Lên Tây Côn Lĩnh ngắm vẻ đẹp nguyên sơ của những mái nhà rêu xanh giữa lưng chừng núi

Bản Xà Phìn thuộc tỉnh Hà Giang nằm ở lưng chừng dãy núi Tây Côn Lĩnh quanh năm mát mẻ, độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi để rêu xanh biếc phủ kín mái nhà.

Thôn Xà Phìn, xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang nằm ở chân núi thuộc dãy Tây Côn Lĩnh, cả thôn hiện có hơn 50 hộ người đồng bào dân tộc Dao sinh sống từ lâu đời.

Được bao phủ bởi những dãy núi cao, thôn Xả Phìn có sương mù bao phủ quanh năm với độ ẩm cao đã tạo nên những lớp rêu xanh trên mái nhà sàn lợp bằng lá cọ.

Các ngôi nhà sàn được lợp từ hàng vạn chiếc lá cọ tán rộng, sau nhiều năm phơi nắng, tắm mưa, những mái nhà đã được phủ kín bởi rêu xanh

Rêu bao phủ mái nhà quanh năm đã trở nên quen thuộc với người dân nơi đây. Khi vào mùa hè, rêu sẽ khô, có màu ngả vàng do ánh nắng mặt trời chiếu vào. Mùa đông, độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng để rêu phát triển xanh tốt.

Nhà sàn được làm càng lâu năm thì rêu mọc càng dày, nhưng mái lá phải có tuổi đời chừng chục năm mới mọc rêu xanh.

Mái nhà người Dao thường được lợp bởi nhiều lớp lá cọ, mỗi chiếc mái được làm từ 8.000 – 10.000 lá cọ.

Rêu phủ trên mái nhà quanh năm, mùa hè rêu sẽ ngả màu vàng do có ánh nắng mặt trời. Mùa đông, nền nhiệt thấp, độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng để rêu lại phát triển xanh tốt.

Anh Đặng Văn Hiệp – người dân bản Xà Phìn bộc bạch: “Phải mất trên 10 năm mới có được mái nhà rêu này. Lớp rêu càng dày thì chứng tỏ ngôi nhà đó càng lâu đời. Nhiều nhà trong bản mình đã được làm cách đây cả 30 năm”.

“Đối với những nhà mới lợp dưới 10 năm thì đa phần rêu phát triển chưa mạnh và chưa mọc kín được cả mái nhà. Rêu ở đây mọc tự nhiên do độ ẩm trong không khí cao, nhất là vào mùa đông gần như lúc nào bản cũng chìm trong sương mù, nhiều hơi nước. Chúng cũng không ảnh hưởng gì đến đời sống sinh hoạt của bà con. Vào mùa hè rêu còn giúp nhà mát hơn, mùa đông thì ấm, ngăn bớt sương giá” – anh Hiệp chia sẻ thêm.

Du khách có thể tới Xà Phìn vào hai dịp chính trong năm đó là khi mùa lúa dát vàng khắp các thửa ruộng bậc thang và mỗi độ xuân về hoa đào nở rộ trên khắp mọi nẻo đường trong bản.

Nhận thức được tiềm năng phát triển du lịch dồi dào từ tài nguyên sẵn có, một số hộ dân đã bắt tay xây dựng, phát triển dịch vụ homestay nhằm phục vụ khách du lịch nghỉ ngơi tại bản. “Cứ đến độ lúa chín du khách tới bản và ở lại qua đêm rất đông. Cùng với nét riêng của văn hóa bản địa giúp du khách có nhiều trải nghiệm khác nhau. Do đó, dù mới đưa vào khai thác nhưng cơ sở luôn kín phòng vào các ngày cuối tuần” – anh Tương Văn Thành – chủ homestay Xà Phìn chia sẻ.

Tạm gác lại công việc, anh Lê Phú cùng bạn từ Hà Nội đến với Hà Giang và chọn thôn Xà Phìn làm điểm dừng chân. Anh Phú chia sẻ, dù đã đến với Hà Giang nhiều lần nhưng đây cũng là lần đầu tiên anh biết đến bản rêu Xà Phìn và phải ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của nơi đây: “Nhà lợp mái lá rất nhiều nơi có, nhưng để rêu phủ trên mái quanh năm rất hiếm. Hơn nữa, ở đây, hầu hết nếp nhà xưa được bà con gìn giữ, vẫn nguyên vẹn nét hoang sơ, cổ kính”.

Đến nay Xà Phìn đã và đang giữ được nguyên trạng vẻ đẹp hoang sơ, cổ kính cùng nét văn hóa đặc trưng của người đồng bào dân tộc Dao, dựa vào đó khai thác nguồn tài nguyên du lịch, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của bà con hơn.