Loài hải sản nghe tên đã thấy “ngán đến tận cổ”, nhưng ăn ngon nức tiếng, đem ngâm rượu uống thì ông uống bà mê

Loài hải sản có tên đã thấy “ngán đến tận cổ”, nhưng làm món ăn ngon lạ kỳ, đặc biệt hấp dẫn là thứ rượu ông uống bà khen, “yêu” cả ngày không mệt.

Loài hải sản đó là con Ngán, tên xấu nghe đã buồn nẫu nhưng lại có sức quyến rũ thực khách lạ kỳ khi chế biến thành món ăn ngon.

Loài hải sản tên xấu đã bóc vỏ trông rất ngon mắt. Ảnh minh họa.

Chị Đặng Hồng (Hà Nội) chia sẻ, lần đầu tiên biết đến loài hải sản này khoảng 20 năm trước khi cậu bạn miền biển khôn lanh “rách giời rơi xuống” mời tiệc sinh nhật ở Phố Ẩm Thực Hà Nội. Tiệc sinh nhật hoành tráng, kết thúc là món cháo Ngán rất ngon.

Cháo đựng trong bát thơm nức hành phi, rau thơm. Húp thìa cháo Ngán thấy gạo nhuyễn mềm môi, nước ngọt thanh, cay vị hạt tiêu… và gần hết bát cháo mới thấy 2 cái ruột Ngán tròn núng nính to cỡ quả quất, màu nâu, có cái vòi nhỏ xíu thò ra khiến ruột còn Ngán trông như hạt đậu to đang nảy mầm rất ngộ nghĩnh.Nhưng cái hạt đậu nảy mầm ấy cho vào miệng cắn nhẹ, dịch Ngán vỡ òa ra cùng vị ngon ngọt lạ lùng, ngậy ngậy khó tả. Và khó quên hơn cả là lúc tính tiền 10.000 đ/bát (khoảng 100.000đ bây giờ). Con Ngán đánh dấu giá trị của nó với chị Đặng Hồng từ đó.

Mãi khi chị có dịp về Quảng Ninh – mới có dịp được “gặp lại Ngán”, mới biết nó đắt vì rất hiếm và chỉ xứ Quảng Ninh mới có. Ngán sống trong bùn, ăn than mà lớn nên ruột nó cũng có mầu nâu đen.

Lần khác đi công tác ở Thái Thụy (Thái Bình), có dịp đi chợ biển thấy có người bán rổ “hến” lạ. Hỏi mua thì cô ấy bảo: “Là con Ngán chứ không phải hến, mà ngon lắm. Em cũng chỉ có ngần này thôi. Mọi khi toàn bán cho mối buôn, nay nhà họ có tang nên không nhập mới bán chợ thế này”.

Đặc sản chế biến từ con ngán.

Những con Ngán này bé, khoảng 30 con/kg và giá không đắt, càng không phải Ngán xịn Quảng Ninh. Chị Đặng Hồng mua tất về làm quà cho mỗi nhà một ít, nấu canh chua ngon hơn cả canh chua Ngao, ai ăn cũng khen nức nở và ngỏ ý nhờ lần sau mua thêm nhiều hơn. Sau lần đó chị có qua chợ hải sản đó vài lần, dù có ý tìm nhưng không bao giờ gặp Ngán ở chợ đó nữa.

Mãi tới khi đi công tác ở Thủy Nguyên (Hải Phòng), chị được đối tác chiêu đãi món rượu Ngán phục vụ tại bàn. Nhân viên mang đến vài con Ngán tươi, to vừa lòng bàn tay, được buộc chặt trong dây chun. Con Ngán được nhúng vào nước đang sôi vài giây rồi vớt ra, tháo chun, cạy miệng. Nhân viên khéo léo lia mũi dao một vòng rồi đổ ruột ngán vào bình rượu, rồi dùng thìa dầm con Ngán ra khuấy lên.

Cốc rượu lập tức bừng lên màu huyết rất kỳ lạ. Nâng ly lên thấy vị mằn mặn, nhằm nhặm, ngòn ngọt rất khó tả – nhưng đặc biệt là không tanh và rất ấn tượng. Nhân viên nói người vùng biển gọi đây là loại rượu ông uống bà khen, vì dương khí trong rượu Ngán rất mạnh, có tác dụng bồi bổ và tăng cường sinh lực cho cơ thể.

Ngán chế biến thành các món ăn đặc sản.

Đầu tháng 12/2021 tình cờ trở lại Thủy Nguyên làm việc, vào một nhà hàng hải sản thấy có 6 con Ngán cỡ 12 con/ kg, bán với giá 50 ngàn đ/con, quá đắt. Chị lang thang ra chợ mới thấy Ngán khá nhiều và không đắt so với giá trên mạng và nhà hàng. Còn được lãi vì cô bán hàng “bồi dưỡng kiến thức” phân biệt Ngán già và Ngán trẻ, Ngán Quảng Ninh, Ngán Hải Phòng và Ngán miền Nam.

Rượu ngán.

Theo đó Ngán ngon nhất chính là Ngán trẻ Quảng Ninh, vỏ mỏng, vân đều màu trắng xám. Chị mua 300 ngàn đồng được 1,2kg loại 15 con. Thứ đến là Ngán già cũng ở Quảng Ninh có màu hơi đen, phần góc nhọn nhẵn thín, giá 200 ngàn đ/kg loại 12 con/kg. Ngán Hải Phòng và Ngán miền Nam vỏ hơi vàng, sần sùi, vân không đều và… ăn phí tiền… Ở Việt Nam con Ngán to và ăn được duy nhất ở khu vực cửa sông Bạch Đằng – giáp ranh giữa Quảng Ninh và Hải Phòng. – là đặc sản của xứ này, và nghe nói ngon nhất là giống Ngán sinh ra ở khu vực đầm nhà Mạc.

Mớ Ngán đó đem về, ngâm rửa, làm sạch nấu cháo cho cả nhà ăn. Trong cái lạnh 15 độ C nhấm nháp từng thìa cháo Ngán cay thơm, ngọt ngậy quyến rũ lạ lùng, càng biết ơn tạo hóa vì ban tặng cho loài hải sản xấu tên nhưng ngon miệng cho con người. Trong những ngày dịch dã đã cho chị Hồng có thời gian ngồi cùng gia đình thưởng thức món ăn từ Ngán ngon tuyệt vời.