Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con

Theo dõi VGT trên

Hiện nay, cá nhộng quỷ – một loài cá tồn tại giữa lòng sa mạc khô cằn, nơi nhiệt độ có thể lên tới hơn 50 độ C, ở thung lũng Chết, Mỹ.

Loài cá nhỏ bé này, chỉ dài khoảng 2,7cm, đang đứng trước bờ vực tuyệt chủng, với vỏn vẹn hơn 30 cá thể còn lại trên toàn thế giới.

Sự tồn tại của cá nhộng quỷ là một kỳ tích sinh học. Loài cá này đã sống sót suốt gần 6 vạn năm, trải qua những biến đổi địa chất và khí hậu khắc nghiệt. Chúng chứng kiến sự lên xuống của kỷ băng hà, thích nghi và tồn tại trong môi trường tưởng chừng như không thể sống nổi. Tên gọi “cá sa mạc” mà người dân địa phương đặt cho chúng phần nào phản ánh sự đặc biệt này. Chúng sinh sống trong một nguồn nước nhỏ hẹp, tách biệt tại Devil’s Hole, một hang động ngầm thuộc Thung lũng Chết. Môi trường sống khắc nghiệt, với nhiệt độ nước dao động và độ mặn cao, đã tạo nên sự thích nghi đặc biệt cho loài cá này.

Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con - Hình 1

Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con - Hình 2

Bất ngờ loài cá quý giá nhất thế giới tồn tại trên sa mạc gần 6 vạn năm.

Tuy nhiên, chính sự thích nghi phi thường này cũng lại là nguyên nhân khiến cá nhộng quỷ dễ bị tổn thương. Số lượng loài cá này đã giảm mạnh từ hàng trăm xuống còn chưa đến bốn chục con. Môi trường sống hạn chế, cùng với sự tác động tiêu cực của con người, như khai thác tài nguyên và ô nhiễm môi trường, đã đẩy loài cá nhỏ bé này đến bên bờ vực tuyệt chủng. Sự suy giảm hệ sinh thái tự nhiên xung quanh Devil’s Hole, sự biến đổi khí hậu và ô nhiễm nguồn nước đang ảnh hưởng sự tồn tại mong manh của chúng.

Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con - Hình 3

Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con - Hình 4

Video đang HOT

Cá nhộng quỷ, với lịch sử tiến hóa hàng chục nghìn năm, đã chứng minh khả năng thích nghi đáng kinh ngạc. Chúng là minh chứng sống động cho sức mạnh tiềm ẩn của tự nhiên và sự bền bỉ của sự sống. Tuy nhiên, sức mạnh đó đang bị thử thách bởi tác động của con người. Sự tàn phá môi trường không chỉ ảnh hưởng cá nhộng quỷ mà còn hàng loạt loài sinh vật khác trên hành tinh.

Loài cá quý giá nhất thế giới, tồn tại ở sa mạc gần 6 vạn năm, toàn thế giới chỉ còn 38 con - Hình 5

Hiện nay, cá nhộng quỷ được xếp vào danh sách các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất tại Mỹ. Các nhà khoa học đang nỗ lực bảo vệ loài cá này, không chỉ vì giá trị khoa học mà còn vì ý nghĩa về sự đa dạng sinh học và sự cân bằng của hệ sinh thái. Việc bảo tồn cá nhộng quỷ đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội, từ việc bảo vệ môi trường sống của chúng cho đến việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo tồn đa dạng sinh học.

Bí ẩn về loài cá kỳ lạ "thọ" hơn 100 tuổi giữa sa mạc khô cằn

Trong cái nóng khắc nghiệt của sa mạc Arizona, Mỹ, loài cá trâu lại có thể sống tới trên 100 năm.

Theo Interesting Engineering, vào năm 2024, các nhà khoa học phát hiện ra sự thật thú vị về một loài cá có thể sống hơn 100 năm trong một hồ nước giữa sa mạc Mỹ, mặc dù điều kiện sống ở đây rất gian khổ.

Loài cá này được tìm thấy ở các ốc đảo, suối và các vùng nước khác trong sa mạc. Chúng sống sót trong những điều kiện cô lập và vẫn phát triển nhờ vào khả năng thích ứng với điều kiện khắc nghiệt của sa mạc.

Những năm qua, các nhà ngiên cứu Đại học Minnesota miệt mài ngiên cứu các loài cá thuộc chi cá trâu (Ictiobus) bao gồm cá trâu môi lớn, trâu môi nhỏ, trâu đen.

Bí ẩn về loài cá kỳ lạ thọ hơn 100 tuổi giữa sa mạc khô cằn - Hình 1

Một con cá trâu tuổi đời hơn 100 năm sống ở hồ Apache thuộc Arizona, Mỹ

Các khảo sát và thí nghiệm chỉ ra những loài cá này không chỉ sống sót trong điều kiện môi trường khắc nghiệt mà còn có tuổi thọ đáng kinh ngạc. Thậm chí, nhiều con đã vượt qua mọi giới hạn về sự lão hóa của động vật có xương sống.

Mọi chuyện bắt đầu khi một số ngư dân bắt gặp những đốm cam và đen kỳ lạ trên cơ thể nhiều con cá trâu tại hồ chứa Apache, vùng sa mạc Arizona, nơi các điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt.

Các ngư dân đã không giấu được sự tò mò và liên hệ với nhà ngư học Alec Lackmann từ Đại học Minnesota để tiến hành phân tích khoa học.

Nhóm đã phân tích otoliths - những "sỏi tai" nằm bên trong hộp sọ của cá. Tương tự như vòng cây, otolith phát triển từng lớp mỗi năm, cho phép các nhà khoa học xác định chính xác tuổi của cá qua kính hiển vi.

Kết quả phân tích cho thấy một số con cá trâu đầu tiên được thả vào khu vực thượng hồ Apache đã sống từ năm 1918 đến nay.

Nhóm đối chiếu lại các tư liệu được lưu trữ và nhận thấy những con cá này ban đầu được nuôi ở các trại giống và ao nuôi dọc sông Mississippi ở miền Trung Tây, sau đó được chính phủ thả vào hồ này năm 1918.

Mở rộng ra, nhóm nhận thấy hơn 90% số cá trâu ở hồ Apache đã sống hơn 85 năm.

Ngoài hồ Apache, năm 2019 nhóm phát hiện tiếp tục một con cá trâu miệng lớn sống đến 112 tuổi ở Pelican Rapids, Minnesota.

Đến tháng 1/2023, nhóm tiếp tục phát hiện một con cá trâu miệng lớn ở Saskatchewan (Canada) sống đến 127 tuổi. Nhóm cho rằng đây là một trong những loài cá nước ngọt sống lâu nhất còn tồn tại đến ngày nay.

Cá trâu có nguồn gốc từ miền trung Bắc Mỹ. Chúng có thể dài hơn 1,2m và nặng 29kg.

Trước đó, nhiều nhà khoa học tin rằng cá trâu chỉ có thể sống khoảng 30 tuổi.

Loài cá càng già, đề kháng càng mạnh

Hiện tại, Lackmann và các đồng nghiệp đang tiếp tục theo dõi các loài cá trâu miệng lớn và tập trung vào DNA, sinh lý học, khả năng chống nhiễm vi khuẩn và so sánh các hệ thống sinh học theo thời gian.

Một trong những phát hiện ban đầu cho thấy loài cá này khi bước vào tuổi già lại thể hiện hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả và phản ứng tốt hơn trước các áp lực.

Cá trâu già ít bị căng thẳng hơn và có sức đề kháng tốt hơn nhờ khả năng chống lại vi khuẩn. Tỉ lệ bạch cầu hạt trung tính và tế bào lympho trong máu của chúng thấp, một dấu hiệu cho thấy mức độ căng thẳng thấp.

Ngoài ra, môi trường sống khắc nghiệt khiến chúng khó sinh sản, từ đó đòi hỏi chúng phải sống thọ nhằm bù đắp cho khoảng thời gian dài không sinh sản. Chẳng hạn tại Saskatchewan, đã có những con cá trâu sống tới 50 năm mà không đẻ trứng.

Bên cạnh đó, những hồ nơi cá trâu sống ít bị khai thác thương mại cũng góp phần duy trì đời sống ổn định của chúng.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bữa sáng hạng thương gia của 1 hãng hàng không gây sốc với thứ được mang ra, càng bực hơn nữa khi dụng cụ ăn uống lại là đũaBữa sáng hạng thương gia của 1 hãng hàng không gây sốc với thứ được mang ra, càng bực hơn nữa khi dụng cụ ăn uống lại là đũa
13:47:59 10/03/2025
Người đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sốngNgười đàn ông nhặt được 'vỏ sò' sau đó phát hiện ra mình may mắn khi còn sống
12:18:53 11/03/2025
Cá sấu "oằn tà là vằn" ở Biên Hòa khiến dân tình hoang mang tột độ: Rốt cuộc nó đã trải qua những gì?Cá sấu "oằn tà là vằn" ở Biên Hòa khiến dân tình hoang mang tột độ: Rốt cuộc nó đã trải qua những gì?
13:46:57 10/03/2025
Chuyện gì đã xảy ra với 218 đứa trẻ được sinh ra từ "ngân hàng tinh trùng của các thiên tài Nobel"?Chuyện gì đã xảy ra với 218 đứa trẻ được sinh ra từ "ngân hàng tinh trùng của các thiên tài Nobel"?
07:12:13 11/03/2025
Núi Roraima: 'Thế giới đã mất' bị cô lập hàng triệu năm mà người bản địa gọi là 'nhà của các vị thần'Núi Roraima: 'Thế giới đã mất' bị cô lập hàng triệu năm mà người bản địa gọi là 'nhà của các vị thần'
11:01:01 10/03/2025
Bức ảnh ghi lại sự tương phản đáng kinh ngạc trên trái đất chúng ta đang sống: "Không nơi nào đặc biệt bằng"Bức ảnh ghi lại sự tương phản đáng kinh ngạc trên trái đất chúng ta đang sống: "Không nơi nào đặc biệt bằng"
11:18:55 10/03/2025
Chi 10 triệu đồng mua tượng gấu trên mạng về trang trí, 2 năm sau ông chủ homestay bất ngờ bị kiện: Phải bồi thường 134 triệu đồngChi 10 triệu đồng mua tượng gấu trên mạng về trang trí, 2 năm sau ông chủ homestay bất ngờ bị kiện: Phải bồi thường 134 triệu đồng
12:08:48 11/03/2025
Ngôi mộ 28.000 năm chôn cất người lai giữa 2 loàiNgôi mộ 28.000 năm chôn cất người lai giữa 2 loài
11:17:29 10/03/2025

Tin đang nóng

Sao Việt lên tiếng vụ vợ cố nghệ sĩ Quý Bình bị bàn tán: "Tôi cần nói ra điều này vì người anh của mình"Sao Việt lên tiếng vụ vợ cố nghệ sĩ Quý Bình bị bàn tán: "Tôi cần nói ra điều này vì người anh của mình"
06:42:58 12/03/2025
Đi làm về khuya, mọi người đều đi ngủ, chỉ duy nhất bố chồng còn thức đợi, câu đầu tiên ông nói khiến tôi bật khóc nức nởĐi làm về khuya, mọi người đều đi ngủ, chỉ duy nhất bố chồng còn thức đợi, câu đầu tiên ông nói khiến tôi bật khóc nức nở
05:46:39 12/03/2025
Công an TP HCM thông tin về clip CSGT có lời nói chưa chuẩn mựcCông an TP HCM thông tin về clip CSGT có lời nói chưa chuẩn mực
06:16:37 12/03/2025
Bố chồng đọc di chúc, em dâu rơi nước mắt - còn tôi có nằm mơ cũng không ngờ mình trắng tayBố chồng đọc di chúc, em dâu rơi nước mắt - còn tôi có nằm mơ cũng không ngờ mình trắng tay
05:41:11 12/03/2025
Mỹ nhân thảm nhất sau khi Kim Soo Hyun bị tố thao túng, chèn ép bạn gái Kim Sae RonMỹ nhân thảm nhất sau khi Kim Soo Hyun bị tố thao túng, chèn ép bạn gái Kim Sae Ron
06:32:42 12/03/2025
Ngày tàn của Kim Soo Hyun đã đến: 15 thương hiệu cao cấp xếp hàng chờ bồi thường, có nguy cơ nhận án tù?Ngày tàn của Kim Soo Hyun đã đến: 15 thương hiệu cao cấp xếp hàng chờ bồi thường, có nguy cơ nhận án tù?
07:35:14 12/03/2025
Sự thật về cảnh quay hot nhất phim Top 1 phòng vé, thật đến mức ám ảnhSự thật về cảnh quay hot nhất phim Top 1 phòng vé, thật đến mức ám ảnh
05:58:07 12/03/2025
Phạt 44 năm tù 2 kẻ cướp tài sản, hiếp dâmPhạt 44 năm tù 2 kẻ cướp tài sản, hiếp dâm
07:47:53 12/03/2025

Tin mới nhất

Cây thiêng nghìn năm tuổi ở Phú Thọ, ai tìm đến cũng mong một điều

Cây thiêng nghìn năm tuổi ở Phú Thọ, ai tìm đến cũng mong một điều

12:11:11 11/03/2025
Cây thị nghìn năm tuổi gắn với bao thế hệ người dân xã Quang Húc. Cùng với việc gìn giữ cây như báu vật, nhiều người khi đứng dưới gốc cây đều chung một nguyện cầu.
Loài hoa nhìn thì đẹp nhưng ẩn chứa sự thật hãi hùng

Loài hoa nhìn thì đẹp nhưng ẩn chứa sự thật hãi hùng

12:07:24 11/03/2025
Hoa Titan Arum là loài hoa có nguồn gốc từ những khu rừng mưa nhiệt đới của Sumatra, Indonesia. Loài hoa này nổi tiếng với kích thước khổng lồ của mình, có thể đạt đến độ cao từ 2 đến 3 mét
Ảnh đánh cá tại Việt Nam gây sửng sốt

Ảnh đánh cá tại Việt Nam gây sửng sốt

15:10:57 09/03/2025
Khoảnh khắc chim diệc thoát khỏi cá sấu, linh dương trốn tìm trong cánh đồng lúa mì khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên hoang dã.
Đi đào măng vô tình tìm thấy 'rắn vàng', người đàn ông đổi đời ngay sau đó

Đi đào măng vô tình tìm thấy 'rắn vàng', người đàn ông đổi đời ngay sau đó

11:08:06 09/03/2025
Trong một lần vào rừng đào đất tìm măng, ông Vương tình cờ phát hiện một vật thể sáng lấp lánh. Bị kích thích bởi sự tò mò, ông tiếp tục đào sâu hơn và dần lộ ra bảy thân cây có màu vàng rực như nghệ.
Video ghi lại cảnh tượng kỳ quái giữa đường cao tốc khiến mọi người đều sốc vì không hiểu tại sao

Video ghi lại cảnh tượng kỳ quái giữa đường cao tốc khiến mọi người đều sốc vì không hiểu tại sao

10:42:18 09/03/2025
Alexis Leonard, một chuyên gia tại trại sản xuất cá giống, đã ghi lại khoảnh khắc đáng kinh ngạc khi hơn chục con cá hồi bơi qua Quốc lộ 101 bị ngập lụt ở Shelton (Washington, Mỹ).
Chàng trai 18 tuổi lông mọc đầy mặt lập kỷ lục Guinness

Chàng trai 18 tuổi lông mọc đầy mặt lập kỷ lục Guinness

10:41:33 09/03/2025
Một chàng trai 18 tuổi đến từ bang Madhya Pradesh (Ấn Độ) có 95% khuôn mặt được bao phủ bởi lông đã lập Kỷ lục Thế giới Guinness.
Bắt con cá nặng 1.080 kg đem bán lấy 16 triệu đồng, nhóm ngư dân nhận kết đắng

Bắt con cá nặng 1.080 kg đem bán lấy 16 triệu đồng, nhóm ngư dân nhận kết đắng

10:40:46 09/03/2025
Theo The New Indian Express, các viên chức lâm nghiệp đã bắt giữ những ngư dân đánh bắt con cá đuối manta khổng lồ và bán nó với giá 56.000 Rupee, vì loài này được bảo vệ theo Phụ lục 1 của Đạo luật Bảo vệ Động vật hoang dã năm 1972.
11 bức ảnh chứng minh Nhật Bản rõ ràng thuộc về một hành tinh khác

11 bức ảnh chứng minh Nhật Bản rõ ràng thuộc về một hành tinh khác

09:14:20 09/03/2025
Không ít người nước ngoài khi đến xứ sở hoa anh đào đã phải ngạc nhiên vì những chi tiết nhỏ thể hiện tính cách tinh tế và vô cùng chu đáo của người Nhật.
Dân mạng đùa cực hóm về ngày 8/3

Dân mạng đùa cực hóm về ngày 8/3

17:17:06 08/03/2025
Không muốn phải đau đầu vắt óc nghĩ quà, mua quà cho chị em nhân ngày 8/3, nhiều anh em đưa ra đề xuất hài hước và ngay lập tức bị chị em phản công mạnh mẽ.
Video: Khoảnh khắc cá heo nặng hơn 400 cân "nhảy nhầm" lên thuyền, ngư dân có pha giải cứu nghẹt thở

Video: Khoảnh khắc cá heo nặng hơn 400 cân "nhảy nhầm" lên thuyền, ngư dân có pha giải cứu nghẹt thở

13:59:21 08/03/2025
Rất may, không ai bị thương nặng khi con cá heo mũi chai dài 11 feet (khoảng 3,3 mét) bất ngờ nhảy lên khoang chiếc thuyền không mui, theo lời Dean Harrison - chủ nhân của chiếc thuyền dài gần 16 foot (gần 5 mét).
Ô tô bị dán "giấy phạt" dù đỗ đúng vị trí, tài xế bức xúc: Sao đỗ trong hầm cũng bị phạt?

Ô tô bị dán "giấy phạt" dù đỗ đúng vị trí, tài xế bức xúc: Sao đỗ trong hầm cũng bị phạt?

10:50:39 08/03/2025
Như thường nhật, anh Lý (chủ xe) sau khi tan làm trở về nhà đã đỗ xe đúng vị trí trong hầm gửi xe của mình. Sáng hôm sau, khi chuẩn bị đi làm, người đàn ông tá hỏa phát hiện một tờ giấy phạt với nội dung đỗ xe sai quy định
Kỳ ảo con mắt khổng lồ giữa đồng bằng Argentina

Kỳ ảo con mắt khổng lồ giữa đồng bằng Argentina

10:48:19 08/03/2025
Đảo Mắt - El Ojo là một hòn đảo nhỏ và bí ẩn, được phát hiện một cách vô cùng tình cờ, trở thành một địa điểm hoang sơ khi nhìn từ trên cao.

Có thể bạn quan tâm

Xu hướng dã ngoại, cắm trại bằng ô tô gắn kết với thiên nhiên

Xu hướng dã ngoại, cắm trại bằng ô tô gắn kết với thiên nhiên

Du lịch

08:40:35 12/03/2025
Dã ngoại, cắm trại bằng ô tô đang trở thành xu hướng phổ biến của nhiều cư dân đô thị có nhu cầu trải nghiệm, thư giãn gắn kết với thiên nhiên trong những ngày nghỉ cuối tuần hoặc dịp lễ, Tết.
Hình ảnh Cảnh Điềm bình dân trên phim trường được yêu thích

Hình ảnh Cảnh Điềm bình dân trên phim trường được yêu thích

Hậu trường phim

08:39:30 12/03/2025
Ngay cả khi không trang điểm, làn da của cô vẫn trắng sáng và trong trẻo, không hề thua kém so với những bức ảnh đã qua chỉnh sửa.
Thủ đoạn buôn lậu của Chủ tịch Công ty Đất hiếm Việt Nam

Thủ đoạn buôn lậu của Chủ tịch Công ty Đất hiếm Việt Nam

Pháp luật

08:30:25 12/03/2025
Ông Lưu Anh Tuấn và cấp dưới thừa nhận hành vi sai phạm trong việc không khai báo đầy đủ nguồn gốc, khai báo sai mã hàng hóa xuất khẩu tổng oxit đất hiếm với trị giá hơn 379 tỷ đồng.
Va chạm với xe đầu kéo, 2 học sinh lớp 9 tử vong tại chỗ

Va chạm với xe đầu kéo, 2 học sinh lớp 9 tử vong tại chỗ

Tin nổi bật

08:27:42 12/03/2025
Hai nam sinh lớp 9 ở Hà Tĩnh chở nhau trên xe máy, xảy ra va chạm với xe đầu kéo mang BKS Lào. Vụ tai nạn khiến cả hai tử vong tại chỗ.
Chọn 1 lá bài để biết trong năm nay bạn có nên đổi công việc không?

Chọn 1 lá bài để biết trong năm nay bạn có nên đổi công việc không?

Trắc nghiệm

08:27:14 12/03/2025
Hãy rút 1 lá bài để nhận thông điệp dành riêng cho bạn.30 ngày tới, cuộc sống của bạn sẽ thay đổi thế nào? Chọn 1 lá bài Tarot để nhận thông điệp
Phiến quân bắt giữ 35 hành khách trong vụ tấn công tại Tây Nam Pakistan

Phiến quân bắt giữ 35 hành khách trong vụ tấn công tại Tây Nam Pakistan

Thế giới

08:17:47 12/03/2025
Trong khi đó, "Quân đội Giải phóng Balochistan" (BLA) tuyên bố đã bắt giữ 182 hành khách làm con tin trên chuyến tàu Jaffar Express trong suốt 6 giờ và sát hại 20 quân nhân Pakistan.
Cha tôi, người ở lại - Tập 11: Bố ruột trả bố nuôi 1 tỷ để đòi lại con

Cha tôi, người ở lại - Tập 11: Bố ruột trả bố nuôi 1 tỷ để đòi lại con

Phim việt

08:09:27 12/03/2025
Ông Huấn mang 1 tỷ đồng tới trả cho bố Bình công nuôi nấng để đổi lấy Việt, nhưng ông ta đã bị cả nhà đuổi thẳng cổ.
Thêm một tựa game nữa giảm giá sập sàn trên Steam, khuyến mãi 90% cho người chơi

Thêm một tựa game nữa giảm giá sập sàn trên Steam, khuyến mãi 90% cho người chơi

Mọt game

08:04:50 12/03/2025
Ubisoft đang triển khai đợt giảm giá lớn trên Steam, mang đến nhiều ưu đãi hấp dẫn cho một số tựa game như giảm 50% cho Star Wars: Outlaws hay giảm 75% cho The Division 2.
Hoang mang tột độ: Kim Sae Ron bị công ty Kim Soo Hyun ép đi tiếp khách, uống rượu trước khi gây tai nạn?

Hoang mang tột độ: Kim Sae Ron bị công ty Kim Soo Hyun ép đi tiếp khách, uống rượu trước khi gây tai nạn?

Sao châu á

07:56:00 12/03/2025
Người này cho biết Kim Sae Ron bị công ty quản lý yêu cầu tham gia 1 buổi tiệc tiếp khách và bị ép uống rượu vào ngày xảy ra tai nạn xe.
Diễn viên Việt bị ung thư tuyến giáp giai đoạn 2

Diễn viên Việt bị ung thư tuyến giáp giai đoạn 2

Sao việt

07:40:20 12/03/2025
Diễn viên Phi Ngọc Ánh thừa nhận bị ung thư tuyến giáp giai đoạn 2, khiến sức khỏe và công việc bị ảnh hưởng. Thời gian đầu biết mắc bệnh, nữ diễn viên quyết định không chia sẻ với gia đình.
Thực phẩm an toàn cho người cao huyết áp

Thực phẩm an toàn cho người cao huyết áp

Sức khỏe

07:07:52 12/03/2025
Người bị cao huyết áp cùng với việc dùng thuốc, thay đổi lối sống, thì áp dụng một chế độ ăn uống lành mạnh có thể làm giảm đáng kể mức huyết áp và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim.