Làm sao để đảm bảo an toàn tài chính, an sinh xã hội cho người lao động khi về già?
Theo các chuyên gia lao động, giai đoạn hậu COVID-19, đời sống người lao động vẫn còn gặp nhiều khó khăn nên đã có không ít người lao động chọn giải pháp rút Bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến việc đảm bảo an toàn tài chính, an sinh xã hội cho người lao động khi về già.
Các cấp công đoàn TP Hồ Chí Minh tổ chức các phiên chợ 0 đồng, phiên chợ giảm giá để chia sẻ khó khăn với công nhân trong thời “bão” giá.
Rút BHXH, vay t.iền để trang trải cuộc sống
Vừa rút BHXH một lần được 57 triệu đồng để mở tiệm tạp hóa, chị Lê Minh Hà, ngụ ở quận Gò Vấp cho biết, tổng thu nhập của hai vợ chồng cùng làm công nhân được khoảng 14 triệu đồng/tháng nhưng lại có hàng loạt khoản phải chi. Trong đó, t.iền nhà trọ và các khoản điện, nước ngốn hết gần 3 triệu đồng/tháng, hai đứa con nhỏ gởi trường tư thấp nhất cũng mất 5 triệu đồng/tháng, t.iền sữa cho con cũng gần 2 triệu đồng/tháng… Sau khi chắt bóp chi tiêu, một tháng hai vợ chồng chị Hà cũng dư được 2 triệu đồng phòng khi con cái ốm đau. Tuy nhiên, khi dịch bệnh ập đến, hai vợ chồng chị Hà đều rơi vào cảnh thất nghiệp.
“Sau khi dịch bệnh COVID-19 được kiểm soát, chỉ chồng tôi được nhận đi làm trở lại, còn tôi rất khó xin việc vì năm nay tôi đã 52 t.uổi. Để ổn định cuộc sống, tôi đành phải rút BHXH một lần, về nhà mở một tiệm tạp hóa để mưu sinh. Khi rút BHXH một lần, tôi chỉ nghĩ số t.iền đó sẽ giúp cả gia đình tôi trang trải cuộc sống trước mắt như chi tiêu, ăn uống hàng ngày, đóng học phí cho con cái đầy đủ… chứ chúng tôi chưa thể nghĩ sâu xa về lợi ích khi mình về già”, chị Lê Minh Hà cho biết.
Theo T.S Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, từ đầu năm đến nay, sự dịch chuyển lao động đang tiến triển tích cực. Cụ thể, lao động trong khu vực dịch vụ tăng 39%, công nghiệp và xây dựng tăng 34%. Tình trạng thiếu việc làm cũng đã giảm so với thời gian trước, thu nhập người lao động cũng tăng so với quý trước dù chưa đáng kể, hiện khoảng 6,4 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, với mức thu nhập thấp như hiện nay, người lao động vẫn không đủ để trang trải cuộc sống, vì vậy mới xảy ra nhiều hệ lụy.
T.S Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát biểu tại hội thảo “Tương lai nào cho người lao động nhìn từ góc độ an toàn tài chính và an sinh xã hội?” mới đây tại TP Hồ Chí Minh.
Video đang HOT
“Một thực trạng đáng lo ngại là hiện nay, theo đ.ánh giá chung của ngành lao động, có 11% công nhân lao động thường xuyên phải vay t.iền để sinh hoạt hàng tháng, 36% số công nhân lao động thỉnh thoảng phải vay t.iền để chi tiêu sinh hoạt, khám chữa bệnh… Mặt khác, công nhân lao động làm việc với cường độ cao, kéo dài nhưng t.iền lương không cao nên họ chọn giải pháp tăng ca, nếu không lương không đủ sống, tương lai bấp bênh. Đây là vòng luẩn quẩn quấn lấy người lao động trong các khu công nghiệp, khu đô thị… “, TS. Vũ Minh Tiến cho biết thêm.
Cũng theo TS.Vũ Minh Tiến, để hỗ trợ, chia sẻ khó khăn với người lao động, các cấp công đoàn trên cả nước cũng thường xuyên có các hoạt động chăm lo như: hỗ trợ vay vốn, tổ chức các hội chợ giảm giá, tặng quà cho công nhân có hoàn cảnh khó khăn… Tuy nhiên, công tác này vẫn cần sự chung tay chăm lo của các cơ quan quản lý, nhà nước, doanh nghiệp…
Ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Công ty Cổ phần quốc tế Dony nhận xét, câu chuyện lo lắng về đời sống, về việc làm là nỗi lo muôn thuở của người lao động. Tuy nhiên, trong giai đoạn hậu COVID-19, nỗi lo chính của người lao động không chỉ là lương cao hay lương thấp mà còn là lo công việc ổn định hay không. Vì vậy, trong giai đoạn hậu COVID-19 mới có tình trạng nhiều người lao động chọn giải pháp rút sổ BHXH một lần để có đồng vốn làm ăn, duy trì cuộc sống.
Cần thêm chính sách hỗ trợ
PGS.TS Giang Thanh Long, Viện trưởng Viện Chính sách Công và Quản lý, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, qua khảo sát mới đây, độ t.uổi rút BHXH một lần ở Việt Nam ngày càng trẻ hoá, trung bình dưới 40 t.uổi và hầu hết ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước. Vì vậy, để hạn chế rút BHXH một lần, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần phải có chính sách hỗ trợ t.rẻ e.m, con em của người lao động.
Dẫn chứng một số nước châu Phi cho thấy, việc hỗ trợ t.rẻ e.m giúp cho các gia đình bớt đi gánh nặng, bố mẹ trẻ sẽ có nguồn lực để tham gia BHXH. Hay như Thái Lan, hiện cũng đang thúc đẩy phát triển quỹ an sinh xã hội, hỗ trợ cho t.rẻ e.m mới sinh ra trong mỗi gia đình và mỗi hộ gia đình được hỗ trợ 2 t.rẻ e.m, đảm bảo vấn đề nuôi con cái trong thời gian đầu để bố mẹ trẻ có thu nhập thấp có thể tham gia BHXH.
Mức lương thấp, giá cả tăng cao khiến cuộc sống của người lao động bấp bênh hơn.
“Việc rút bảo hiểm một lần là quyền của người lao động nhưng chúng ta có thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người lao động hiểu, điều này sẽ gây ra bất lợi kép về hiện tại và tương lai. Cụ thể, khi rút BHXH một lần, người lao động không còn được hưởng các chế độ ngắn hạn và tương lai không được đảm bảo khi về già. Mặt khác, để đảm bảo an sinh xã hội khi về già thì ngay khi còn trẻ, người lao động cần phải tham gia BHXH để tích lũy cho chính mình và sau này, tránh phụ thuộc vào nguồn thu nhập của người khác”, PGS.TS Giang Thanh Long nói.
Đồng tình với việc đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ về BHXH, ông Phạm Quang Anh kiến nghị các cơ quan BHXH cần tuyên truyền mạnh mẽ về câu chuyện đóng BHXH liên tục, thực hiện phương thức, thủ tục làm sao tinh giản để người lao động cảm thấy nhanh chóng và tiện ích. Ngoài ra, từ trước đến nay, đa phần doanh nghiệp đứng ra làm thủ tục BHXH cho người lao động nên khi người lao động tự làm, sẽ có nhiều vướng mắc. Vì vậy, cơ quan BHXH cần có hướng dẫn cụ thể hơn để người lao động có thể tự làm tốt hơn.
Theo thống kê của ngành BHXH Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 50 triệu người lao động đang tham gia BHXH, tăng nhẹ so với năm ngoái. T.S Vũ Minh Tiến cho rằng, để đảm bảo các chế độ cho người lao động khi tham gia BHXH khi về hưu, các cơ quan, đơn vị cần tuyên truyền đúng đắn cho người dân hiểu, đặc biệt là về những thiệt thòi khi rút BHXH một lần. Mặt khác, các cơ quan chức năng cũng cần thay đổi chính sách để đảm bảo an sinh, việc làm cho người lao động hơn.
Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách Pháp luật, Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh cho biết, Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh sẽ kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng nghiên cứu, đ.ánh giá mức sống tối thiểu nhằm đảm bảo sự phát triển toàn diện, xây dựng gia đình ấm no hạnh phúc, có t.iền lương đủ sống cho người lao động.
Liên đoàn Lao động TP Hồ Chí Minh cũng tiếp tục kiến nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tăng cường quản lý giá các mặt hàng thiết yếu, tránh đầu cơ, găm hàng, lợi dụng tăng giá, trục lợi; kiến nghị BHXH Việt Nam cần có nghiên cứu, đề xuất bổ sung thêm chế độ dành cho t.rẻ e.m là con của người tham gia bảo hiểm xã hội để thu hút người lao động tham gia và đảm bảo an sinh khi hết t.uổi lao động.
Chia sẻ các giải pháp đảm bảo tài chính, an sinh cho người lao động
"Tương lai nào cho người lao động - nhìn từ góc độ an toàn tài chính và an sinh xã hội?" là chủ đề Hội thảo trực tiếp và trực tuyến do Báo T.iền Phong tổ chức vào sáng 10/6 với hai điểm cầu chính ở Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội.
Quang cảnh Hội thảo tại đầu cầu TP Hồ Chí Minh.
Đây là dịp để các chuyên gia, nhà nghiên cứu, lãnh đạo bộ, ngành cùng cơ quan chức năng, doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương trao đổi, chia sẻ giải pháp đảm bảo tài chính, an sinh cho người lao động hiện tại cũng như trong tương lai, nhất là khi t.uổi lao động ngày càng lớn.
Theo Nhà báo Vũ Tiến, Phó Tổng biên tập Báo T.iền Phong, hiện nay, nhiều lao động, đặc biệt ở khu vực đô thị và khu vực công nghiệp tập trung đang gặp khó khăn, nhất là sau đại dịch COVID-19. Không chỉ ở hiện tại, những khó khăn còn được dự báo kéo dài trong tương lai và chưa biết khi nào kết thúc. Trong đó, an toàn tài chính và an sinh xã hội cho người lao động là vấn đề cấp thiết, nhất là trong bối cảnh đời sống có nhiều biến động, rủi ro về việc làm, thu nhập, sức khỏe... cũng như tình trạng già hóa dân số ngày càng gia tăng. Những vấn đề đó thu hút sự quan tâm của các cấp, ngành và toàn thể xã hội, được báo T.iền Phong phản ánh đậm nét trong nhiều số báo trước đây.
Về tình hình lao động, việc làm của công nhân tại nhà máy, xí nghiệp, Tiến sỹ Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhìn nhận khởi sắc hơn so với cùng kỳ năm 2021. Số người có việc làm và tham gia bảo hiểm xã hội tăng nhẹ. Cả nước có khoảng 50 triệu lao động, sự dịch chuyển lao động có tính tích cực, lao động trong khu vực dịch vụ tăng 39%, công nghiệp và xây dựng tăng 34%. Tình trạng thiếu việc làm giảm so với thời gian trước. Thu nhập của người lao động có tăng so với trước đây nhưng không đáng kể với mức bình quân khoảng 6,4 triệu đồng/tháng. Con số này khá thấp, nhất là với người lao động ở các tỉnh, thành phố lớn.
Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách Pháp luật, Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh, phát biểu tại Hội thảo.
Cùng quan điểm, ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách Pháp luật, Liên đoàn Lao động Thành phố Hồ Chí Minh nhìn nhận, diễn biến phức tạp của đợt dịch COVID-19 lần thứ tư khiến hoạt động của doanh nghiệp bị ngừng trệ, người lao động bị ảnh hưởng nghiêm trọng về thu nhập, t.iền lương và đời sống.
Chia sẻ khó khăn với người lao động, ngoài thực hiện chính sách, gói hỗ trợ, các cấp Công đoàn thành phố đã chăm lo cho trên 1,4 triệu đoàn viên, người lao động cùng con em bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch COVID-19 với kinh phí hơn 185 tỷ đồng.
Về lâu dài, Liên đoàn Lao động thành phố kiến nghị Chính phủ sớm ban hành Nghị định điều chỉnh tăng t.iền lương tối thiểu vùng theo đề xuất của Hội đồng t.iền lương Quốc gia từ ngày 1/7/2022; đồng thời chỉ đạo cơ quan chức năng có nghiên cứu, đ.ánh giá mức sống tối thiểu đảm bảo sự phát triển toàn diện... Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tăng cường quản lý giá mặt hàng thiết yếu, tránh đầu cơ, găm hàng, lợi dụng tăng giá, trục lợi. Bảo hiểm Xã hội Việt Nam nghiên cứu, đề xuất bổ sung chế độ dành cho t.rẻ e.m là con của người tham gia bảo hiểm xã hội để thu hút người lao động tham gia, đảm bảo an sinh khi hết t.uổi lao động.
Ông Nguyễn Thành Đô đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo Sở Công Thương cùng các Tổng công ty bán lẻ lớn tổ chức định kỳ, luân phiên điểm bán hàng bình ổn giá phục vụ công nhân lao động tại khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao và khu nhà trọ đông công nhân lao động.
Tiến sỹ Nguyễn Hồng Tây, Phó Trưởng đại diện Văn phòng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phía Nam phát biểu tại Hội thảo.
Cũng tại Hội thảo, các đại biểu đã nêu tác động tiêu cực của dịch bệnh; đồng thời kiến nghị, đề xuất giải pháp với các cấp, ngành, cơ quan chức năng cùng doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn vướng mắc. Các đại biểu đề xuất những việc làm trước mắt và lâu dài, hướng đi thích hợp, hiệu quả để hỗ trợ người lao động đảm bảo an toàn tài chính, an sinh xã hội giúp họ an tâm lao động trong hiện tại cũng như tương lai...
Triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp gặp khó khăn do dịch COVID-19 Thực hiện các nghị quyết của Chính phủ, hơn 2 năm qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã triển khai giảm đóng vào các quỹ bảo hiểm xã hội và chi hỗ trợ từ nguồn Quỹ bảo hiểm thất nghiệp với tổng kinh phí trên 45.444 tỷ đồng cho người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động làm...
