Lở bãi vàng ở Lào Cai: Huyện điều tra, xã quan sát

Ông Hoàng Ngọc Siến (Chủ tịch UBND xã Minh Lương, Văn Bàn, Lào Cai) nói với PV Tiền Phong về vụ sạt lở đất tại bãi vàng “thổ phỉ” xảy ra trên địa bàn xã hôm 4/9. Điều này phần nào lý giải vì sao vụ sạt lở làm ít nhất 8 người chết, nhưng huyện và xã báo cáo chỉ có 2 người.

“Có tìm cũng không biết tìm chỗ nào”

Trao đổi với PV Tiền Phong ngày 10/9 (gần 1 tuần sau vụ sạt lở), ông Chủ tịch UBND xã Minh Lương nhiều lần khẳng định, bãi vàng tại khu vực rừng Vầu, rừng Xanh là bãi trái phép, xã biết nhưng do lực lượng mỏng nên không dẹp được. Mặc dù, cũng theo ông Siến, bãi vàng chỉ cách UBND xã khoảng 4km đường rừng, “nếu đi liên tục không nghỉ, chỉ mất 2 giờ đồng hồ”.

“Chết ở đâu nữa thì chịu” “Khám được mỗi 2 người chết thôi, còn chết ở đâu nữa thì chịu. Bị thương cũng không xác định được bao nhiêu người. Phải nói chính xác là như thế. Bệnh viện cũng không xác định được bao nhiêu người vào viện, vì nhiều người chỉ đến băng xong rồi về, không để lại danh tính và cũng không xác định được là người của bãi vàng hay không”- ông Đặng Văn Quynh, Phó trưởng Công an huyện Văn Bàn, Lào Cai nói.

“Biết thì biết lâu rồi, nhưng không thể làm được gì. Họ mạnh hơn mình. Phải có người vào giúp mới dẹp được. Công an viên của mình đi vào nguy hiểm lắm. Chẳng có võ vẽ gì, mình đi qua đường, họ lăn đá xuống thì chết oan” – ông Chủ tịch xã Hoàng Ngọc Siến nói. Ông Siến cho biết thêm, vài năm trước xã đã phối hợp với công an huyện, bộ đội, dân quân truy quét, nhưng khi lực lượng rút đi đâu lại vào đấy. “Bãi vàng hoạt động trở lại được hơn một năm rồi” – ông Siến thừa nhận.

Vì là bãi vàng “thổ phỉ” nên chính quyền xã cũng không quản được số lượng người làm việc tại đó. “Họ có đăng ký tạm trú, tạm vắng đâu”- ông Siến phân trần. Vì thế, chính quyền xã tinvụ sạt lở núi chỉ có 2 người chết.

“Họ mang xác xuống thì xã mới biết. Mình cũng cho công an xã, dân quân đi với công an huyện vào kiểm tra. Có tìm kiếm cũng không biết tìm kiếm ở chỗ nào” – ông Siến nói.

Công an huyện: “Có đến tận hiện trường”

Về công tác điều tra và cứu hộ cứu nạn, làm việc với PV Tiền Phong hôm 11/9, ông Đặng Văn Quynh (Phó trưởng Công an huyện Văn Bàn) khẳng định, ngay hôm sau vụ sạt lở (5/9), đoàn công tác của huyện đã về xã, phối hợp với công an xã, dân quân và một số người dân đi vào hiện trường. “Có đến tận hiện trường chứ. Không đến hiện trường thì làm sao mà biết được”- ông Quynh nói.

Ông Chủ tịch xã Hoàng Ngọc Siến cũng khẳng định, ngay sau vụ sạt lở, một đoàn công tác của huyện đã về xã và vào hiện trường. “Lên trên đó thấy một lán bị cuốn trôi, những lán còn lại không sao. Vẫn còn người, vẫn còn chủ bãi vàng ở đó. Chủ không bị làm sao cả. Bãi đào vàng vẫn còn nguyên” – ông Siến nói.

Thay vì giữ lại chủ nhóm khai thác vàng trái phép để điều tra, đoàn công tác lại bỏ qua với lý do “họ đang bị như thế thì mình xử lý thế nào được. Để họ ổn định đâu vào đấy thì mình mới gọi xuống xử lý được chứ” – trích lời ông Siến. Nhưng khi PV hỏi, ông Siến cũng không biết tên, tuổi, địa chỉ của chủ bãi vàng.

Ngày 16/9, những chiếc cáng tự chế dùng khiêng thi thể các nạn nhân vẫn còn quanh bãi vàng. Ảnh: Tuấn Nguyễn.

Công an xã: “Chỉ đứng từ xa… quan sát”

Trái với câu trả lời của ông Siến, ông Quynh, ông Hoàng Văn Đêm, Phó trưởng Công an xã Minh Lương cho biết, tính đến ngày 10/9, khi nhóm PV về xã Minh Lương, vẫn chưa có đoàn công tác nào vào được hiện trường vụ sạt lở.

Theo thông báo của UBND huyện Lạc Sơn (Hòa Bình), có tổng cộng 8 người Lạc Sơn tử nạn trong vụ sạt lở bãi vàng ở Lào Cai hôm 4/9, gồm: Bùi Văn Chẻm (SN 1960), Bùi Văn Khánh (SN 1995), Bùi Văn Viên (SN 1968), Bùi Anh Tú (SN 1995), Bùi Văn Ai (SN 1981) cùng ở xã Tuân Đạo; Bùi Văn Rúc (SN 1958, xã Quý Hòa); Bùi Văn Biền (SN 1991) và Bùi Văn Rự (SN 1986), cùng xã Tân Lập.

“Ngay hôm 5/9, tôi dẫn đoàn PV TTXVN vào hiện trường bãi vàng nhưng không đi được, phải đứng ở đồi bên này quay phim. Hôm sau, tôi cũng đưa một đoàn đi nhưng cũng không tiếp cận được hiện trường vì trời mưa, sợ sạt lở tiếp” – ông Đêm nói. Ông Đêm cũng khẳng định, ngay cả đoàn công tác từ huyện xuống cũng không vào được hiện trường.

Anh Bùi Văn Rừn (xã Tuân Đạo, Lạc Sơn, Hòa Bình) một phu vàng may mắn sống sót trở về, cho biết, cả ngày 5/9 trong bãi vàng chỉ có phu vàng tự tìm kiếm xác bạn bè, người thân. Đến chiều 5/9, nhóm của anh Rừn bới tìm được 4 người chết, trong đó có em trai anh Rừn là Bùi Văn Rự. Sau đó những thi thể xấu số được vận chuyển bằng võng theo đường độc đạo ra đường chính, đưa lên ô tô chở về quê.

Trở lại khu vực bãi vàng ngày 16/9, bức xúc trước việc thông tin số người chết bị bưng bít, anh C. (xin được giấu tên), một người dân địa phương, tình nguyện dẫn PV Tiền Phong đi tìm nơi tập kết thi thể các nạn nhân sau vụ sạt lở. Băng qua một ngọn đồi dài hơn 2 km dốc thẳng đứng, trơn trượt, nơi đây vẫn còn những chiếc cáng được làm tạm bằng cọc tre, quấn chặt bằng chăn bông…

“Quá quan liêu” Ngày 19/9, trao đổi với Tiền Phong, ông Đỗ Mạnh Hùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho rằng trong việc sạt lở gây chết người tại bãi vàng “thổ phỉ” ở xã Minh Lương, Văn Bàn, Lào Cai đêm 4/9, số người chết lên tới gần chục người nhưng chính quyền xã và huyện chỉ báo cáo chết có 2 người là quá quan liêu. N.C.K Giao công an tỉnh điều tra Trao đổi qua điện thoại với PV Tiền Phong tối 19/9, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai – ông Doãn Văn Hưởng cho biết, con số 2 người chết trong vụ sạt lở bãi vàng “chỉ là báo cáo ban đầu”. Sau khi báo chí phản ánh thông tin có nhiều người tử vong, lãnh đạo tỉnh đã giao Công an tỉnh vào cuộc điều tra, làm rõ. “Nếu huyện báo cáo sai sẽ xử lý”- ông Hưởng nói. Tuy nhiên, trong một báo cáo mới đây của UBND huyện Văn Bàn đề ngày 12/9 mà PV thu thập được vẫn chỉ nêu vụ sạt lở “làm chết 2 người và bị thương một số người”. “Trong thời gian gần đây, trên các báo và mạng xã hội có nhiều thông tin trái chiều về số người chết và bị thương, gây dư luận không tốt trong nhân dân và ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại địa phương” – báo cáo do Phó Chủ tịch huyện Lê Thị Khánh Hà ký, nêu rõ. Báo cáo trên cũng nêu, Công an huyện Văn Bàn đã điều tra, làm rõ đối tượng tung tin thất thiệt “Ở xã Minh Lương có 58 người chết do sạt lở đất tại bãi vàng” lên mạng xã hội facebook là Lê Tuấn Anh (SN 1994, ở xã Minh Lương) và đã xử lý người này. “Đây là nguyên nhân chính cho thông tin khác nhau về số người thương vong trong vụ sạt lở đất mà các báo đã đưa tin” – báo cáo viết (?!). Tuấn Nguyễn

Theo Trường Phong – Mai Xuân Tùng – Tuấn Nguyễn (Tiền Phong)