Lấy máu gót chân, phát hiện nhiều trẻ mắc bệnh khi vừa chào đời
Nhiều trẻ ở TP.HCM được phát hiện mắc bệnh từ trong giai đoạn thai kỳ hoặc vừa sinh ra.
Mọi cha mẹ đều mong muốn sinh con ra khỏe mạnh – ẢNH: D.T
Ngày 10.7, Sở Y tế TP.HCM tổ chức tổng kết chiến lược dân số – sức khỏe sinh sản giai đoạn 2016-2020.
Theo báo cáo của Chi cục dân số – kế hoạch hóa gia đình TP.HCM, từ năm 2011 đến nay TP.HCM nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời thông qua đề án sàng lọc trước sinh và sàng lọc sau sinh, phát hiện nhiều trẻ mắc bệnh.
Tính riêng từ năm 2016 đến nay, TP.HCM đã sàng lọc cho hơn 223.000 bà mẹ mang thai, trong đó phát hiện 9.431 bầu thai được xác định mắc bệnh (4,2%). Cụ thể, 701 trường hợp dị tật ống thần kinh, 567 trường hợp mắc bệnh hội chứng down, 235 trường hợp bất thường nhiễm sắc thể khác và 7.928 trường hợp mắc bệnh với các dị tật khác.
Song song đó, có 205.000 trẻ sơ sinh được lấy máu gót chân để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc sơ sinh, trong đó có 823 trẻ được phát hiện mắc bệnh (0,4%). Cụ thể, có 768 trường hợp thiếu men G6PD (thiếu men glucose-6 phosphate dehydrogenase khiến tế bào hồng cầu hoạt động không bình thường), 31 trường hợp suy tuyến giáp, 21 trường hợp tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh và 1 trẻ bị rối loạn chuyển hóa.
Video đang HOT
Về kế hoạch, TP.HCM tập trung triển khai thực hiện mở rộng các hoạt động can thiệp nâng cao chất lượng dân số. Phấn đấu đến năm 2025, 80% phụ nữ mang thai, 85% trẻ sơ sinh được tầm soát các loại bệnh tật bẩm sinh phổ biến nhất.
Việc phát hiện thai nhi hoặc trẻ sơ sinh mắc bệnh giúp phụ huynh và ngành y tế có những can thiệp sớm, đảm bảo trẻ sinh ra được khỏe mạnh.
3 xét nghiệm sàng lọc trước sinh đặc biệt quan trọng trong thai kỳ
Ngoài siêu âm thai, hiện nay có nhiều xét nghiệm, sàng lọc trước sinh sẽ giúp các mẹ bầu biết con mình có bất thường gì về sức khỏe hay không.
Hành trình mang thai một đứa trẻ thật chẳng dễ dàng. Trong 9 tháng 10 ngày ở trong bụng mẹ, người mẹ phải trải qua nhiều vất vả, mệt mỏi, thậm chí là đau đớn, song quan trọng hơn cả vẫn là mong muốn đứa con bé bỏng lớn lên thật khỏe mạnh.
Sàng lọc trước sinh là việc sử dụng các biện pháp thăm dò đặc hiệu trong thời gian mang thai để chẩn đoán xác định các trường hợp bệnh do rối loạn di truyền nhiễm sắc thể ở thai nhi như: hội chứng Down (tam bội thể 13), hội chứng Edwards (tam bội thể 18) và dị tật ống thần kinh...
Có 3 xét nghiệm sàng lọc trước sinh quan trọng các mẹ bầu cần nhớ và thực hiện đúng tuần thai được khuyến cáo để đạt hiệu quả chính xác nhất.
Xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPT
Đây là phương pháp xét nghiệm hiệu quả và an toàn nhất hiện nay, được thực hiện ngay từ tuần thai thứ 10 thông qua mẫu máu của mẹ.
Phương pháp sàng lọc trước sinh không xâm lấn (NIPT) thực hiện phân tích ADN tự do của thai nhi có trong máucủa mẹ để sàng lọc những hội chứng dị tật bẩm sinh mà thai nhi có thể mắc phải như Down, Edwards và Patau, có kết quả chính xác cao 99,9%.
Chỉ cần 7 - 10 ml máu của người mẹ để xét nghiệm các hội chứng Down, Edwards. Patau... và rất nhiều hội chứng khác cho thai nhi với độ chính xác cao vượt trội hơn các xét nghiệm thông thường. Ngoài ra, phương pháp này còn áp dụng được trong các trường hợp đơn thai, song thai, mang thai hộ.
Đo độ mờ da gáy và làm Double test ở tuần 11 đến 12 tuần 6 ngày
Xét nghiệm này rất cần thiết, nó giúp mẹ bầu nhận biết trẻ có bị các bệnh bẩm sinh như bệnh Down, bệnh thần kinh... hay không. Đặc biệt phụ nữ mang thai lớn tuổi với nguy cơ sinh con bị dị tật cao hơn thì xét nghiệm này càng quan trọng.
Ở độ tuổi thai này, các bác sĩ sẽ chỉ định mẹ bầu siêu âm để đo độ mờ da gáy. Nếu chỉ số đo độ mờ da gáy cao, thai phụ cần thực hiện phương pháp chẩn đoán chính xác là chọc ối phân tích ADN thai nhi vào tuần thai thứ 17 - 18 của thai kỳ.
Cũng trong khoảng thời gian này, các mẹ bầu nên làm xét nghiệm Double Test để sàng lọc những dị tật bẩm sinh NST của thai, bởi siêu âm hầu hết chỉ phát hiện được dị tật hình thái.
Lưu ý: Nếu mẹ để quá tuần thai 14 mới đi sàng lọc, lúc này độ mờ da gáy và xét nghiệm Double Test sẽ không đạt kết quả chính xác nữa.
Sàng lọc trước sinh không xâm lấn NIPT là phương pháp tiên tiến nhất hiện nay.
Triple test ở tuần thứ 15 - 22
Các mẹ bầu nên thực hiện xét nghiệm Triple test từ tuần thai thứ 15 đến tuần thai 22, chính xác nhất là vào tuần thứ 16 - 18. Xét nghiệm sàng lọc trước sinh này sẽ giúp phát hiện sớm nguy cơ thai nhi bị dị tật ống thần kinh hay không.
Mẹ bầu có thể thực hiện sàng lọc trước sinh tại các bệnh viện sản, khoa sản các bệnh viện lớn. Tại Hà Nội, ngoài Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, Bệnh viện Thu Cúc, Bệnh viện Vinmec, sản phụ có thể đến Bệnh viện Bạch Mai hay Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Thanh Nhàn... để thực hiện lấy máu xét nghiệm sàng lọc trước sinh.
Lấy máu gót chân - xét nghiệm sàng lọc sơ sinh nên làm Chỉ cần lấy mẫu một lần sau sinh từ 48-72 giờ, xét nghiệm sàng lọc phát hiện cùng lúc nhiều bệnh lý rối loạn bẩm sinh và di truyền ở trẻ sơ sinh. Vì sao nên xét nghiệm sàng lọc sơ sinh cho trẻ? Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có tới 8...