Liên tục ói ra máu

Người phụ nữ lớn tuổi bị vỡ mạch máu hành tá tràng, ói ra máu nhiều lần suốt một tháng qua, dẫn đến sốc mất máu, nguy cơ tử vong.

Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Tây Ninh, tiếp nhận bệnh nhân hơn hai tuần trước. Bà nhập viện trong tình trạng rất nặng: ói ra máu tươi nhiều lần, mỗi lần từ 50 đến 100 ml, da niêm nhợt nhạt, mạch, huyết áp vẫn còn đo được. Các bác sĩ nhận định đây là trường hợp sốc giảm thể tích do mất máu từ đường tiêu hóa.

Bà có tiền căn tăng huyết áp, đái tháo đường type 2. 10 năm trước, bà từng trải qua ca mổ cầm máu xuất huyết dạ dày. Từ đó đến nay, bệnh thường xuyên tái phát. Gần một tháng nay, bà ói ra máu nhiều lần, điều trị nhiều nơi vẫn tái phát.

Kíp cấp cứu thiết lập đường truyền bù máu, hồi sức, nội soi tiêu hóa cho bệnh nhân. Sau khi hồi sức tạm ổn, bệnh nhân được nội soi dạ dày – tá tràng cấp cứu để xác định thương tổn.

Lần đầu nội soi thấy máu ra rất nhiều, bác sĩ kẹp cầm máu, song tiên lượng nguy cơ tái xuất huyết cao. Quan sát kỹ, bác sĩ phát hiện ở hành tá tràng có một nốt, không phải ổ loét, giống mạch máu lộ ra nhưng đang ổn định, đây là điểm mù trong nội soi rất khó can thiệp. Bệnh nhân tiếp tục điều trị hồi sức nội khoa.

Chiều mùng một Tết, bệnh đột ngột diễn tiến nặng, bệnh nhân tái xuất huyết nhiều, huyết áp tụt. Nốt đỏ ở hành tá tràng bệnh nhân bung ra chảy máu, ê kíp điều trị phải nội soi lần hai đánh giá và can thiệp. Tuy nhiên, mạch máu rất lớn nằm lộ ở dưới, máu đang chảy rất nhiều theo nhịp mạch, khiến quá trình nội soi can thiệp trở nên khó khăn.

Tình huống lúc này rất nguy cấp, nếu không xử trí kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ tử vong. Các bác sĩ hội chẩn khẩn, đưa ra hai phương án điều trị là phẫu thuật và can thiệp mạch, để thảo luận.

Mạch máu bị vỡ gây xuất huyết ồ ạt, khó cầm trong tá tràng bệnh nhân. Ảnh: Bệnh viện cung cấp.

Đối với phương án phẫu thuật, các bác sĩ đánh giá sẽ nhiều rủi ro, bởi bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh nền phức tạp, lại từng phẫu thuật xuất huyết dạ dày trước đây. Do đó phương án này không phải là lựa chọn ưu tiên.

Phương pháp can thiệp mạch là một kỹ thuật cao, được đánh giá tối ưu trên bệnh nhân này. Đây được xem là kỹ thuật tốt nhất hiện nay trong các trường hợp xuất huyết tiêu hóa, khi nội soi tiêu hóa cầm máu không hiệu quả. Can thiệp mạch giúp bệnh nhân tránh khỏi một cuộc phẫu thuật, là lần đầu tiên kỹ thuật này được triển khai tại Tây Ninh. Để thực hiện can thiệp mạch thành công, đòi hỏi cơ sở y tế phải có hệ thống chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA) và cũng như một ekíp can thiệp mạch nhiều kinh nghiệm.

Gia đình bệnh nhân chọn phương pháp can thiệp nội mạch cầm máu qua hệ thống máy DSA. Trong khi can thiệp, các bác sĩ phát hiện một mạch máu nuôi tá tràng bị thủng và chảy máu vào lòng ống tiêu hóa nên bơm gel tắc mạch máu đang chảy.

Ca can thiệp thành công. Hiện, tình trạng chảy máu tiêu hóa đã được kiểm soát, bệnh nhân qua cơn nguy kịch, có thể vận động sinh hoạt bình thường.

Theo các bác sĩ, xuất huyết tiêu hóa do loét tá tràng, trên bệnh nhân đã có phẫu thuật dạ dày trước đây và thường xuyên tái phát là tình trạng rất nguy hiểm. Trong số những người bị xuất huyết tiêu hóa, tỷ lệ tử vong lên tới 3-14%. Vì vậy cần phải chẩn đoán càng sớm càng tốt, để có biện pháp xử trí, cấp cứu kịp thời.