng thấy bóng dáng nhỏ bé của bà giáo già gần 90 t.uổi chầm chậm đi vào lớp học tình thương. "Linh hôm nay giỏi quá, bà thưởng cho điểm 10", bà giáo Hồ Hương Nam (88 t.uổi, Hà Nội) nhẹ nhàng xoa đầu Linh (26 t.uổi) khen ngợi. "Con cảm...
