Liệu pháp xạ trị và hai “vết nhơ” của ngành Y

Xạ trị, hiên là liêu pháp tôt nhât đê chữa bênh, nhât là ung thư. Tuy nhiên, không hiêu do tắc trách hay do câu thả mà thay vì chữa bênh, trong nhiêu vụ viêc, nó lại khiên người bị nhiêm xạ dân đên tử vong.

Sự cô nguyên tử dân sự lớn nhât thê giới

Trước tiên là sự cô đau lòng xảy ra tại bênh viên Zaragoza ở Tây Ban Nha năm 1990 làm 27 bênh nhân bị thương và 11 người tử vong.

Tât cả những người bị thương đêu là bênh nhân ung thư đang được trị bênh bằng liêu pháp xạ trị (LPXT). Theo Cơ quan năng lượng nguyên tử Quôc tê (IAEA), đây là môt trong những sự cô nguyên tử dân sự lớn nhât trên thê giới, do sự câu thả của con người vì không tuân thủ các quy định vê an toàn năng lượng nguyên tử.

Chuyên bắt đâu từ ngày 7-12 khi nhân viên bảo dưỡng máy gia tôc điên tử tại bênh viên Zaragoza không làm tròn trách nhiêm trong khi Ủy ban An toàn nguyên tử quôc gia Tây Ban Nha lại không nghiêm thu và cho phép máy đưa vào sử dụng. Ngay sau khi đưa vào sử dụng ngày 19-12, máy phát sinh sự cô, có mức công suât cực lớn khiên hâu hêt bênh nhân được điêu trị bị bỏng nặng, đặc biêt là ở những vùng được chiêu xạ, gây viêm nhiêm bô phân nôi tạng và tủy xương.

Bênh nhân bị bỏng vì xạ trị.

Ngày 16-2-1991, sau 2 tháng điêu trị bằng liêu pháp bức xạ này, bênh nhân đâu tiên tử vong. Sau đó, sô người chêt tiêp tục tăng lên. Đên ngày 25-12-1999, có đên 25 người chêt. Trong khi đó, sô người bị nhiêm phóng xạ tăng lên rât nhiêu với ít nhât 27 trong sô 31 bênh nhân ung thư được dùng máy gia tôc bị nhiêm đôc và bị bỏng nặng. Theo báo cáo của lãnh đạo bênh viên Zaragoza, thiêt bị dùng cho LPXT có tuôi thọ 14 năm nhưng khi bảo dưỡng, sửa chữa lại không tuân thủ theo hướng dân, quy trình quy phạm, đặc biêt là sự cô hê thông điêu khiên chùm tia của máy gia tôc. Bảo dưỡng không đúng quy trình, không khắc phục được sự cô nên dòng điên phát ra quá lớn gây bỏng.

Sau sự cô nói trên, ban lãnh đạo bênh viên đô lôi cho nhân viên bảo dưỡng, nhưng Bô Y tê Tây Ban Nha lại đô trách nhiêm cho hãng GE – nơi bán thiêt bị – không làm đúng trách nhiêm bảo dưỡng, khắc phục sự cô định kỳ. Sau gân 3 năm tranh cãi, cuôi cùng vào ngày 6-4-1993, Tòa án Tôi cao Tây Ban Nha phán quyêt bênh viên, Viên y học quôc gia của Tây Ban Nha vô tôi, nhưng nhân viên bảo dưỡng thiêt bị và hãng GE phải chịu trách nhiêm. Riêng hãng GE phải có trách nhiêm bôi thường cho các nạn nhân, gia đình những người bị thiêt mạng sô tiên 400 triêu pesetas (2,4 triêu EUR). Thiêt bị trên được “nghỉ hưu” nhưng nó trở thành bài học đắt giá cho ngành Y vê sự câu thả của con người.

Cải tiên không được kiêm chứng

Và mới đây nhât, từ năm 2000-2001, 28 bênh nhân được điêu trị ung thư tại Viên ung thư quôc gia Panama (ION) gặp nguy hiêm chêt người vì sự thiêu trách nhiêm chuyên môn của ION.

Nguyên nhân bắt nguôn từ viêc thay đôi phương pháp tính toán các khôi che chì dạng sô, cho phép người ta lây nhiêu chỉ sô che chì cùng môt lúc thay vì môt chỉ sô đơn như trước. Hâu quả liêu lượng mà bênh nhân nhân được tăng vọt so với liêu lượng quy định và khiên 17 người thiêt mạng và 11 người khác bị thương. Thực ra, viêc cải tiên nói trên được xem là sáng kiên nhưng nó lại không được kiêm chứng, nghiêm thu hoặc đôi chiêu kỹ càng nên hâu quả liêu chiêu xạ tăng vọt so với ngưỡng cho phép, đên lúc phát hiên ra thì quá muôn.

Sau thời gian dài tranh cãi, 5 bác sĩ và 2 chuyên gia vât lý của IAEA và các nhân viên giám sát của Tô chức y tê liên Mỹ (PAHO) vào cuôc theo yêu câu của Chính phủ Panama. Kêt quả, viêc phơi nhiêm bức xạ bằng kỹ thuât xạ trị ở ION là cực kỳ nghiêm trọng. Rât nhiêu bênh nhân phơi ra môi trường bức xạ cực lớn, cao hơn ngưỡng cho phép từ 30-50%. Đây là sự cô “xưa nay hiêm” trong lĩnh vực y học. Theo IAEA đây là lôi của ngành Y, tin tưởng quá lớn vào những thiêt bị hiên đại trong khi đó kiên thức con người lại có hạn, nhât là khâu vào dữ liêu không hợp cách.

Ngoài những người tử vong do nhiêm liêu quá cao, những người khác cũng khôn đôn vì bênh tình trở nên trâm trọng.

Theo CAND