Lật tìm nguồn gốc tranh chấp Trung – Nhật

Quần đảo tâm điểm tranh cãi giữa Nhật và TQ có tên Senkaku theo cách gọi của Tokyo và Điếu Ngư theo cách gọi của Bắc Kinh.

Vị trí quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông

Quần đảo này nằm trên biển Hoa Đông, cách Đài Loan khoảng 170km về phía Đông Bắc. Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền với quần đảo này.

Tổng diện tích của quần đảo là 6,3km2 với 5 đảo không người ở và 3 đảo đá nhỏ.

Cùng lật tìm lại những mốc thời gian chính liên quan tới các bên tranh chấp quần đảo này:

Năm 1371: Trung Quốc tuyên bố đã phát hiện ra một quần đảo từ thời Trung cổ.

Thập kỷ 1780: Quần đảo Điếu Ngư được coi là thuộc lãnh thổ của Trung Quốc trên các bản đồ của Nhật Bản năm 1783 và 1785.

Năm 1895: Nhật Bản thôn tính quần đảo này sau cuộc chiến Trung – Nhật đầu tiên.

Hình ảnh trên bản đồ cho thấy Senkaku là lãnh thổ của Nhật

Năm 1900: Một thương nhân người Nhật là Koga Tatsushiro đã mở một công ty cá trên đảo và hoạt động cho tới năm 1940, sau đó, các đảo này bị bỏ hoang.

Năm 1945: Sau chiến tranh Thế giới thứ II, Mỹ tiếp quản quần đảo.

Năm 1969: Ủy ban Kinh tế của Liên Hợp Quốc đặc trách khu vực châu Á và Viễn Đông (ECAFE) nhận định rằng khu vực lân cận của quần đảo này có trữ lượng dầu và khí đốt.

Năm 1972: Mỹ trao lại quyền kiểm soát quần đảo này cho Nhật.

Thập kỷ 1970: Hậu duệ của thương nhân Tatsushiro đã bán lại các đảo đá này cho gia đình nhà Kurihara.

Hòn đảo thứ 5 trong quần đảo này vẫn nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ Nhật Bản.

Năm 1992: Trung Quốc tuyên bố rằng quần đảo này thuộc ‘lãnh thổ nguyên gốc của Trung Quốc’.

Năm 1999: Các mỏ khí đốt trữ lượng 200 tỷ m3 được tìm thấy ở gần quần đảo.

Năm 2002: Chính phủ Nhật thuê lại bốn đảo từ gia đình Kurihara.

Tháng 9/2010: Nhật Bản mua 3 trong số 5 hòn đảo và tuyên bố ý định quốc hữu hóa quyền kiểm soát đối với cả quần đảo, làm bùng nổ căng thẳng với Trung Quốc.

Từ năm 2010 tới nay, tình hình căng thẳng Nhật – Trung Quốc ngày càng leo thang vì tranh chấp lãnh hải tại quần đảo này.

Sự căng thẳng này không chỉ ảnh hưởng về chính trị mà còn lan sang kinh tế.

Hàng loạt vụ đình công, phản đối dùng hàng Nhật tại Trung Quốc gây ảnh hưởng lớn tới kinh tế Nhật tại thị trường lớn thứ hai thế giới này.

Gần đây nhất là việc Trung Quốc không cử quan chức tài chính cấp cao nhất tới Hội nghị thường niên của IMF và WB ở Tokyo.

Thủ tướng Nhật Noda tuyên bố, sẽ làm mọi việc cần thiết để đảm bảo an ninh ở quần đảo và có biện pháp phù hợp trong đàm phán với Trung Quốc.

Theo Tinngan