Libya mong LHQ điều tra NATO vi phạm nhân quyền

Ngày 9/6, Hội nghị quốc tế lần thứ ba về Libya đã được tổ chức tại thủ đô Abu Dhabi của Các tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE), nhằm thiết lập một cơ chế trợ giúp Hội đồng Dân tộc Chuyển tiếp (NTC) của phe đối lập tại Libya.

Một tòa nhà ở Tripoli bị phá hủy trong cuộc không kích NATO. (Nguồn: THX/TTXVN)

Tới dự hội nghị có 20 quốc gia, trong đó có các đồng minh chính của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là Anh, Pháp và Italy, cùng với các phái đoàn của Liên hợp quốc, Liên đoàn Arập (AL), Liên minh châu Phi (AU) và Tổ chức Hội nghị Hồi giáo (OIC).

Phát biểu khai mạc, Ngoại trưởng Italy Franco Frattini, đồng chủ trì hội nghị, cho rằng sắp đến hồi kết của nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi. Ông khẳng định ưu tiên của Italy là một thỏa thuận ngừng bắn được thực thi hiệu quả sau khi ông Gaddafi ra đi, nhằm bắt đầu tiến trình chính trị dựa trên hòa giải.

Bên lề hội nghị, Bộ Ngoại giao Italy cũng thông báo nước này sẽ cung cấp cho NTC viện trợ 400 triệu euro (580 triệu USD) tiền mặt và viện trợ nhiên liệu bằng các tài sản của Libya bị phong tỏa.

Italy từng là nước đô hộ của Libya và là đối tác kinh tế chiến lược của quốc gia Bắc Phi này. Tuy nhiên, hiện các căn cứ không quân của Italy đang đóng một vai trò quan trọng trong chiến dịch không kích của NATO vào Libya.

Trong phát biểu của mình, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cũng cho rằng sự ra đi của ông Gaddafi là không thể tránh khỏi. Bà cho biết Mỹ đang phối hợp với các đối tác quốc tế thông qua Liên hợp quốc nhằm lên kế hoạch cho một nước Libya thời hậu Gaddafi. Bà Clinton không đề xuất khoản đóng góp tài chính trực tiếp nào của Mỹ dành cho phe đối lập tại Libya, mà cam kết trợ giúp 26,5 triệu USD cho các nạn nhân của cuộc xung đột, trong đó người tị nạn Libya.

Khoản tiền này sẽ được chuyển qua các cơ quan cứu trợ. Trong khi đó, một quan chức giấu tên của Mỹ cho biết Washington chưa chắc chắn liệu NTC có sẵn sàng đảm nhận vai trò kiểm soát hoàn toàn ở Libya hay không.

Bộ trưởng Dầu mỏ và Tài chính thuộc NTC, ông Ali Tarhoni cảnh báo “nếu hội nghị kết thúc mà không đạt nhất trí về một khoản hỗ trợ tài chính cụ thể nào, chúng tôi sẽ coi đây là một thất bại hoàn toàn.”

Hội nghị quốc tế trên diễn ra trong bối cảnh các cuộc không kích vẫn tiếp diễn ở Tripoli. Người ta đã nghe thấy 4 tiếng nổ lớn chiều 9/6 ở thủ đô. Phương Tây cho biết riêng trong ngày 8/6, liên minh đã tiến hành 47 chuyến bay tấn công tại Libya nhằm vào một kho tên lửa, một bãi phóng tên lửa, một cơ sở kiểm soát và điều hành. Ngoài ra, các máy bay của NATO cũng tấn công một phương tiện chiến tranh điện tử và một trại huấn luyện quân sự gần thành phố Misrata.

Cùng ngày, Vụ trưởng Vụ các vấn đề Tây Á-Bắc Phi thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc Trần Hiểu Đông cho biết nước này sẵn sàng đón các đại diện NTC tới Trung Quốc trong thời gian tới. Tuy nhiên, ông không cho biết thời gian diễn ra chuyến thăm.

Theo ông Trần Hiểu Đông, Trung Quốc cũng đang cân nhắc tăng cường trợ giúp nhân đạo cho Libya. Trước đó, Bắc Kinh đã cung cấp 1 triệu USD tiền mặt cho Ai Cập, 2 triệu USD tiền mặt và nhu yếu phẩm trị giá 30,2 triệu nhân dân tệ cho Tunisia để tạo điều kiện cho người Libya tị nạn tại hai nước này. Ông khẳng định nhân dân Trung Quốc có quan hệ truyền thống với nhân dân Libya, đồng thời bày tỏ lo ngại về các điều kiện nhân đạo đang xuống cấp tại Libya hiện nay.

Bắc Kinh gần đây đã tăng cường các nỗ lực nhằm thuyết phục hai phe đối địch trong cuộc xung đột tại Libya tìm kiếm một thỏa thuận hòa giải thông qua đối thoại. Các nhà ngoại giao Trung Quốc đã gặp người đứng đầu NTC tại Doha. Và Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì hôm 8/6 đã tiếp đại diện của Chính phủ Libya.

Trong một diễn biến liên quan, chính quyền Libya đã bác bỏ cáo buộc vi phạm nhân quyền ở nước này, đồng thời tố cáo các lực lượng chống đối và lực lượng của NATO đang có hành động bạo lực. Trưởng đoàn Libya tại Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, ông Mustafa Shaban khẳng định các cuộc biểu tình bắt đầu từ tháng Hai tại Libya “không phải là biểu tình hòa bình mà là cuộc nổi dậy có vũ trang chưa từng thấy.”

Theo ông Shaban, các cuộc biểu tình này đã bị các tổ chức tội phạm và khủng bố sử dụng để biến thành một cuộc nổi loạn có vũ trang và lan rộng. Ông cũng khẳng định NATO đang vi phạm nhân quyền, phạm các tội ác chống lại loài người, tội ác chiến tranh ở Libya. Ông kêu gọi Liên hợp quốc mở điều tra về việc này./.

Theo TTXVN