Lộ diện 6 “hành tinh từ hư không” nặng gấp hàng ngàn lần Trái Đất
Siêu kính viễn vọng James Webb đã chụp được 6 vật thể sơ sinh có thể đại diện cho trạng thái “lửng lơ” giữa hành tinh và ngôi sao.
Nhà vật lý thiên văn Adam Langeveld từ Đại học Johns Hopkins (Mỹ) cùng các cộng sự đã phân tích dữ liệu mà James Webb thu thập từ cụm sao trẻ NGC 1333 trong chòm Anh Tiên và tìm thấy 6 “vật thể khối lượng hành tinh” kỳ lạ.
Đó là những thứ đang ra đời với trạng thái khó định nghĩa: Nửa giống các ngôi sao, nửa giống hành tinh.
Sáu vật thể khối lượng hành tinh kỳ lạ được hình thành trực tiếp từ khí bụi trong không gian giữa các vì sao – Minh họa AI: Anh Thư
Một số trong các vật thể khó xác định trạng thái rõ rệt ấy là sao hay hành tinh được giới thiên văn gọi là “ sao lùn nâu”.
Chúng có kích thước vượt quá giới hạn tối đa mà một hành tinh có thể có và cũng không quay quanh bất kỳ ngôi sao mẹ nào. Tuy vậy, chúng quá nhỏ so với các ngôi sao nên không thể duy trì sự tổng hợp hạt nhân trong lõi để có thể coi là một dạng sao.
Đôi khi, chúng được xem là những “ngôi sao thất bại”. Cũng có thể coi chúng như những “siêu hành tinh”.
Trong cuộc phân tích mới này, nhóm nghiên cứu đã xác định được 19 ngôi sao lùn nâu. Bên cạnh đó, còn có 6 vật thể được mô tả là “có khối lượng hành tinh, trôi nổi tự do”.
Các phép đo cho thấy chúng có khối lượng gấp 5-15 lần Sao Mộc, tương đương gần 1.600-4.800 lần Trái Đất của chúng ta.
Video đang HOT
Chúng cũng nằm lẻ loi và sinh ra từ đám mây khí bụi giữa các vì sao, chứ không có sao mẹ, có thể ví như những “hành tinh từ hư không”.
Trong đó, một số vật thể – bao gồm cái nhỏ nhất với kích thước gấp 5 lần Sao Mộc – vẫn còn đĩa khí bụi xung quanh.
Bởi lẽ, cũng như các vật thể khác trong cụm NGC 133, chúng chỉ mới 1-3 triệu năm t.uổi.
Vật thể khối lượng hành tinh nhỏ nhất trong dữ liệu James Webb – Ảnh: NASA/ESA/CSA
Điều này cho thấy tất cả các vật thể này hãy còn trong giai đoạn “sơ sinh” và chưa chắc chắn chúng sẽ biến thành thứ gì trong tương lai.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu dự đoán rằng chúng là 6 trong số vật thể có khối lượng thấp nhất từng được phát hiện, đang trong quá trình phát triển thành sao lùn nâu hoặc sao thật sự, chứ không phải một hành tinh.
Trước đây, các sao lùn nâu được biết đến đa số nằm trong phạm vi từ khoảng 8 lần Sao Mộc trở lên.
Nhưng nếu các vật thể đó biến thành sao lùn nâu trong tương lai thì việc chúng có khối lượng như hành tinh khi ra đời cũng không hề vô lý, bởi sao lùn nâu cũng có một nửa bản chất hành tinh.
Tiết lộ ảnh thực về siêu hành tinh 200 năm mới quay hết một vòng
Lần đầu tiên, kính viễn vọng không gian James Webb đã đem về cho người Trái Đất bức ảnh trực tiếp về một ngoại hành tinh khổng lồ.
Sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb do NASA phát triển và điều hành chính, các nhà khoa học đã phát hiện ra một hành tinh mới thuộc dạng "siêu Sao Mộc", được đặt tên là Eps Ind Ab.
Kinh ngạc hơn, nó đem về cho nhân loại bức ảnh chụp trực tiếp, nằm hoàn toàn riêng biệt với ngôi sao của nó, điều mà chưa có kính viễn vọng không gian nào làm được.
Ngoại hành tinh Eps Ind Ab được nhìn thấy qua góc chụp của 2 camera khác nhau trên James Webb, trong khi ngôi sao mẹ của nó được đ.ánh dấu bằng hình ngôi sao vàng để phân biệt - Ảnh: MPIA
Theo Science Alert, thế giới mới được phát hiện này lạnh hơn nhiều so với bất kỳ hành tinh khí khổng lồ nào mà James Webb từng tìm thấy hay nghiên cứu.
Eps Ind Ab quay quanh ngôi sao của nó với khoảng cách tương đương với khoảng cách từ Sao Hải Vương đến Mặt Trời.
Và một năm trên hành tinh này dài tương đương 200 năm trên Trái Đất, tức nó phải mất tới 200 năm mới quay hết một vòng quanh ngôi sao mẹ.
Ảnh đồ họa mô tả chân dung ngoại hành tinh khổng lồ và ngôi sao mẹ của nó ở phía xa - Ảnh: MPIA
Theo nhóm tác giả dẫn đầu bởi nhà thiên văn Elisabeth Matthews từ Viện Thiên văn học Max Planck (MPIA - Đức), điều này khiến cho siêu Sao Mộc này trở thành báu vật hiếm có trong số các ngoại hành tinh.
Nó cũng có thể là sự khởi đầu cho một giai đoạn mới của khoa học ngoại hành tinh.
Gọi là siêu Sao Mộc bởi lẽ đó là một hành tinh khí khổng lồ cùng kiểu với Sao Mộc, nhưng có kích cỡ và khối lượng vĩ đại hơn rất nhiều.
Điều đó khiến cho Trái Đất của chúng ta sẽ vô cùng bé nhỏ khi đặt cạnh nó. Để so sánh, trọng lượng của Sao Mộc đã gấp 318 lần Trái Đất.
Một hình ảnh thực khác về Eps Ind Ab - Ảnh: MPIA
Ngôi sao mẹ của Eps Ind Ab, Epsilon Indi A, là một ngôi sao lùn màu cam trong hệ ba sao chỉ cách Trái Đất 12 năm ánh sáng.
Trong quá trình quan sát dài hạn, các nhà thiên văn học đã nhận thấy Epsilon Indi A có hành vi hơi kỳ lạ.
Dường như đang di chuyển như thể bị kéo bởi lực hấp dẫn, không phải bởi một trong hai ngôi sao khác trong hệ của nó, mà bởi một thế giới khổng lồ quay quanh chính ngôi sao đó. Từ đó, họ đã tìm kiếm và phát hiện siêu hành tinh nói trên.
Cuộc nghiên cứu của nhóm Max Planck chỉ mới bắt đầu, đó là tìm thấy Eps Ind Ab.
Với lợi thế không tưởng là James Webb có thể "nhìn" và chụp trực tiếp hành tinh này, các nhà khoa học kỳ vọng có thể khám phá nó chi tiết hơn bất kỳ thế giới ngoài hệ Mặt Trời nào từng được biết đến.
Trước đây, từng có ngoại hành tinh được chụp bởi kính viễn vọng mặt đất, nhưng mờ nhạt hơn nhiều so với bức ảnh đáng kinh ngạc từ James Webb.
Tồn tại sự sống trên ngoại hành tinh K2-18b? Một nhóm nhà khoa học Mỹ đã xem xét ngoại hành tinh K2-18b, từng gây xôn xao vài năm qua bởi những gợi ý liên tiếp về sự sống. K2-18b là một hành tinh có bán kính gấp 2,2 lần Trái đất. Phát hiện không chắc chắn Ngoại hành tinh gây tranh cãi, được gọi với tên K2-18b, là một thế giới ấm...