Liệu người ngoài hành tinh có tồn tại?

86,6% các nhà khoa học đồng tình rằng sự sống ngoài Trái Đất có thể tồn tại, nhưng bằng chứng cụ thể vẫn là một câu hỏi lớn.

Người ta thường đọc các tiêu đề về thông tin phát hiện sự sống ngoài Trái Đất với sự lạc quan, chẳng hạn như: “Chỉ là vấn đề thời gian” hoặc “Chúng ta sắp đến rất gần”. Nhưng liệu cộng đồng khoa học có thực sự đồng tình với quan điểm này?

Một khảo sát được công bố trên tạp chí Nature Astronomy năm 2024 đã thực hiện khảo sát về niềm tin của các nhà khoa học đối với sự tồn tại của sự sống ngoài hành tinh, từ cơ bản, phức tạp đến thông minh. Kết quả cho thấy có tới 86,6% các nhà khoa học về sinh vật học vũ trụ (astrobiologist) tin rằng sự sống cơ bản có thể tồn tại ở đâu đó trong vũ trụ.

Đáng chú ý, tỷ lệ đồng thuận từ các nhà khoa học không thuộc lĩnh vực này (như vật lý và sinh học) thậm chí còn cao hơn, đạt 88,4%. Điều này chứng minh rằng niềm tin về người ngoài hành tinh không chỉ giới hạn trong một nhóm chuyên môn mà đã lan rộng ra nhiều lĩnh vực khoa học khác.

Khi chuyển sang câu hỏi về sự sống phức tạp và thông minh, tỷ lệ đồng thuận giảm xuống còn 67,4% và 58,2%. Mặc dù vậy, tỷ lệ không đồng ý vẫn rất thấp chỉ khoảng 10% cho trường hợp sự sống thông minh.

Điều này cho thấy các nhà khoa học, dù lạc quan vẫn thận trọng về khả năng tìm thấy sự sống ở mức độ cao hơn bởi các bằng chứng trực tiếp còn rất hạn chế.

Dù chưa có bằng chứng cụ thể, các nhà khoa học đã chỉ ra nhiều bằng chứng gián tiếp để củng cố niềm tin này. Trong Hệ Mặt Trời, các môi trường tiềm năng như đại dương ngầm dưới bề mặt Europa và Enceladus hoặc lớp dưới bề mặt sao Hỏa đều được xem là nơi có thể tồn tại sự sống.

Quan trọng hơn, chúng ta biết rằng sự sống đã khởi nguồn trên Trái Đất, điều này chứng minh xác suất của sự sống không phải bằng không. Với hàng trăm tỷ thiên hà và hàng trăm tỷ tỷ hành tinh hoặc Mặt trăng có thể sinh sống, khả năng tồn tại sự sống ở đâu đó là rất cao.

Khảo sát cũng chỉ ra rằng trong số những người không chọn đồng ý hoặc không đồng ý, 12% chọn “trung lập”. Điều này được lý giải là lựa chọn an toàn của các nhà khoa học khi họ không muốn đưa ra nhận định thiếu bằng chứng cụ thể. Tuy nhiên, nếu loại bỏ nhóm này khỏi dữ liệu, tỷ lệ đồng thuận với sự tồn tại của sự sống ngoài hành tinh tăng lên 97,8%.

Dù chưa thể xác nhận sự sống ngoài hành tinh, khảo sát cho thấy cộng đồng khoa học có xu hướng lạc quan dựa trên dữ liệu gián tiếp và lý thuyết. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng thừa nhận rằng, cần thêm nhiều bằng chứng cụ thể hơn để đưa ra kết luận chính xác.

Với sự tiến bộ trong công nghệ khám phá vũ trụ và việc tìm kiếm các hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời, hy vọng tìm thấy dấu vết của sự sống có lẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. Nhưng dù kết quả có thế nào, câu hỏi về người ngoài hành tinh vẫn sẽ tiếp tục truyền cảm hứng và thách thức trí tuệ con người.