Lãnh đạo huyện ở Quảng Ngãi nói gì về 2 lần chống sạt lở núi Van Cà Vãi?

Núi Van Cà Vãi ở TT.Di Lăng (H.Sơn Hà, Quảng Ngãi) lại bị sạt lở, tiếp tục đe dọa nhà dân dưới chân núi. 2 lần khẩn cấp chống sạt lở núi Van Cà Vãi

Vào năm 2021, núi Van Cà Vãi (thuộc tổ dân phố Làng Dầu, TT.Di Lăng, H.Sơn Hà, Quảng Ngãi) bị sạt lở, uy hiếp 5 nhà dân ở chân núi. Tháng 6.2021, H.Sơn Hà đầu tư 3 tỉ đồng để thi công khẩn cấp chống sạt lở núi này.

Dự án thi công từ ngày 19.6.2021 đến 30.10.2022. Đến ngày 4.9.2023, công trình được UBND H.Sơn Hà phê duyệt quyết toán hoàn thành. Khoảng cuối năm 2023, Chủ tịch UBND H.Sơn Hà có quyết định bàn giao công trình thi công khẩn cấp chống sạt lở núi Van Cà Vãi cho UBND TT.Di Lăng quản lý.

Một sườn đồi núi Van Cà Vãi (TT.Di Lăng, H.Sơn Hà, Quảng Ngãi). ẢNH: PHẠM ANH

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Trung tâm Phát triển quỹ đất H.Sơn Hà, dự án thi công khẩn cấp nói trên do Phòng NN-PTNT H.Sơn Hà làm chủ đầu tư.

Thế nhưng, mùa mưa năm 2023, núi Van Cà Vãi tiếp tục sạt lở, đe dọa cuộc sống của các hộ dân. Vì vậy năm 2024, H.Sơn Hà tiếp tục đầu tư 14 tỉ đồng thi công khẩn cấp chống sạt lở từ nguồn vốn của Trung ương hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai, sạt lở năm 2023 trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi. Dự án khởi công ngày 15.7, dự kiến hoàn thành trước ngày 31.10.2024. Lần này, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Trung tâm Phát triển quỹ đất H.Sơn Hà làm chủ đầu tư.

5 hộ dân với 24 nhân khẩu sống dưới chân núi Van Cà Vãi bị sạt lở đe dọa. ẢNH: PHẠM ANH

Ngày 17.9 vừa qua, ông Nguyễn Hoàng Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, kiểm tra công trình chống sạt lở nói trên, tiến độ thi công chỉ đạt hơn 23% khối lượng. Trong khi mùa mưa đã đến, nên tiến độ được xem là chậm. 5 hộ dân với 24 nhân khẩu dưới chân núi Van Cà Vãi tiếp tục sống trong cảnh bất an.

Lãnh đạo H.Sơn Hà nói gì?

Về việc chậm tiến độ thi công dự án chống sạt lở núi Van Cà Vãi, ông Phan Anh Quang, Phó chủ tịch UBND H.Sơn Hà cho biết, có nhiều nguyên nhân.

Theo đó, từ chủ trương của UBND tỉnh là tái định cư và xử lý chống sạt lở núi Van Cà Vãi, huyện lên phương án xử lý chống sạt lở và chọn vị trí tái định cư. Sau đó lãnh đạo huyện và TT.Di Lăng gặp dân, lấy ý kiến. Thế nhưng qua 8 – 10 lần “xin ý kiến”, người dân vẫn không thống nhất.

Xe cơ giới thi công chống sạt lở núi Van Cà Vãi. ẢNH: PHẠM ANH

Cụ thể, các hộ dân dưới chân núi Van Cà Vãi không chịu di dời về nơi tái định cư, mà xác định ở lại, mùa mưa tự di chuyển, tự chịu trách nhiệm. Nguyên nhân, khi về ở nơi tái định cư chỉ có 100 m ² đất, trong khi diện di dời do sạt lở thì không được đền bù về nhà, đất.

Ngoài ra, còn có trụ điện thuộc đường dây 110 kV của Công ty CP thủy điện Đạt Phương Sơn Trà ở trên đỉnh đồi, nằm trong bán kính xử lý sạt lở, nhưng chưa có biện pháp di dời.

Các hộ dân ở dưới điểm sạt lở núi Van Cà Vãi không đồng ý di dời về nơi tái định cư. ẢNH: PHẠM ANH

Tháng 6 vừa qua, lãnh đạo Cục Đê điều, phòng chống thiên tai về kiểm tra tại điểm sạt lở núi Van Cà Vãi. Sau khi nghe trình bày về giải pháp thiết kế, lãnh đạo cơ quan này cho rằng không đảm bảo, việc tái sạt lở rất cao. Vì vậy, lãnh đạo cục yêu cầu phải di dời trụ điện nói trên để gia cố sạt lở.

Tuy nhiên, qua nhiều cuộc họp, UBND H.Sơn Hà báo cáo và được tỉnh cho chủ trương không thực hiện tái định cư, chỉ thực hiện gia cố chống sạt lở núi Van Cà Vãi. Nhưng do địa hình, địa chất nơi đây phức tạp, các đơn vị tư vấn thiết kế không tham gia.

UBND H.Sơn Hà nhờ một giảng viên Trường đại học Bách khoa Đà Nẵng đi kiểm tra lại hiện trường, xem thiết kế, tìm hiểu về địa hình, địa chất của núi Van Cà Vãi, phát hiện các vị trí đất yếu, đất cứng không đồng nhất…

Đến khi bắt đầu thi công, phải thay đổi toàn bộ thiết kế. Từ tái định cư kết hợp chống sạt lở, chuyển sang gia cố mạnh, chống sạt lở. Công tác tư vấn kéo dài, mất thời gian. Nhiều khó khăn dẫn đến chậm trễ thi công dự án.

Giải thích vì sao phải “cạo trọc” sườn núi Van Cà Vãi để thi công gia cố chống sạt lở núi, ông Phan Anh Quang cho biết mục tiêu chính của dự án là an toàn cho các hộ dân sau khi thi công. Vì vậy, phương án kỹ thuật phải “giật cơ” thành 9 cấp, bóc hết lớp đất đá yếu với khoảng 40.000 m ³ cho đến khi xuất hiện lớp đất sỏi đá bên trong, cùng biện pháp kỹ thuật chống thấm nước để không xói lở. Theo đó, trên các mặt cơ (như mặt tam cấp) sẽ bê tông chống thấm nước dày 15 cm.

Về việc vì sao trước đây chi 3 tỉ đồng chống sạt lở “khẩn cấp” mà nơi này vẫn bị sạt lở, ông Quang cho biết, điểm sạt lở khắc phục trước nằm cùng một bên sườn đồi. Khi khắc phục xong thì gần đó lại tiếp tục sạt lở.

Việc gia cố chống sạt lở núi Van Cà Vãi đã đạt hơn 80%. ẢNH: PHẠM ANH

Đến thời điểm này, về tổng thể toàn bộ dự án chậm tiến độ, chỉ đạt gần 25%, nhưng phần gia cố chống sạt lở núi Van Cà Vãi đạt hơn 80%. Đặt vấn đề liệu người dân đã an toàn, an tâm sau khi dự án được gia cố, khắc phục sạt lở, ông Quang cho rằng, việc khắc phục sạt lở núi là phương án tối ưu, nhưng do địa hình, địa chất phức tạp nên chưa dám khẳng định điều gì. “Đó vẫn là cái lo âu của huyện”, ông Quang nói.