Loại củ xưa mọc đầy không ai ngó ngàng, nay thành đặc sản được “săn lùng”

Đến Mộc Châu chắc chắn du khách nào cũng tìm mua loại củ này về thưởng thức. Những tháng cuối năm, khi thời tiết bắt đầu có những đợt không khí lạnh, Mộc Châu trở thành điểm đến mà nhiều du khách lựa chọn. Bởi khi đến đây, bạn sẽ được tận hưởng khí hậu trong lành và thưởng thức những món đặc sản phù hợp với tiết trời lạnh giá.

Hằng năm, cứ vào khoảng tháng 10, tháng 11, có một món ăn mà không chỉ người dân địa phương mà cả những du khách sành ăn đều mong ngóng, đó là những củ khoai sọ Mán Mộc Châu. Loại khoai này được trồng ở nhiều nơi như Phú Thọ, Hòa Bình nhưng khoai sọ Mán lại nổi tiếng nhất ở cao nguyên Mộc Châu nhờ vị ngon và dẻo. Khoai sọ Mán có nhiều tên gọi ở các nơi khác nhau. Ở Mộc Châu, khoai được trồng ở bản người Dao (hay còn gọi là người Mán) của xã Tân Lập, Phiêng Luông, Hua Păng, huyện Mộc Châu và bản Suối Lìn, xã Vân Hồ (nay thuộc huyện Vân Hồ) nên được gọi là khoai sọ Mán. Việc đặt tên này nhằm chỉ đây là loại sản vật đặc biệt của người Mán.

Trước đây, khoai sọ Mán cũng chỉ đơn giản là một nguyên liệu bình thường, được người dân địa phương sử dụng trong bữa cơm thường ngày. Thế nhưng bởi vị ngọt lịm và bở tơi của loại khoai này mà chúng dần trở nên nổi tiếng hơn, cho đến nay nó bỗng trở thành đặc sản Mộc Châu lúc nào không hay.

Khoai sọ Mán là giống khoai nhìn không giống khoai sọ, cũng khá lạ lùng khi so với khoai môn. Củ cái có thể nặng gần 1kg, trong khi đó củ nhỏ hơn phải nửa ký.

Người ta thường trồng loại khoai này từ thời điểm tháng 1 hằng năm trên các vùng đất nhiều dốc đứng. Người dân nơi đây cho rằng vùng nào càng nhiều dốc thì khoai được trồng ở đó ăn càng ngon. Trong khi đó ở những vùng đất bằng phẳng thường không dẻo và bở bằng. Chắc có lẽ cũng vì thế mà khoai sọ Mán tại Mộc Châu mới ngon nhất so với khoai trồng ở những địa điểm khác.

Khoai sọ Mán muốn ngon phải là những củ có tuổi từ 2 đến 3 năm. Có khi rễ mọc tỏa ra đến hàng mét, đếm không xuể. Như vậy khoai mới càng ngon càng ngọt. Giờ đây khoai sọ Mán Mộc Châu được trồng quanh năm và không phải củ nào cũng lâu năm nên không giữ được vị nguyên bản như ban đầu. Thế nhưng khoai vẫn có độ ngọt khá đậm mà không có loại khoai nào sánh bằng.

Khoai sọ Mán Mộc Châu rất thơm, ruột khoai vàng như nghệ. Khi ăn vào cảm nhận được hương vị khác biệt hoàn toàn. Cắn một miếng là thấy được sự mềm mịn, ngọt ngào nơi đầu lưỡi chứ không bị sượng. Khoai dẻo thơm, nóng hổi cùng vị ngọt thấm sâu vào cuống lưỡi khiến bất kỳ ai thưởng thức cũng phải đắm say trước hương vị này. Bởi vậy để thưởng thức món khoai này, người ta chỉ cần luộc chín lên thôi là có thể nếm vị nguyên bản của món ăn. Khoai nóng hổi chấm cùng với chút lạc vừng là cách thưởng thức loại khoai này đúng cách nhất. Ngoài ra, khoai sọ Mán cũng thường được dùng để nấu canh.

Đến với Mộc Châu, khoai sọ Mán thường được du khách “săn lùng”. Cũng bởi món ăn này là sự hòa quyện giữa vị ngọt ngào, cái bùi bùi béo béo, thơm thơm, ăn mãi không biết chán. Khi ăn lại có cảm giác dinh dính răng gây “nghiện”. Thêm nữa, khi hấp chín khoai tỏa ra mùi hương ngào ngạt khó cưỡng.

Mỗi khi đến mùa khoai sọ Mán Mộc Châu, dọc khắp quốc lộ 6 bày bán rất nhiều đặc sản này. Dừng chân vào bất cứ nhà hàng nào trên quốc lộ 6 như nhà hàng 64, Xuân Bắc 181, Nam Hưng 70 hay nhà hàng Phong Lan, bạn đều có thể dễ dàng thưởng thức một bát canh khoai vô cùng hấp dẫn. Ngoài ra bạn cũng có thể tìm mua khoai sọ Mán Mộc Châu ở các khu chợ thị trấn Mộc Châu, chợ thị trấn Nông trường Mộc Châu hay các siêu thị đặc sản tại đây. Khoai sọ Mán có giá từ 25.000 – 40.000 đồng/kg tùy kích thước, chất lượng.