‘London thu nhỏ’ giữa lòng IS

Thành phố Manbij, phía tây thành trì Raqqa của Nhà nước Hồi giáo (IS), đầy ắp những phiến quân người Anh và gia đình của họ.

Các phiến quân ở trung tâm của thị trấn Manbji. Ảnh: Telegraph

Trước khi cuộc nội chiến Syria nổ ra, có rất ít khách du lịch nước ngoài ghé thăm trị trấn Manbij, phía bắc nước này. Ở đây không có gì ngoài một nhà tù và 4 nhà máy. Tuy nhiên, khi có sự chiếm đóng của IS, thị trấn hẻo lánh này trở thành nơi hội tụ của những phiến quân đến từ khắp nơi trên thế giới.

Phần lớn trong số đó là người Anh. Bởi vậy, thị trấn này được ví von là “London thu nhỏ”. Chỉ cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ nửa giờ đồng hồ lái xe, Manbij là chặng dừng chân đầu tiên của những phiến quân IS đến từ châu Âu và trở thành tiề.n tuyến của cuộc chiến nhằm thực hiện tham vọng thành lập một đế chế Hồi giáo.

Theo Telegraph, năm ngoái có khoảng 100 người Anh sống ở Manbij. Kể từ năm 2011, ước tính có khoảng 700 người đã tới Syria để tham chiến, một nửa trong số đó đến từ Anh.

“Có khoảng 30 quốc tịch trên tổng số lính IS ở đây, nhiều nhất là Anh, sau đó là Đức và Pháp rồi tới Arab Saudi và Algeria. Đây là nơi tập trung đông người châu Âu nhất ở Syria”, Husain Husain, một nhà hoạt động ở Manbij, cho biết.

Những cư dân

Những phiến quân IS phương Tây và gia đình của họ được đưa tới Manbij nhiều hơn là tới Raqqa, cách đó 80 dặm về phía đông, vì thị trấn này được cho là an toàn hơn và tránh được những cuộc không kích của phe chính phủ cũng như liên quân quốc tế.

IS đã ban hành những luật lệ nghiêm ngặt khắp thị trấn, nơi có dân số khoảng 150.000 người. Phụ nữ phải che bàn tay và mặt, không được trà trộn với đàn ông ở nơi công cộng. Quần áo phương Tây, âm nhạc và thuố.c l.á bị cấm.

“Manbij từng là một trong những nơi tự do nhất ở Syria nhưng bây giờ người ta chẳng còn tự do nữa. Họ đều trở thành nô lệ của Daesh (tên gọi IS trong tiếng Arab)”, Ali Al-Khatib, một người dân từng sống ở đây, cho biết. “Những người nước ngoài đến và xâm lược thị trấn của chúng tôi rồi bắt chúng tôi phải nói, mặc và ăn uống theo lời chúng. Những người phụ nữ ở đây không quen với việc phải che kín mít như thế này nhưng chúng doạ đán.h họ nếu họ không làm theo. Những tên người Anh là những kẻ tàn bạo nhất”.

Tuần trước, một trong những đứ.a tr.ẻ nhỏ tuổ.i nhất ở đây đã trở thành “ngôi sao” bất đắc dĩ trong một đoạn video tuyên truyền của IS quay lại cảnh hành hình 5 người bị cáo buộc là gián điệp. Chất giọng Anh không thể nhầm lẫn của cậu bé đã được IS lợi dụng để thu nạp thêm các ngoại binh.

Isa Dare, 4 tuổ.i, dọa giế.t “những kẻ ngoại đạo” đến từ phương Tây. Hình ảnh này do chính mẹ của em, Khadijah Dare, đến từ Lewisham, phía đông nam London, quay lại.

Khadijah, 24 tuổ.i, một người từng theo đạo Thiên chúa, đã tới thị trấn này hồi cuối năm 2012, định cư cùng Isa và chồng mới của cô, một phiến quân người Thuỵ Điển. Anh này đã thiệ.t mạn.g hồi năm ngoái trong một cuộc chiến. Khadijah sống ở Manbij 18 tháng qua cùng Isa và một đứa con trai chung của hai người.

Trong bài đăng gần đây trên mạng xã hội, cô than phiền rằng ở đây rất khó để có được những món khai vị ngon ngọt và cô đang nhớ tới những món ăn nhanh ở quê nhà. Mức lương của Khadijah không đủ sống.

Trước đó, cô đăng tải ảnh con trai Isa đang chơi đùa với khẩu sún.g AK-47 của mình.

Khadijah cũng viết một cách rất thờ ơ về việc nhìn thấy một người đàn ông bị đóng đinh ở quảng trường: “Trên đường đi chợ về, chúng tôi thấy xác của một người đàn ông trẻ, bị đóng đinh trên một cái cây và có má.u chả.y ra từ mũi y. Ít nhất thì cái tên người Syria này cũng sẽ học được cách sợ hãi thánh Allah”. Trên Twitter, cô ta cho biết người đàn ông này đã cưỡn.g hiế.p một bà già 70 tuổ.i.

Trong số cư dân ở đây còn có hai chị em sinh đôi, Salma và Zahra Halane, 17 tuổ.i, đến từ Manchester và đều đã kết hôn với các phiến quân IS.

Chồng của Salma cũng là người Anh, 19 tuổ.i, do cô quen trên mạng trước khi tới Manbij. Cuộc hôn nhân do Aqsa Mahmood, 20 tuổ.i, một đồng hương có tên trong danh sách trừng phạt của Liên Hợp Quốc, mai mối.

Chồng của hai chị em Salma đều đã chế.t trong các trận chiến.

Kẻ chủ mưu của vụ tấ.n côn.g ở Paris, Abdelhamid Abaaoud, người Bỉ, cũng từng ở Manbij và được cho là lên kế hoạch tấ.n côn.g ở những quán cafe Internet trong thị trấn.

Có không ít tr.ẻ e.m người Anh nằm trong số khoảng 100 đứ.a tr.ẻ đang sinh sống tại Manbij. Ảnh: Telegraph

Một người dân nhớ rằng đã nhìn thấy Mohammed Emwazi, người được gọi là “phiến quân John”, ở Manbij hồi đầu năm 2014, ngay sau khi thị trấn này rơi vào tay IS.

Khi chiếm được thị trấn, IS nhanh chóng khoanh vùng khu vực bằng những luật lệ của nhóm, đổi tên của những làng lân cận, lập toà án và sở cảnh sát riêng.

Những phiến quân người nước ngoài được tặng căn hộ nhỏ ở rìa Manbij, nơi cách xa dân địa phương. Họ nhận được khoảng 150 USD tiề.n lương mỗi tháng nhờ nguồn tiề.n thuế thu từ dân cư và các chủ cửa hàng.

Những người thuộc tôn giáo thiểu số như Thiên chúa giáo, Shia và Alawite phải đóng thêm phụ phí tôn giáo được gọi là “jizya” nếu họ từ chối chuyển sang dòng Sunni của đạo Hồi. Các cửa hàng luôn đầy ắp hàng hoá, không giống như những nơi còn lại ở Syria, vì thức ăn thường xuyên được chuyển từ Thổ Nhĩ Kỳ sang.

Chiêu dụ dỗ của IS

Abu Tayym, một nhà hoạt động vừa chạy trốn khỏi Manbij tới Aleppo, cho biết: “Những tên lính người nước ngoài được hưởng đặc quyền riêng, chúng được dùng nước sạch và có điện cả ngày, điều mà người dân địa phương không được hưởng. Nếu để ý sẽ thấy rằng khi đi mua sắm, những kẻ này thường chọn mua những món đồ đắt đỏ nhất, trái ngược với người dân địa phương nghèo đói. IS lợi dụng sự tương phản đó để thu hút những người dân ở đây tham chiến cùng chúng”.

Một công cụ dụ dỗ quan trọng khác đó là hệ thống giáo dục. Tr.ẻ e.m được học ở trường từ 4 tuổ.i, chia lớp theo giới tính, học tiếng Arab, luật Sharia và làm thế nào để trở thành một công dân tốt trong “Nhà nước Hồi giáo”.

Những tài liệu bị rò rỉ ra bên ngoài cho thấy IS đã tẩy não tr.ẻ e.m và dùng những phiến quân nhí làm chìa khoá để tạo sự gắn kết trong “nhà nước”.

Khi lên 10 tuổ.i, tr.ẻ e.m phải tham gia vào những trại huấn luyện mang tên “Những đứa con của vương quốc Hồi giáo”. Chúng được dạy cách bắ.n sún.g, dùng vũ khí, chặ.t đầ.u, đối phó với tù binh, thậm chí cả cách đán.h bom t.ự sá.t.

Có không ít tr.ẻ e.m người Anh nằm trong số khoảng 100 “đứa con” đó. Một khi chúng đã hoàn thành khoá học, ở tuổ.i 15, chúng sẽ được giao nhiệm vụ và nơi canh gác.

Những phiến quân phương Tây thường sẽ giữ những chức vụ thấp hơn người bản địa Syria, Iraq và các nước Arab khác. Tuy nhiên, người ngoại quốc nói sõi tiếng Arab hoặc được đào tạo về truyền thông, thường nắm giữ vị trí cốt cán.

Manbij, nơi sinh sống của phần lớn người Sunni và một lượng nhỏ người Kurd, là một trong những thị trấn đầu tiên bị tuột khỏi tay chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

Tr.ẻ e.m ở Manbij học tiếng Arab, luật Sharia và làm thế nào để trở thành một công dân tốt trong “Nhà nước Hồi giáo”. Ảnh: Telegraph

Ban đầu, quân nổi dậy phi Hồi giáo từ Quân đội Syria (FSA) tự do chiếm được Manbij với sự hỗ trợ của người dân. Tuy nhiên, quyền kiểm soát sau đó dần rơi vào tay những chiến binh Hồi giáo, những kẻ đã cam kết trung thành với IS hồi cuối năm 2013 và đán.h bại FSA.

Tổ chức này cai trị bằng nỗi sợ hãi, thường xuyên chặ.t đầ.u người dân và vứt xác ở nơi công cộng để cảnh cáo. Ông Khatib cho hay một số thành viên trong gia đình và bạn bè của ông đã bị chặ.t đầ.u, kể cả đối với hành vi rất bình thường là bán thuố.c l.á.

Những người khác thì biến mất rồi bặt vô âm tín. Bản thân ông cũng bị một tên lính người Anh đe doạ hồi năm ngoái. Y tới nhà ông lúc nửa đêm, buộ.c tộ.i ông đã tổ chức những cuộc biểu tình và ra lệnh cho ông phải hầu toà trong tuần tới.

Ông Khatib quá sợ hãi nên đã chạy trốn khỏi nơi mà ông gọi là quê hương suốt 38 năm qua, mang theo vợ, hai con trai và một túi tư trang tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Abdulaziz, một cựu cư dân Manbij, hiện sống ở London, cho biết: “Các chiến binh nước ngoài không hoà nhập, nhiều người trong số họ thậm chí không thể nói tốt tiếng Arab. Họ đi bộ xung quanh tuần tra và nói họ là cảnh sát nhưng họ không có quân phục”.

Trong tháng 11, Manbij đã chứng kiến một số cuộc biểu tình phản đối người nước ngoài. Một người dân đã bắ.n một thẩm phán người Tunisia vì ra lệnh chặ.t đầ.u ba thành viên trong gia đình của người này với tội “chụp ảnh thành trì của IS”.

Tuy nhiên, những hành vi phản kháng vẫn còn rất hiếm. IS trả đũa vụ sá.t hạ.i thẩm phán bằng cách bắt hàng chục phụ nữ và hành hình những người định bỏ trốn.

Người đứng đầu các cuộc biểu tình đã bị bắt và bị tr.a tấ.n đến chế.t rồi vứt xác ra phố.

“Chúng treo anh ta ở nơi công cộng cho mọi người thấy, để chắc chắn rằng họ hiểu được hậu quả của việc không tuân theo chúng”, Abdulaziz, người có gia đình vẫn đang mắc kẹt ở Manbij, cho biết.

Duyên Nguyễn

Theo VNE