Loạt thách thức với quyền lực Taliban

Theo dõi VGT trên

Các cuộc biểu tình và lời kêu gọi kháng chiến xuất hiện ngay sau khi Taliban tiếp quản một quốc gia đang vật lộn vì Covid-19, hạn hán và nghèo đói.

“Tôi sẽ không làm hàng triệu người lắng nghe mình phải thất vọng. Tôi sẽ không đội trời chung với Taliban. Hãy tham gia lực lượng kháng chiến”, Amrullah Saleh, cựu phó tổng thống Afghanistan trong chính quyền vừa bị lật đổ, tuyên bố trên Twitter hôm 17/8.

Trước đó, Saleh tự nhận là lãnh đạo lâm thời của Afghanistan thay thế tổng thống Ashraf Ghani bỏ chạy ra nước ngoài, cho biết ông “đang liên hệ với tất cả lãnh đạo để đảm bảo sự ủng hộ và đồng thuận của họ” về một liên minh chống Taliban. Saleh được cho là đang tập hợp lực lượng tại thung lũng Panjshir, cách thủ đô Kabul khoảng 110 km về phía bắc.

Một trong những người đồng hành cùng Saleh là Ahmad Massoud, con trai của Ahmad Shah Massoud, thủ lĩnh Liên minh phương Bắc đã bị al-Qaeda ám sát hai ngày trước vụ khủng bố 11/9/2001. Liên minh phương Bắc từng lật đổ Taliban dưới sự hỗ trợ của Mỹ vào năm 2001.

“Chúng tôi có các binh sĩ từ quân đội chính quy Afghanistan, những người cảm thấy căm phẫn khi chỉ huy của họ đầu hàng và đang mang vũ khí tới Panjshir. Các cựu thành viên Lực lượng Đặc nhiệm Afghanistan cũng đã tham gia cuộc đấu tranh của chúng tôi”, Massoud viết trong một bài đăng trên tờ Washington Post.

Loạt thách thức với quyền lực Taliban - Hình 1

Một tay súng Taliban đứng gác bên ngoài Bộ Nội vụ Afghanistan ở thủ đô Kabul hôm 16/8. Ảnh: Reuters .

Kể từ khi nắm quyền kiểm soát thủ đô Kabul hôm 15/8, Taliban đã tìm cách thuyết phục người dân trong nước và cộng đồng quốc tế rằng họ không có ý định áp đặt chế độ cai trị hà khắc như trước đây, thay vào đó sẽ theo đuổi hòa bình và công bằng. Tuy nhiên, nhiều người không tin tưởng những cam kết này, trong khi các nước dường như né tránh việc công nhận Taliban là lực lượng cầm quyền ở Afghanistan.

“Sự chuyển đổi từ một nhóm nổi dậy, vốn sử dụng bạo lực để đạt mục tiêu, sang một chính phủ phải học cách chịu trách nhiệm và chấp nhận những ý kiến trái chiều, sẽ không dễ dàng”, nhà nghiên cứu Martine van Bijlert, người đồng sáng lập Mạng lưới Nhà phân tích Afghanistan, nhận định.

Một trong những yếu tố khiến tương lai điều hành Afghanistan của Taliban gặp nhiều thách thức là việc cựu tổng thống Ghani tuyên bố ông có ý định trở lại đất nước, sau khi chạy trốn đến Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Ghani bác bỏ thông tin ông mang theo số tiền lớn khi rời Kabul, đồng thời cho biết phải bỏ trốn vì lo sợ nguy cơ bị Taliban treo cổ nếu ở lại.

Video đang HOT

Tài chính cũng là vấn đề đáng lo ngại đối với Taliban khi ngân khố quốc gia trống rỗng. Quyền thống đốc ngân hàng trung ương Afghanistan Ajmal Ahmady hôm 18/8 cho biết Taliban sẽ chỉ có thể tiếp cận một phần nhỏ trong 9 tỷ USD dự trữ quốc tế của đất nước, hầu hết được gửi trong các ngân hàng tại Mỹ.

Chính quyền Tổng thống Joe Biden vài ngày gần đây đã đóng băng các tài khoản của Afghanistan, nhằm ngăn lực lượng này tiếp cận nguồn ngoại tệ dự trữ khổng lồ. Tuy nhiên, động thái đó cũng có nguy cơ bóp nghẹt nền kinh tế Afghanistan, đất nước vô cùng nghèo khó vốn phụ thuộc sâu sắc vào viện trợ của Mỹ và quốc tế.

Sau khi nghe tin Taliban đang tra hỏi các nhân viên ngân hàng trung ương về “vị trí tài sản”, Ahmady, người đã rời khỏi Afghanistan, đã liệt kê các ngân hàng nước ngoài đang giữ tiền dự trữ của đất nước. Cựu quan chức này cho rằng Taliban “cần khẩn trương bổ sung một nhà kinh tế học vào đội ngũ”.

“Taliban và những bên hậu thuẫn họ đáng lẽ phải lường trước điều này. Họ đã chiến thắng về mặt quân sự, nhưng việc điều hành không hề dễ dàng”, Ahmady viết.

Trở thành lực lượng nắm quyền, Taliban giờ đây sẽ phải chăm lo cho đời sống của người dân Afghanistan, vốn đang bị hạn hán hoành hành. Tổ chức cứu trợ trẻ em Save the Children cho biết họ “lo ngại cực độ” về khả năng trẻ em tại Afghanistan sẽ đối mặt cuộc khủng hoảng lương thực nghiêm trọng, trong bối cảnh các tổ chức cứu trợ đã ngừng hoạt động sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát.

“Trước cả khi Taliban trỗi dậy, Afghanistan vốn có số lượng người đối mặt tình trạng đói ở mức khẩn cấp cao thứ hai thế giới. Một nửa số trẻ em dưới 5 tuổi được cho là sẽ bị suy dinh dưỡng cấp tính trong năm nay, cần được quan tâm đặc biệt để sống sót”, tuyên bố của Save the Children có đoạn.

Giữa lúc đội ngũ lãnh đạo Taliban phải tính toán cách trả lương cho các nhân viên chính phủ và nuôi sống đất nước, những thách thức chính trị với quyền lực của nhóm cũng xuất hiện. Tại thành phố Jalalabad phía đông Kabul, hàng chục người hôm 18/8 tuần hành với quốc kỳ Afghanistan, trong khi Taliban dùng lá cờ màu trắng riêng.

Theo các video trên mạng xã hội, Taliban đã nổ súng thị uy đoàn người biểu tình. Danish Karokhil, biên tập viên hãng thông tấn Afghanistan Pajhwok, cũng cho biết lực lượng Taliban đã nổ súng vào đám đông và đánh một phóng viên video của hãng này sau khi chất vấn tại sao anh quay cảnh biểu tình. Al Jazeera đưa tin hai người biểu tình đã thiệt mạng. Truyền thông địa phương cho biết các cuộc biểu tình lớn cũng được tổ chức tại thành phố Khost, phía đông nam Kabul.

Tình trạng hỗn loạn tại sân bay quốc tế Hamid Karzai ở Kabul, nơi hàng nghìn người tuyệt vọng đang cố gắng rời khỏi đất nước, cũng được cho là một phép thử với khả năng xử lý khủng hoảng của Taliban.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman hôm 18/8 cho biết Washington đang thảo luận với Taliban về việc “đảm bảo đi lại an toàn không chỉ cho công dân Mỹ, mà còn cho những người đang cố gắng đến sân bay” để rời khỏi đất nước.

Theo Sherman, Bộ Ngoại giao Mỹ chưa nhận được báo cáo nào về việc công dân của họ bị Taliban cản đường đến sân bay, nhưng đã xuất hiện nhiều trường hợp người Afghanistan bị chặn lại dù có giấy tờ hợp lệ.

Trước đó, đại sứ quán Mỹ tại Kabul đăng cảnh báo an ninh đối với những người Mỹ đang cố gắng đến sân bay, hướng dẫn họ đi qua cổng quân sự do lực lượng Mỹ kiểm soát, nhưng lưu ý rằng “chính phủ Mỹ không thể đảm bảo con đường an toàn” đến địa điểm này.

Tại tỉnh Bamiyan phía tây Kabul, người dân địa phương cho biết Taliban đã cho nổ tung bức tượng Abdul Ali Mazari, thủ lĩnh của dân tộc thiểu số Hazara bị Taliban hành quyết vào năm 1995. Hai thập kỷ trước, Taliban cũng cho nổ tung hai bức tượng Phật lớn ở Bamiyan.

Tuy nhiên, Mullawi Faroq, một thành viên Taliban tại Bamiyan, phủ nhận việc nhóm này phá hủy bức tượng thủ lĩnh Hazara, đồng thời cáo buộc “những kẻ phá hoại” đang cố gắng chia rẽ người dân và Taliban. Mặc dù vậy, ông thừa nhận tình trạng hỗn loạn đã xuất hiện sau khi Taliban tiếp quản tỉnh này.

“Chúng tôi nhận được nhiều khiếu nại”, Faroq cho biết, nhưng nói thêm rằng tình hình đã được cải thiện. “Chúng tôi đã mang lại trật tự và an ninh”.

Mỹ "cấm cửa" Taliban đụng vào kho tiền của Afghanistan

Quan chức Mỹ cho biết Taliban sẽ không được phép tiếp cận bất kỳ khoản dự trữ nào của Afghanistan đang được cất giữ trong các tài khoản ở Mỹ.

Mỹ cấm cửa Taliban đụng vào kho tiền của Afghanistan - Hình 1

Các tay súng Taliban trên đường phố Kabul (Ảnh: AFP).

"Bất kỳ tài sản nào của Ngân hàng trung ương mà chính phủ Afghanistan có tại Mỹ sẽ không được cung cấp cho Taliban", một quan chức trong chính quyền Mỹ nói với AFP ngày 16/8.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tổng dự trữ của Ngân hàng trung ương Afghanistan đạt 9,4 tỷ USD tính đến cuối tháng 4/2021. Một nguồn thạo tin cho biết hầu hết các khoản dự trữ này đều được cất giữ bên ngoài lãnh thổ Afghanistan.

Hiện chưa rõ khoản dự trữ của Afghanistan được cất giữ tại Mỹ là bao nhiêu.

Theo AFP , Mỹ cũng có thể ngăn các tổ chức đa phương như IMF và Ngân hàng Thế giới viện trợ cho Afghanistan, như những gì nước này đã làm với các chính quyền mà Washington không công nhận như Venezuela.

IMF hồi tháng 6 đã giải ngân khoản vay 370 triệu USD mới nhất cho Afghanistan, vốn được phê duyệt vào tháng 11 năm ngoái, để hỗ trợ nền kinh tế của nước này trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát.

Vào thời điểm đó, IMF cho biết chính phủ Afghanistan vẫn duy trì nền kinh tế đi đúng hướng, bất chấp "tình hình an ninh xấu đi và bất ổn gia tăng khi các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban bị đình trệ, với việc quân đội Mỹ và NATO sẽ rút quân khỏi Afghanistan vào tháng 9".

Trong khi đó, Ngân hàng Thế giới có hơn 20 dự án phát triển đang thực hiện tại Afghanistan và cho đến nay đã cung cấp 5,3 tỷ USD cho Afghanistan, chủ yếu là viện trợ không hoàn lại.

Taliban ngày 15/8 đã giành quyền kiểm soát thủ đô Kabul của Afghanistan và chiếm dinh tổng thống khi Tổng thống Ashraf Ghani cùng nhiều quan chức cấp cao của chính quyền vội vã rời khỏi đất nước.

Sputnik dẫn thông tin từ một người phát ngôn Đại sứ quán Nga tại Afghanistan Nikita Ishenko cho biết, ông Ghani rời Afghanistan cùng với 4 ô tô chất đầy tiền. Số tiền này sau đó đã được chất lên trực thăng nhưng không vừa, nên một phần đã bị bỏ lại trên đường băng.

Taliban khởi động chiến dịch tiến công để mở rộng quyền kiểm soát lãnh thổ Afghanistan từ cuối tháng 5 khi Mỹ và các nước đồng minh bắt đầu rút quân khỏi quốc gia Trung Nam Á này. Chỉ trong vài ngày gần đây, Taliban liên tục chiếm quyền kiểm soát ở hàng loạt thành phố ở Afghanistan, thậm chí, ở một số thành phố, Taliban tiến vào mà không gặp bất cứ sự kháng cự nào.

"Chiến lợi phẩm" mà Taliban thu được ngoài các tài sản mà quan chức Afghanistan để lại còn là vũ khí hiện đại của quân đội chính phủ như máy bay chiến đấu, xe bọc thép, đạn dược.

Trong suốt 20 năm mở rộng lực lượng tại Afghanistan, Taliban có nhiều nguồn thu khác nhau, trong đó có nguồn thu từ thuế tại những khu vực mà họ kiểm soát ở Afghanistan. Ngoài ra, lực lượng này cũng nhận tài trợ từ những người ủng hộ.

Một quan chức Liên Hợp Quốc cho biết Taliban có nguồn thu chính từ sản xuất và buôn bán ma túy. Hoạt động này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Afghanistan gặp nhiều khó khăn do chiến tranh tàn phá cũng như tình hình chính trị rối ren suốt hàng chục năm qua.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

"Giáo sư tiên tri" dự đoán người đắc cử tổng thống Mỹ
06:17:23 05/11/2024
Con cá sấu nuôi nhốt lớn nhất thế giới qua đời
11:52:54 03/11/2024
Không mặc áo phao để tắm nắng và chụp ảnh cho đẹp, hai cô gái chết thảm
20:57:48 03/11/2024
Bầu cử Mỹ 2024: Lựa chọn của nhà sử học từng đoán trúng người chiến thắng 90%
21:46:29 04/11/2024
Những người Ukraine thấp thỏm trước viễn cảnh ông Trump thắng cử
20:52:29 03/11/2024
Quân đội Trung Quốc mô phỏng tình huống chiến đấu cơ tàng hình xuất kích từ Nhật
20:15:55 03/11/2024
7 bang chiến trường có thể xoay chuyển cục diện bầu cử Mỹ
21:16:17 03/11/2024
Cuộc đua vào Nhà Trắng đã trở nên cân bằng ngay sát Ngày Bầu cử
09:15:15 04/11/2024

Tin đang nóng

Xót xa hình ảnh cuối cùng của nghệ sĩ Lê Phương vừa qua đời do va chạm xe tải
06:58:39 05/11/2024
Mẹ tôi làm con dâu suýt sẩy thai, sinh con xong vợ tôi dứt khoát ly hôn
07:28:14 05/11/2024
Bức ảnh tiên tri số phận bi đát của Triệu Vy, Lâm Tâm Như và Phạm Băng Băng mấy chục năm trước khiến netizen "lạnh sống lưng"
07:52:09 05/11/2024
"Kỳ Duyên ém mọi cái đến lúc quan trọng mới bung, sẽ khiến mọi người sửng sốt!"
07:13:17 05/11/2024
Nhìn cách nuôi con của vợ chồng Lee Byung Hun: Người yêu chiều, người nghiêm khắc... nhưng luôn cùng nhau làm điều này cho con
06:47:22 05/11/2024
Mẹ đơn thân suy sụp vì chồng tương lai bất ngờ đưa ra điều kiện muốn cưới phải góp 2 tỷ
07:09:40 05/11/2024
Lo cho Kỳ Duyên ở Miss Universe
06:50:19 05/11/2024
Hà Hồ hạnh phúc khoe ảnh đón sinh nhật của Lisa và Leon, mới 4 tuổi đã được giáo dục cẩn thận thế này
08:00:45 05/11/2024

Tin mới nhất

Tỷ lệ đặt cược ông Trump chiến thắng tăng mạnh ngay trước bầu cử

10:42:38 05/11/2024
Cơ hội chiến thắng của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng với Phó Tổng thống Kamala Harris hiện là 58%, theo nền tảng đặt cược trực tuyến Polymarket.

Tổng thống Nga Putin tuyên bố sẽ 'quét sạch' lực lượng Ukraine ở Kursk

10:07:35 05/11/2024
Vùng Kursk sẽ sớm sạch bóng binh lính Ukraine. Khi chúng ta giành lại được lãnh thổ từ tay đối thủ, sẽ có rất nhiều việc cho các tình nguyện viên , ông Putin nói.

EU chuẩn bị cho cuộc chiến thương mại cả với Mỹ và Trung Quốc

09:10:44 05/11/2024
Đến ngày 4/11, Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết đã đệ đơn kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), phản đối các biện pháp chống trợ cấp của Liên minh châu Âu (EU) đối với xe điện do nước này sản xuất.

Israel đang ở 'ngã ba đường' khi các hoạt động ở Gaza và Liban đạt đến giới hạn

09:09:27 05/11/2024
Các mặt trận đều có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Trong nhiều tháng, các nhà trung gian Mỹ, Ai Cập và Qatar đã ủng hộ lệnh ngừng bắn ở Gaza, hy vọng nó có thể thúc đẩy một nghị quyết tương tự ở Liban.

Bằng chứng mới cho thấy Israel đã phá hủy nghiêm trọng hệ thống phòng không Iran

09:08:14 05/11/2024
Các quan chức cấp cao của Mỹ và Israel tiết lộ phần lớn hệ thống tên lửa S-300 của Iran - vốn có thể bắn hạ máy bay trong phạm vi 400km, hiện đã không còn hoạt động được.

Ngân hàng Thế giới đạt thỏa thuận tài chính mới với Ukraine

09:06:51 05/11/2024
Ông Shmyhal viết trên kênh Telegram: "Ukraine đã ký các thỏa thuận trị giá gần 600 triệu USD với WB như một phần của chương trình mới".

Tiết lộ về áp lực của Ukraine trên các mặt trận trong cuộc chiến với Nga

08:52:13 05/11/2024
Quân đội Hàn Quốc đang phân tích chi tiết về quỹ đạo bay và loại tên lửa, đồng thời tăng cường giám sát, cảnh giác và duy trì thế sẵn sàng chiến đấu, phối hợp chặt chẽ với Mỹ và Nhật Bản.

Ít nhất 25 người bị tử vong trong vụ lật thuyền ngoài khơi Comoros

08:48:10 05/11/2024
Mặc dù là tỉnh nghèo nhất của Pháp, Mayotte có cơ sở hạ tầng và phúc lợi của Pháp, khiến nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn đối với người dân Comoros sống trong cảnh nghèo đói.

Mexico cam kết tôn trọng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ

08:45:29 05/11/2024
Tân Tổng thống Mexico cho biết hôm 15/10 vừa qua, hàng chục doanh nghiệp Mỹ đã cam kết khoản đầu tư 20 tỷ USD vào Mexico trong cuộc gặp tại thủ đô Mexico City giữa đại diện các hiệp hội kinh doanh hàng đầu của hai quốc gia khu vực Bắc M...

Bộ trưởng Xây dựng Serbia từ chức sau vụ sập mái ga tàu thảm khốc

08:43:25 05/11/2024
Sự việc đã gây phẫn nộ trong dư luận Serbia. Người dân xuống đường và lên mạng xã hội chỉ trích ông Vesic cùng các quan chức chính phủ về việc thiếu giám sát các dự án xây dựng và phát triển.

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Căng thẳng an ninh chưa từng có

08:41:46 05/11/2024
Tại Arizona, nơi từng xảy ra bất ổn và các thuyết âm mưu về bầu cử năm 2020, cơ sở kiểm phiếu chính ở Quận Maricopa đã được biến thành pháo đài với hàng rào sắt, dây thép gai, vệ sĩ vũ trang và đội đặc nhiệm SWAT trên mái nhà.

Hạt duy nhất ở Mỹ chọn đúng ứng viên trở thành tổng thống trong 11 cuộc bầu cử liên tiếp

08:27:43 05/11/2024
Chưa có hạt nào trong số 3.243 hạt ở Mỹ đạt được thành tích tương tự Clallam. Trong một quốc gia có các hạt dao động, Clallam chính là "hạt tiên tri" chính xác nhất.

Có thể bạn quan tâm

Uống cà phê hòa tan mỗi ngày, giảm nguy cơ tiểu đường?

Sức khỏe

10:46:02 05/11/2024
Cà phê hòa tan được làm từ hạt cà phê nhưng đã loại bỏ hầu hết độ ẩm. Đây là một thức uống được tạo ra bằng cách thêm nước hoặc sữa vào bột cà phê xay. Hai kỹ thuật chính để tạo ra nó là sấy phun và sấy đông lạnh.

Thứ 3 ngày 5/11/2024: Bạch Dương ưu tiên sự nghiệp, Bảo Bình nên tôn trọng người khác

Trắc nghiệm

10:29:31 05/11/2024
Tử vi 12 cung hoàng đạo đầy đủ nhất ngày 5/11/2024, tử vi ngày mới nhận định về công việc, tài chính, tình duyên, sức khỏe của 12 cung hoàng đạo.

Hà Nội: Người dân kể phút chạm mặt "quái xế", thoát chết trong gang tấc

Pháp luật

10:24:17 05/11/2024
Nhiều người dân sống ở khu vực quận Hoàn Kiếm cho biết, thường xuyên gặp cảnh đoàn đua xe ngông cuồng nẹt pô, lạng lách đánh võng giữa phố.

Vợ giận bỏ về nhà mẹ đẻ, tôi mượn rượu giải sầu đến khuya, tỉnh dậy thì 'hồn vía lên mây' khi thấy người phụ nữ này đang nằm cạnh

Góc tâm tình

10:20:57 05/11/2024
Đúng lúc cô hàng xóm cũng tỉnh lại quay sang nhìn tôi. Tôi bình tĩnh lại nhìn rõ tình trạng cả tôi và cô ấy đều không mặc gì.

Khách Việt thất vọng sau bữa ăn phải chờ 5 tiếng tại quán trứ danh Thái Lan

Ẩm thực

10:16:08 05/11/2024
Xếp hàng từ 10h tới hơn 15h mới tới lượt vào quán để ăn món trứng chiên cua nổi tiếng ở Bangkok, anh Hiếu thấy thất vọng vì không ngon như tưởng tượng. Cuối cùng anh chỉ ấn tượng món rau xào.

6 loại nước ép tăng cường đốt cháy chất béo giúp giảm cân nhanh hơn

Làm đẹp

10:14:43 05/11/2024
Thêm mật ong vào thức uống này, uống khi đói vào buổi sáng, để hỗ trợ chương trình giảm cân, duy trì mức năng lượng. Không chỉ thúc đẩy quá trình trao đổi chất, nước ép này còn mang lại cho bạn làn da sáng mịn.

Vụ xe ben lùa nhiều phương tiện ở Bình Dương: Tài xế khai hệ thống phanh không hoạt động

Tin nổi bật

10:09:33 05/11/2024
Khi xe đi đến đoạn ngã tư giao nhau với đường Tố Hữu (phường Uyên Hưng,TP Tân Uyên) thì bất ngờ tông vào 4 ô tô và 1 xe máy đang dừng chờ đèn đỏ phía trước.

Tower of Fantasy sắp tung ra bản cập nhật lớn, hứa hẹn lột xác toàn bộ tựa game

Mọt game

10:05:37 05/11/2024
Mới đây, nhà phát hành Level Infinite và nhà phát triển Hotta Studio đã xác nhận sẽ tung ra bản cập nhật lớn đầu tiên cho Tower of Fantasy - tựa game được xem là đối thủ của Genshin Impact.

Sao nam Việt mắc HIV đăng đàn nghi bị hãm hại

Sao việt

10:04:25 05/11/2024
Huy Ma đã có loạt bài đăng bày tỏ sự bức xúc trên trang cá nhân. Anh cho rằng có người hãm hại khi hàng loạt các tờ báo bên Thái Lan đột ngột chia sẻ thông tin mắc HIV

Độc đạo - Tập 29: Tuyết đau đớn khi biết giới tính thật của Dũng "kính"

Phim việt

09:18:30 05/11/2024
Hồng đã khiến Tuyết phải trải qua cảm giác thua mà không cần đấu, có đấu cũng không thể thắng khi gửi clip công khai giới tính của Dũng kính cho Tuyết.