Loài ‘lợn lai chồn’ từng bị coi là quái vật, nay đổi đời vì toàn thân là ‘mỏ vàng’

Dù có hình dáng kỳ dị, mùi hôi khó chịu song toàn thân của loài này đều có giá trị kinh tế cao.

Ở khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ nước ta, lửng lợn (Arctonyx collaris) là một trong những loài động vật có hình dạng kỳ dị bậc nhất trong họ nhà Chồn. Chúng có mũi heo, cơ thể giống chồn và khá “nặng mùi” giống như chồn hôi.

Ngoài Việt Nam, loài động vật “dị dạng” này còn xuất hiện ở một số nước khác như Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar… Chúng có thể sống ở độ cao lên tới 2.300 mét, thường là trong rừng, trên núi hoặc gần khu đất nông nghiệp của con người.

Loài hung hãn, từng một thời bị coi là “ quái vật”

Lửng lợn là loài động vật ăn đêm và ăn tạp. Chúng thường ra ngoài kiếm ăn vào lúc hoàng hôn, thức ăn của chúng là các động vật thủy sinh, côn trùng hoặc trái cây.

Loài này không chỉ có sức tàn phá cực lớn mà chúng còn cực kỳ hung dữ, thậm chí đôi khi còn có thể tấn công con người. Móng vuốt sắc nhọn của chúng là thứ “vũ khí” vô cùng nguy hiểm. Bên cạnh đó, chúng cũng từng là thủ phạm phá hoại hoa màu nên xưa kia bị nhiều người coi là loài “quái vật” đáng ghét.

Từ “hiểm họa” thành “kho báu”

Thời thế thay đổi, loài lửng lợn từng là nỗi “ám ảnh” của nhiều nông dân trước kia nay bỗng nhiên trở thành sinh vật rất giàu giá trị trên thị trường.

Thực tế, lửng lợn có thể dùng để chiết xuất ra một loại dầu béo gọi là “cao heo” trong y học cổ truyền ở Trung Quốc. Đây là một loại dược liệu quý hiếm, được cho là có tác dụng làm ẩm phổi, giảm ho và giải độc nên từ lâu đã được sử dụng và ưa chuộng. Ở Việt Nam, theo y học cổ truyền và kinh nghiệm dân gian, lửng lợn được dùng với tên thuốc là suyền hay chuyên gồm các bộ phận: thịt, xương, mỡ và mật.

Đồng thời, do lửng lợn có thể nạp nhiều loại thức ăn phong phú, cơ bắp săn chắc, thịt của chúng có lợi cho dạ dày, phần lông có thể dùng để may quần áo, da có thể dùng làm nệm, vì vậy chúng cũng trở thành động vật hoang dã có lợi thế kinh tế lớn. Tại Trung Quốc, một số người bắt đầu nuôi lửng lợn để làm kinh tế.

Ở một số nhà hàng tại Trung Quốc, thịt lửng lợn nhà nuôi có thể bán với giá 40 – 60 NDT/kg, thậm chí còn cao hơn cả giá thịt cừu. Nếu là thịt lửng lợn rừng thì giá sẽ cao hơn nữa. Hiện tại, một con lửng lợn trưởng thành khỏe mạnh có thể bán với giá hàng nghìn NDT/con (tương đương từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng/con).

Tuy nhiên, do bị săn bắt thường xuyên cùng với những thay đổi của môi trường sinh thái, số lượng lửng lợn trong tự nhiên đang tiếp tục giảm. Năm 2000, lửng lợn được đưa vào danh sách động vật cần được bảo vệ của Trung Quốc. Năm 2008, lửng lợn được IUCN (Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên) đánh giá là loài cận nguy cấp. Kể từ khi được đưa vào các danh sách bảo vệ, lửng lợn hoang dã đã trở thành loài bị cấm săn bắt.

Hiện nay tại Trung Quốc, dù lửng lợn có thể được nhân giống nhân tạo nhưng chỉ có thể để dùng điều chế thuốc, để làm cảnh hoặc phục vụ mục đích nghiên cứu. Nói cách khác, người dân ở đây không thể nuôi lửng lợn để lấy thịt như trước.