Loét thực quản do thuốc

Ba tháng gần đây, Khoa Tiêu hóa BV Nguyễn Tri Phương (TP.HCM) đã điều trị cho năm trường hợp loét thực quản do thuốc. Gần đây nhất, chị B.T.S. (30 tuổi, ở Q.Bình Tân, TP.HCM) đi khám bệnh vì đau ngực và nuốt đau sau khi uống thuốc điều trị huyết trắng ba ngày trước đó. Các bác sĩ đã nội soi thực quản, dạ dày và chẩn đoán “ loét thực quản giữa cấp tính do thuốc kháng sinh”. Sau một tuần điều trị, bệnh nhân đã hết đau ngực và ăn uống lại bình thường.

“Loét thực quản do thuốc” là bệnh chúng ta vô tình tự gây ra khi điều trị một bệnh lý khác và điều quan trọng là cả bệnh nhân và bác sĩ đều ít chú ý đến vấn đề này. Hiểu rõ bệnh lý này, chúng ta sẽ có cách phòng tránh hữu hiệu nhằm tránh việc “trị hết bệnh này, mắc thêm bệnh khác”.

Nguyên nhân:

- Uống thuốc không đúng cách: Uống quá ít nước; uống thuốc ở tư thế nửa nằm nửa ngồi hoặc ở tư thế nằm; uống thuốc xong rồi đi nằm ngay.

- Đoạn thực quản thường bị loét là đoạn 1/3 giữa, vì đây là chỗ hẹp nhất của thực quản, làm cho các viên thuốc nhất là thuốc dạng viên nang (con nhộng) bị dính lại trên thành thực quản.

Các loại thuốc nào dễ gây loét thực quản?

- Thuốc kháng sinh, đặc biệt là tetracycline, doxycycline thường dùng trong bệnh lý phụ khoa và da liễu.

- Thuốc trị loãng xương nhóm bisphosphonate.

- Thuốc giảm đau kháng viêm (Diclofenac, Ibuprofen…).

- Thuốc bổ sung muối potasium cho cơ thể (Kaleorid…).

Ảnh minh họa: Internet

Dấu hiệu nhận biết:

- 24 – 48 giờ sau khi uống thuốc, người bệnh bắt đầu có triệu chứng đau nóng rát sau xương ức hoặc sau lưng, dấu hiệu này tăng lên khi ăn uống kèm theo nuốt đau hay

nuốt vướng.

- Qua thực tế bệnh nhân thường than đau ngực lan sau lưng hoặc cảm giác tức ngực nên lo lắng và đi khám tim, khám phổi, chứ ít khi tìm đến khám chuyên khoa tiêu hóa.

- Phương pháp chẩn đoán chính xác nhất là nội soi thực quản, dạ dày qua đường miệng.

Biến chứng:

- Xuất huyết tiêu hóa hoặc thủng thực quản: Ít gặp.

- Vết loét lành sẹo không tốt, co rút làm hẹp thực quản, gây tình trạng nuốt khó kéo dài.

Cách điều trị:

- Ngưng ngay thuốc nghi ngờ gây loét thực quản.

- Ăn thức ăn mềm, nguội (cháo, sữa, xúp…). Uống nhiều nước lạnh.

- Dùng thuốc hỗ trợ: Sucrafate dạng gel, Lidocaine dạng gel.

Nếu phát hiện và điều trị đúng, triệu chứng sẽ cải thiện trong vòng một tuần. Nhưng để thực quản lành hoàn toàn thì cần hai-bốn tuần.

Cách phòng tránh loét thực quản do thuốc:

- Nên uống thuốc với đầy đủ nước (khoảng 250ml).

- Nên uống thuốc ở tư thế ngồi hoặc đứng.

- Uống thuốc xong ít nhất 15 phút sau mới đi nằm.

- Khi chăm sóc người già hay trẻ em phải nằm một chỗ, chúng ta nên:

Ưu tiên chọn dạng thuốc nước.

Chỉnh đầu giường cao hoặc đỡ bệnh nhân ngồi dậy khi cho uống thuốc.

Theo PNO