Lính tàu ngầm VN: 30 năm nhìn lại

Sau 30 năm, ký ức về năm tháng Hải đội tàu ngầm 182 huấn luyện, học tập bên Liên Xô vẫn nguyên vẹn đối với những chàng thủy thủ.

Những tiếng cười lẫn giọng nói hào sảng. Những thủy thủ Hải đội tàu ngầm 182 từ 30 năm trước lại có cuộc họp mặt trong lễ mừng đám cưới cậu con trai của một thành viên trong đội.

Kiến Xương, quê ông Trần Trọng Đương cũng như nhiều huyện vùng ven biển tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hải Phòng, ngày đó nhiều thanh niên vào lính hải quân lắm. Ông Đương cũng vậy. Ông là một trong những người cuối cùng được bổ sung vào Hải đội tàu ngầm 182 ngày đó.

Hàng trên (trái qua phải): ông Nguyễn Anh Tuấn (Trưởng khoang 2), Trần Văn Thịnh (thuyền phó), Vũ Việt Thắng (ngành thông tin), Nguyễn Văn Đáng (ngành điện máy), Vũ Hồng Hảo (nghe âm thanh dưới nước – Acoustic), Trần Trọng Đương (bộ phận hóa học, y tá). Hàng dưới: Ông Khổng Văn Vẹm (bộ phận hầm tàu) cùng những bà vợ và con của các thủy thủ.

Như đã nói trong những bài viết mới đây, trước khi lên đường sang Liên Xô du học, Hải đội tàu ngầm 182 đã có 2 năm trời huấn luyện trong nước. Thời gian này, Hải đội vẫn thường xuyên tổ chức kiểm tra định kỳ, có những người bị loại và cũng có thêm người mới đến.

Vào đội, ông Đương thuộc bộ phận hóa học và y tá dưới tàu. Ngày ra đi, ông mới là chàng thanh niên mười tám đôi mươi, trẻ hơn con ông bây giờ. Mãi sau khi huấn luyện từ Nga trở về, ông Đương mới gặp bà vợ ông bây giờ rồi xây dựng gia đình.

Uống cạn chén rượu mừng, Đại tá Trần Văn Thịnh (Thuyền phó tàu ngầm số 413 ngày đó) chợt trầm ngâm: “Nhanh thật! Mới đó mà đã 30 năm rồi!”. Rồi ông nhớ lại kỷ niệm 30 năm về trước.

Đại tá Trần Văn Thịnh (Thuyền phó tàu ngầm số 413 ngày đó)

Ngày 01/6/1982 Tư lệnh Hải quân ký Quyết định thành lập đơn vị khung tàu ngầm đầu tiên mang tên “Đoàn 682″, trực thuộc Bộ Tham mưu Hải quân.

Tháng 8/1982, Đoàn 682 chuyển về Hà Tê (huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng) rèn luyện thể lực. Đoàn tiếp quản một phần doanh trại của Đoàn Đặc công Hải quân 681. Đoàn vừa tiếp tục tuyển lọc thêm quân.

Tháng 3/1983, Đoàn chuyển về đóng quân tại xã Tân trào (huyện Đồ Sơn, TP. Hải Phòng), tiếp tục huấn luyện thể lực, học ngoại ngữ chờ quyết định đi Liên Xô.

Tháng 5/1984, Đoàn lại chuyển quân về Đoàn an dương 220 Hải quân (ở Bãi cháy – Quảng Ninh) để kiểm tra sức khỏe đợt cuối. Trên cơ sở kết quả khám sức khỏe, quân số đơn vị đã được chốt lại.

Trước ngày Hải đội tàu ngầm 182 lên đường sang Liên Xô du học, mẹ của thủy thủ Vũ Việt Thắng đến thăm con tại doanh trại huấn luyện ở Bãi Cháy (Quảng Ninh)

Thủy thủ tàu ngầm huấn luyện tại Cam Ranh (Khánh Hòa)

Giấy phép ra ngoài đơn vị (Một kỷ vật ông Vũ Hồng Hảo còn giữ đến này nay)

Tháng 6/1984, Tư lệnh Hải quân đã ký quyết định thành lập Hải đội tầu ngầm đầu tiên của Hải quân Nhân dân Việt Nam với phiên hiệu là Hải đội 182. Ngày 1/6 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống của Hải đội tầu ngầm Hải quân Việt Nam.

Tháng 7/1984, Hải đội tàu ngầm 182 lên đường sang Liên Xô. Họ đã có 2 năm huấn luyện tại Trung tâm huấn luyện tàu ngầm tại Ri Ga (nước Cộng hòa Latvia).

Ảnh nhóm thủy thủ chụp mùa hè năm 1984 tại phòng sỹ quan Trung tâm huấn luyện tàu ngầm của Hạm đội Baltic tại Ri Ga (Latvia).

Ảnh chụp sau giờ học tiếng Nga: Từ trái qua phải là ông Phạm Văn Đông – ngành rada, Nguyễn Văn Khương – trạm nổi, bà giáo Raitsa Ivanobna – quê ở Tasken, Vũ Hồng Hảo – Acoustic, Bùi Văn Quế – Hầm tàu.

Ngành 3 ra đa chụp tại phòng học rada-sonar, gồm ông Lưu Phương Bình (ngành trưởng ra đa), Phạm Văn Đông và Phạm Văn Sơn (ra đa mặt nước), Lê Văn Toàn, và Vũ Hồng Hảo (rada-sonar), Vũ Việt Thắng đội trưởng thông tin.

Con tàu ngầm 413 mà Hải đội 182 học cũng có nhà bếp và phòng ăn như thế này

Tháng 02/1986, cán bộ chiến sỹ trạm nổi kết thúc khóa huấn luyện về nước. Cuối tháng 5/1986 toàn bộ Hải đội và khung tàu ngầm 1 kết thúc huấn luyện về nước.

Sau khi Hải đội tàu ngầm 182 ngừng hoạt động, lúc đầu, ông Thịnh được phân công sang Campuchia nhận nhiệm vụ mới. Ông là sĩ quan quân đội, thuộc lứa đàn anh của nhóm ông Sâm và ông Hảo. Bao nhiêu năm gắn bó với biển, nhiều người vẫn băn khoăn ái ngại cho ông khi phải chuyển về công việc mới. Nhưng ông bảo, người đã trải qua bao nhiêu năm thăng trầm sóng gió như ông, việc xuống nước hay lên cạn đâu phải vấn đề gì to tát.

“Các đồng chí phân công đi đâu, tôi đến đấy” – Ông Thịnh nghiêm nét mặt. Rồi ông thu xếp đồ đạc đợi ngày lên đường.

Vậy nhưng, cái nghiệp sóng nước như vận vào người ông. Ngay ông chuẩn bị vẫy tay chào từ biệt Cam Ranh cũng là lúc nhận quyết định ở lại tiếp tục phục vụ hải quân.

Những năm sau, dù không còn Hải đội tàu ngầm được thành lập và đào tạo tại Liên Xô như xưa, nhưng kiến thức cùng kinh nghiệm của viên sĩ quan vẫn luôn cần thiết với lực lượng hải quân nước nhà. Trước khi Việt Nam ký hợp đồng mua tàu ngầm lớp Kilo của Nga, chúng ta đã luôn có những cuộc khảo sát, tìm hiểu về loại khí tài quân sự tối tân này. Và những cuộc đó, vẫn thường có ông tham gia. Sau mấy chục năm lăn lộn với sóng gió, biển cả, năm 2009, Đại tá Thịnh mới về hưu.

Gặp chúng tôi trong cuộc vui gia đình người đồng đội, ông Thịnh cười: “Mấy hôm nay đọc báo, thấy nhắc về chúng tôi. Không ngờ lâu rồi mà Sâm (Thượng sĩ Phạm Hồng Sâm – người kể chuyện trong loạt bài của chúng tôi mới đây) vẫn còn nhớ.”

Lễ cưới con ông Đương lần này, chỉ có 7-8 người về được. Bởi một lẽ hầu hết đều ở xa không có điều kiện đi lại. Nhưng họ hẹn nhau sắp tới, ngày truyền thống hải quân, tất cả Hải đội tàu ngầm sẽ lại về gặp mặt.

Ông Vũ Hồng Hảo (Acoustic – nghe âm thanh dưới nước)

Ông Nguyễn Văn Đáng (ngành điện máy)

Ông Khổng Văn Vẹm (bộ phận hầm tàu)

Hải đội tàu ngầm 182 khi xưa, có người nay đã không còn nữa. Người đồng đội Nguyễn Văn Phương (ngành điện máy) mà ông Phạm Hồng Sâm nhắc tới trong bài viết trước – người đứng đu quay giỏi nhất Đội – đã qua đời trong vụ tai nạn giao thông 10 năm trước. Có người đang từng ngày phải chiến đấu với bệnh tật.

Tàu ngầm Việt Nam – Hình ảnh kíp đầu tiên sau 25 năm gặp lại, những mái đầu đã hoa râm. Ngày 1/6 hàng năm đã trở thành ngày truyền thống của Hải đội tàu ngầm Việt Nam

Vậy nhưng, dù thành viên Hải đội tàu ngầm đang làm gì, ở đâu, ông Nguyễn Anh Tuấn (trưởng khoang 2) thừa nhận: “Tôi đã đi nhiều nơi, biết nhiều người. Nhưng quả thật, đối với chúng tôi, tình anh em lính tàu ngầm vẫn là điều gì đó thiêng liêng nhất.”

Theo 24h