Lập luận ‘nực cười’ của Trung Quốc để bác phán quyết Biển Đông
Bắc Kinh cố tình phớt lờ Điều 288(4) của UNCLOS để đưa ra lý do mơ hồ nhằm bác bỏ thẩm quyền xét xử vụ kiện “đường lưỡi bò” của tòa quốc tế.
Đô đốc Tôn Kiến Quốc (áo trắng), trưởng đoàn Trung Quốc, lên phát biểu tại Đối thoại Shangri-La. Ảnh: Reuters
Trong Đối thoại Shangri-La vừa diễn ra ở Singapore hồi cuối tuần qua, các quan chức quân sự Trung Quốc đã thẳng thừng tuyên bố rằng nước này sẽ không tuân thủ phán quyết sắp tới của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) – một cơ quan của Liên Hợp Quốc – về vấn đề Biển Đông, theoReuters.
Trước đó, Philippines đã đệ đơn lên PCA, kiện “đường lưỡi bò” phi lý mà Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên Biển Đông để phục vụ cho tham vọng chủ quyền quá đáng của mình. Bắc Kinh kiên quyết không tham gia vụ kiện, phớt lờ yêu cầu tranh tụng của PCA, và tuyên bố không thừa nhận thẩm quyền xét xử của tòa án quốc tế do Liên Hợp Quốc bảo trợ này.
Khi PCA tuyên bố sẽ ra phán quyết cuối cùng trong tháng 6, Trung Quốc đã tìm cách làm suy yếu giá trị của phán quyết bằng cách phát động một chiến dịch ngoại giao và vận động hành lang gần như trên khắp thế giới để thuyết phục các nước ủng hộ hành động ngang ngược của họ.
Sau khi thuyết phục được Nga, Campuchia, Lào ủng hộ lập trường giải quyết tranh chấp Biển Đông bằng đàm phán song phương, không “quốc tế hóa vấn đề” của mình, Trung Quốc quay sang lôi kéo các nước châu Phi. Xinhua ngày 6/6 đưa tin các nước Tanzania, Uganda, Eritrea, Comoros và Liên minh châu Phi (AU) cũng đã ra tuyên bố ủng hộ quan điểm này của Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo giáo sư Julian Ku thuộc Đại học Luật Hofstra (Mỹ), đồng sáng lập Opinio Juris – chuyên trang hàng đầu thế giới về luật quốc tế, trong khi hồ sơ kiện của Philippines có các căn cứ pháp lý rất vững chắc, việc Trung Quốc liên tục tuyên bố phớt lờ phán quyết của PCA không chỉ là một hành động sai trái mà còn “không thể chấp nhận được” về mặt pháp lý.
Trong bài viết trên trang LawFare, với cương vị là một chuyên gia hàng đầu về luật quốc tế, giáo sư Ku cho rằng những lập luận mà Trung Quốc đưa ra để bác bỏ thẩm quyền xét xử của PCA cũng như giá trị phán quyết Biển Đông của tòa án này là rất yếu, thậm chí là “nực cười”.
Các nhà ngoại giao, học giả Trung Quốc nhiều lần tuyên bố rằng Bắc Kinh không có nghĩa vụ tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài Liên Hợp Quốc, bởi họ cho rằng thẩm quyền xét xử của tòa án này không bao gồm các tranh chấp về “chủ quyền hay lãnh thổ”.
Các quan chức Trung Quốc còn ngang nhiên nói rằng việc phớt lờ phán quyết của PCA là hành động cần thiết để “bảo vệ và duy trì luật pháp quốc tế”, đồng thời cáo buộc ngược Philippines đã “vi phạm” luật pháp quốc tế khi tiến hành vụ kiện.
Theo giáo sư Ku, lập luận này của Trung Quốc hoàn toàn không có giá trị vì một lý do rất đơn giản. Họ đã cố tình phớt lờ Điều 288(4) của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS), trong đó quy định: “trong một vụ tranh chấp, thẩm quyền xét xử của tòa án phải do tòa án đó xem xét, quyết định”. Điều khoản này đồng nghĩa với việc chỉ có PCA mới có quyền quyết định đơn kiện của Philippines có thuộc thẩm quyền xét xử của mình hay không, chứ không phải là Trung Quốc.
Trong vụ kiện này, PCA đã bỏ ra hơn một năm trời chỉ để xem xét về thẩm quyền xét xử của mình, và ra quyết định rằng có 7 trên 15 yêu cầu trong hồ sơ kiện của Philippines là thuộc thẩm quyền xem xét của tòa.
Video đang HOT
Khi Trung Quốc phê chuẩn UNCLOS vào năm 1996, họ đã đồng ý hoàn toàn với việc tuân thủ việc giải quyết tranh chấp theo điều 296, trong đó quy định “Bất cứ quyết định nào do tòa án có thẩm quyền đưa ra đều là quyết định cuối cùng và phải được tất cả các bên tranh chấp tuân thủ”.
Giáo sư Julian Ku phát biểu tại một hội thảo quốc tế. Ảnh: Lawnews
Ông Ku chỉ ra rằng Trung Quốc chỉ có thể bác bỏ phán quyết của tòa án quốc tế nếu tòa án đó tuyên bố không có thẩm quyền giải quyết vụ kiện. Bản chất “ràng buộc” của phán quyết do tòa án quốc tế đưa ra đã được Trung Quốc nhất trí khi phê chuẩn UNCLOS, và họ không có cớ gì để bác bỏ điều này.
Cố tình phớt lờ
Giáo sư này chỉ ra rằng từ trước tới nay, các quan chức và học giả Trung Quốc khi bàn về thẩm quyền xét xử của PCA đã hoàn toàn phớt lờ Điều 288(4), và cũng không hề đưa ra lời giải thích vì sao Trung Quốc lại không bị ràng buộc bởi những từ ngữ rõ ràng, minh bạch như vậy.
Cách biện bạch được coi là gần với thực tế nhất là do Từ Hoành, vụ trưởng Vụ Luật pháp và Điều ước Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra hồi tháng trước, theo ông Ku. Ông Từ cho rằng các quốc gia có quyền chấp nhận hoặc không tham gia một vụ kiện, và Trung Quốc “không có nghĩa vụ tham gia quá trình tố tụng có ý đồ khiêu khích”.
Ông này còn nói rằng nhiều nước khác cũng từng không chấp nhận tham gia phiên tòa quốc tế “được khởi xướng trái pháp luật”, và đây không phải là hành động do Trung Quốc tự nghĩ ra. Tuy nhiên, ông Từ không hề chỉ ra được một trường hợp nào để minh chứng cho tuyên bố của ông.
Theo giáo sư Ku, có thể ông Từ đang ám chỉ tới trường hợp chính phủ Mỹ khước từ tham gia phiên xử do Tòa án Công lý Quốc tế chủ trì về vụ kiện của Nicaragua liên quan đến các hoạt động bán quân sự của Mỹ chống lại chính phủ nước này năm 1985. Tuy nhiên, đây không phải là một “tiền lệ tốt” cho Trung Quốc, bởi quyết định này của chính phủ Mỹ đã vấp phải sự phản đối dữ dội của dư luận quốc tế, và Quốc hội Mỹ cũng quyết định cấm Nhà Trắng tiếp tục hỗ trợ quân sự cho các nhóm nổi dậy ở Nicaragua.
Chuyên gia này chỉ ra rằng điều nguy hiểm là dù các lập luận của Trung Quốc rất yếu về mặt pháp lý, các quan chức, học giả, phóng viên nước này liên tục ra rả giọng điệu đó trên các diễn đàn quốc tế theo chiến thuật “mưa dầm thấm lâu”, khiến những người bên ngoài dần dần thấy rằng quan điểm của Bắc Kinh là thuyết phục hoặc ít nhất là chấp nhận được.
Trên thực tế, tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra tại Malaysia tuần trước, ông George Yeo, cựu ngoại trưởng Singapore, dường như cũng đã chấp nhận lập luận của Trung Quốc, khi tuyên bố rằng các quốc gia “không nên đánh giá thấp tính pháp lý trong lý do mà Trung Quốc đưa ra”.
Hoạt động xây đảo nhân tạo phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông vấp phải phản ứng quyết liệt từ cộng đồng quốc tế. Ảnh: CSIS
Ngoài ra, nếu Trung Quốc khăng khăng không tuân thủ phán quyết, PCA cũng không có trong tay những công cụ cưỡng chế cần thiết để buộc nước này phải thi hành. Bắc Kinh đã thành công trong việc lôi kéo khoảng 40 nước trên thế giới công nhận rằng Trung Quốc chứ không phải là Philippines mới là quốc gia tuân thủ luật pháp quốc tế.
Tuy nhiên, ông Ku chỉ ra rằng rốt cuộc, sức nặng trong các tuyên bố của Trung Quốc vẫn phải dựa trên các cơ sở pháp lý, và nếu không có những cơ sở này, uy tín của Trung Quốc trên trường quốc tế sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều quan trọng là cộng đồng quốc tế cần vận dụng điều 288(4) để có phản ứng đơn giản, rõ ràng với những biện hộ đầy mập mờ, bất minh của Trung Quốc về lý do họ không tuân thủ phán quyết Biển Đông, giáo sư Ku nhấn mạnh.
Trí Dũng
Theo VNE
Bác phán quyết Biển Đông, Trung Quốc có thể bị đưa ra Hội đồng Bảo an
Nếu Trung Quốc bác phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực (PCA), vấn đề Biển Đông có thể được đưa ra Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Hoạt động bồi đắp phi pháp của Trung Quốc trên một bãi đá thuộc chủ quyền Việt Nam ở Trường Sa. Ảnh: CSIS
Ngày 4/6, trong cuộc họp báo lên lề Đối thoại Shangri-La diễn ra ở Singapore, Chuẩn Đô đốc Quan Hữu Phi, vụ trưởng Vụ Đối ngoại, Quân ủy Trung ương Trung Quốc thẳng thừng tuyên bố nước này sẽ không chấp hành phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) về vụ Philippines kiện "đường 9 đoạn" Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên Biển Đông, theo AP.
Năm 2013, Philippines đệ đơn lên PCA, kiện yêu sách chủ quyền phi lý theo đường lưỡi bò do Trung Quốc tự vẽ ra, đòi chủ quyền phần lớn diện tích Biển Đông. PCA tuyên bố mình có đủ thẩm quyền xét xử vụ kiện, và sẽ ra phán quyết cuối cùng vào tháng 6.
Ngay từ khi Philippines khởi kiện, Trung Quốc đã liên tục tuyên bố không tham gia vụ kiện đồng thời sẽ bác bỏ mọi phán quyết của tòa. Dù PCA không có quyền lực thi hành phán quyết của mình, giới chuyên gia cho rằng nhiều khả năng vụ việc sẽ được trình lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để xem xét xử lý, theo Interpreter.
Greg Raymond, thuộc Viện nghiên cứu chính sách quốc tế Lowy, Australia, nhận định rằng so với Toà án Công lý quốc tế (ICJ), PCA có ít có quyền lực hơn khi cơ quan này không có điều khoản nào tương đương với điều 94 của Liên Hợp Quốc, trong đó quy định bất kỳ bên nào trong một vụ kiện không tuân thủ phán quyết của tòa án thì có thể bị đưa ra Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc xem xét. Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng Bảo an có thể đưa ra kiến nghị hoặc quyết định buộc bên không tuân thủ phải thi hành phán quyết.
Tuy nhiên, bác bỏ một phán quyết của PCA đồng nghĩa với việc không tôn trọng luật pháp quốc tế. Như vậy, các thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc có thể nhóm họp và ra nghị quyết về vấn đề này. Nội dung nghị quyết có thể chỉ rõ việc phớt lờ phán quyết của PCA sẽ làm xói mòn uy tín của UNCLOS (Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển) và phủ nhận mọi nỗ lực ngoại giao kéo dài hàng thập kỷ để đàm phán thành công văn bản này.
Ngoài ra, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc cũng có thể xếp loại vấn đề Biển Đông như một tranh chấp gây xung đột quốc tế và do vậy nó phải thuộc thẩm quyền nhiệm vụ của cơ quan quyền lực này.
Mặc dù Trung Quốc (có thể là Nga) sẽ lên tiếng phản đối, các thành viên còn lại trong Hội đồng Bảo an nhiều khả năng sẽ đồng ý xem xét nghị quyết. Theo Raymond, có ít nhất hai ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an là Mỹ và Anh chắc chắn sẽ ủng hộ. Mỹ tuy chưa phê chuẩn UNCLOS, nhưng Tổng thống Obama luôn nhấn mạnh sự cần thiết phải tôn trọng các phán quyết của PCA. Thủ tướng Anh David Cameron gần đây cũng bày tỏ hy vọng Trung Quốc tuân thủ các phán quyết được đưa ra
Chỉ còn lại Pháp là khó dự đoán. Paris và các thành viên khác của Liên minh châu Âu (EU) đã kêu gọi giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng luật pháp quốc tế nhưng Pháp hiện chưa muốn đối đầu trực tiếp với Trung Quốc, cũng như tố cáo các hành động ngày càng quyết đoán của Bắc Kinh, chẳng hạn như tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Hoa Đông năm 2013.
Trụ sở Tòa Trọng tài Thường trực, nơi xét xử vụ kiện "đường lưỡi bò" của Philippines. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, một số ủy viên không thường trực có thể sẵn sàng ủng hộ một cuộc thảo luận tại Hội đồng Bảo an về vụ việc này.
Nhật đang dùng khái niệm "trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ" để đề cập vấn đề Biển Đông.
Australia đang dành sự quan tâm lớn tới việc giải quyết các tranh chấp ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương bằng luật pháp quốc tế và các biện pháp hòa bình. Canberra cho rằng "đường 9 đoạn" của Trung Quốc là một yêu sách không thể chấp nhận và các hành động của Bắc Kinh không phù hợp với trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ. Bất kỳ phán quyết nào của PCA phản đối "đường 9 đoạn" của Trung Quốc đều tạo ra cơ hội để Australia mở rộng và tăng cường các biện pháp tiếp cận vấn đề Biển Đông theo quan điểm cứng rắn của mình.
Trung Quốc có thể đe dọa trả đũa kinh tế và từng bị cáo buộc là đã sử dụng chiêu bài này để chống lại các nước. Điển hình là việc hạn chế kim ngạch xuất khẩu đất hiếm sang Nhật Bản sau khi căng thẳng ở Biển Hoa Đông leo thang năm 2010. Tuy nhiên, Trung Quốc dường như chỉ muốn dừng lại ở mức độ cảnh báo, làm gián đoạn thương mại với Australia, bởi những quan hệ kinh tế mật thiết với nước này.
Một điểm thuận lợi đối với Australia là nước này từng đứng lên như một cường quốc ủng hộ việc thiết lập trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ. Năm 1986, ICJ cho rằng chính sách đối ngoại của Mỹ đối với Nicaragua vi phạm luật pháp quốc tế nên yêu cầu Washington phải giảm sự ủng hộ đối với các hoạt động quân sự và bán quân sự cho nước này. Sau đó, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ra nghị quyết kêu gọi Mỹ phải tuân thủ. Australia khi đó với tư cách là ủy viên không thường trực đã kiên quyết ủng hộ nghị quyết này.
"Tình hình hiện nay dường như giống với 30 năm trước. Nếu sự việc tiếp tục phát triển tiêu cực, Australia chắc chắn sẽ công khai đứng lên phản đối việc Trung Quốc coi thường luật pháp quốc tế", ông Raymond khẳng định.
Nguyễn Hoàng
Theo VNE
NATO kêu gọi Trung Quốc tôn trọng phán quyết vụ kiện 'đường lưỡi bò' Một vị tướng của NATO chỉ trích việc Trung Quốc sẽ phớt lờ phán quyết của toà trọng tài quốc tế về vụ kiện của Philippines, cho rằng Bắc Kinh có nguy cơ gây bất ổn khu vực. Đại tướng Petr Pavel trả lời phóng viên bên lề Đối thoại Shangri-La ở Singapore. Ảnh: Reuters "Bất cứ khi nào chính phủ của một...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Đồ uống có đường tác động ra sao đến sức khỏe cộng đồng?

Tấn công tàu hỏa chở hàng trăm hành khách tại Pakistan

Thế kỷ 21: Quân đội Mỹ có đang mắc kẹt trong tư duy lỗi thời?

Châu Âu và bóng đen tội phạm băng đảng

Cách EU có thể đảm bảo an ninh cho Ukraine

UAV ồ ạt tấn công Nga trước thềm hội nghị Ukraine-Mỹ: 91 chiếc ở Moskva và 126 chiếc ở Kursk bị bắn hạ

Saudi Arabia chuyển mình thành trung gian hòa giải cho các cuộc khủng hoảng toàn cầu

Kế hoạch của Mỹ đánh thuế cao đối với tàu biển do Trung Quốc đóng liệu có khả thi?

Chỉ 7 quốc gia đạt tiêu chuẩn chất lượng không khí của WHO

Mỹ và Ukraine bắt đầu đàm phán tại Saudi Arabia

Neom - Dự án siêu đô thị của Saudi Arabia lao đao vì chi phí khổng lồ

Israel dồn dập tấn công nhiều cơ sở quân sự tại Syria
Có thể bạn quan tâm

Công an TP HCM thông tin về clip CSGT có lời nói chưa chuẩn mực
Tin nổi bật
06:16:37 12/03/2025
Ba chỉ ngâm bia nướng, cuốn rau thơm rồi chấm tương ớt, nghĩ thôi đã thèm chảy nước miếng
Ẩm thực
06:02:47 12/03/2025
Sự thật về cảnh quay hot nhất phim Top 1 phòng vé, thật đến mức ám ảnh
Hậu trường phim
05:58:07 12/03/2025
When Life Gives You Tangerines: Khi đời cho ta một quả quýt, hãy pha trà và cùng thưởng thức nó!
Phim châu á
05:57:36 12/03/2025
Cứu sống người phụ nữ ngộ độc nguy kịch do ăn cá nóc
Sức khỏe
05:52:07 12/03/2025
Đi làm về khuya, mọi người đều đi ngủ, chỉ duy nhất bố chồng còn thức đợi, câu đầu tiên ông nói khiến tôi bật khóc nức nở
Góc tâm tình
05:46:39 12/03/2025
Tổ Tiên căn dặn: "Đặt tủ lạnh ở 3 vị trí này hao tốn tiền của, làm mãi vẫn nghèo"
Trắc nghiệm
23:28:19 11/03/2025
Nữ idol từng đóng vai chính Lật Mặt bị mỉa mai là "rắn độc Châu Á", nhiều scandal tới nỗi flop không thể vực dậy
Nhạc quốc tế
23:17:30 11/03/2025
Vén màn chuyện tình 6 năm của tài tử Kim Soo Hyun và bạn gái kém 12 tuổi
Sao châu á
23:10:57 11/03/2025
Hoa hậu Thùy Tiên xuất hiện giữa ồn ào, Chi Bảo và vợ kém 16 tuổi mặn nồng
Sao việt
22:39:52 11/03/2025