Làm gì khi bé bị tim bẩm sinh?
Hiểu biết về khuyết tật tim bẩm sinh của trẻ sẽ giúp cha mẹ có được phương pháp chăm sóc và điều trị tốt nhất cho bé.
Trước đây chẩn đoán bệnh tim bẩm sinh thường dựa vào lâm sàng, điện tâm đồ, phim X quang lồng ngực, thông tim chụp mạch và siêu âm tim một bình diện. Sự ra đời của siêu âm hai bình diện, siêu âm ba bình diện và siêu âm Doppler màu đã hỗ trợ rất nhiều chẩn đoán cũng như theo dõi trước, trong và sau phẫu thuật. Ngày nay hầu hết các bệnh tim bẩm sinh được chẩn đoán xác định và chỉ định phẫu thuật bằng siêu âm hai bình diện và siêu âm Doppler màu mà không cần làm thông tim chụp mạch.
Hiện nay trên thế giới cũng như tại Việt nam có thể chẩn đoán sớm bằng siêu âm một số dị tật tim bẩm sinh ngay trong thời gian mang thai. Tuy nhiên mức độ chính xác còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó quan trọng nhất là trình độ và kinh nghiệm của người làm siêu âm.
Có thể chẩn đoán sớm bằng siêu âm một số dị tật tim bẩm sinh ngay trong thời gian mang thai
Chính vì vậy siêu âm xác định dị tật tim bẩm sinh sớm trong thời gian mang thai chỉ được làm trong một sốtrường hợp nghi ngờ trên những bà mẹ có nguy cơ (ví dụ: mang thai khi cao tuổ.i, cúm hay sốt do virut trong 3 tháng đầu mang thai…).
Để có kết luận cuối cùng cần phối hợp thêm với một số phương pháp chẩn đoán khác, ví dụ như: xét nghiệm nước ối, xét nghiệm má.u.
Hiện nay, những tiến bộ của gây mê hồi sức và tuần hoàn ngoài cơ thể đã giúp cho phẫu thuật tim đạt được những thành công đáng kể và có thể phẫu thuật những trường hợp phức tạp ngay trong tuần đầu sau khi sinh. Cha mẹ không nên lo lắng quá về tình trạng của bé, thay vì thế hãy tìm hiểu về căn bệnh này và tìm phương pháp chăm sóc và điều trị hiệu quả nhất cho bé.
Các bệnh tim bẩm sinh thường gặp
Tật bẩm sinh chung: vị trí tim bất thường, block nhĩ thất hoàn toàn…
Tim bẩm sinh không tím, không có luồng thông (shunt): hẹp tĩnh mạch phổi, tim ba buồng, hẹp eo động mạch chủ, hẹp động mạch phổi…
Tim bẩm sinh không tím, có luồng thông: thông liên nhĩ, thông liên thất, dò động mạch vành, còn ống động mạch, vỡ phình xoang Valsalva…
Tim bẩm sinh tím: tứ chứng Fallot, thân chung động mạch, dò động – tĩnh mạch phổi, bệnh Ebstein…
Video đang HOT
Triệu chứng
Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh thường bú hoặc ăn kém, khi bú dễ bị mệt, có khi phải dừng lại để thở, chậm phát triển thể chất, thường xuyên viêm phế quản phổi. Một số trường hợp không có biểu hiện gì, chỉ tình cờ phát hiện khi khám sức khỏe.
Trường hợp trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh có tím sẽ thấy môi hay đầu ngón tay, ngón chân tím với các mức độ khác nhau. Một số trường hợp tím chỉ xuất hiện rõ khi trẻ có nhứng hoạt động gắng sức như bú, khóc hoặc thậm chí khí trẻ chạy chơi với các bạn.
Dấu hiệu thường gặp nhất khi khám là nghe thấy tiếng thổi bất thường tại tim. Bên cạnh đó sẽ có nhứng dấu hiệu bất thường khác đối với nhịp tim, huyết áp, điện tâm đồ, hình ảnh X quang tim phổi…
Siêu âm tim cho thấy hình ảnh các bất thường trong cấu trúc tim.
Đâu là nguyên nhân?
Bất thường nhiễm sắc thể số 13, 18, 21… Những bất thường này không di truyền mà chỉ xảy ra ở một thế hệ.
Do di truyền trong gia đình, những dị tật này xảy ra trong nhiều thế hệ. Nguyên nhân này chiếm khoảng 3% các trường hợp.
Môi trường sống tác động lên bà mẹ trong quá trình mang thai như tia phóng xạ, hóa chất, rượu, thuố.c a.n thầ.n, thuố.c nội tiết hoặc một số bệnh do virut (quai bị, rubeole, herpes…)
Mẹ mắc phải một số bệnh như đái đường, lupus ban đỏ…
Làm gì khi bé bị tim bẩm sinh?
Trước hết trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh cần được chăm sóc như những trẻ bình thường, ví dụ: chế độ dinh dưỡng, tiêm chủng…
Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh vẫn có thể có các hoạt động thể lực, tuy nhiên cần phù hợp với từng loại bệnh, từng mức độ nặng nhẹ của bệnh. Tốt nhất cần tuân theo những hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa tim mạch.
Cần hết sức cẩn thận với những nhiễm khuẩn tưởng như đơn giản, ví dụ như sâu răng, viêm tai mũi họng… đặc biệt trong những trường hợp mắc bệnh tim bẩm sinh có luồng thông vì sẽ có nguy cơ vi khuẩn vào má.u gây viêm nội tâm mạc và tạo thành những cục sùi bên trong tim.
Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh vẫn có thể có các hoạt động thể lực
Những phương pháp điều trị bệnh tim bẩm sinh bao gồm: nội khoa (dùng thuố.c), nội khoa can thiệp (bít dù, nong van), phẫu thuật tạm thời (cầu nối chủ phổi, chuyển hướng dòng má.u…) và phẫu thuật triệt để (cắt ống động mạch, vá lỗ thông, sửa toàn bộ tứ chứng Fallot…). Tùy từng trường hợp cụ thể sẽ có phương pháp điều trị thích hợp. Nguyên tắc chung như sau:
Nếu trẻ chưa có các triệu chứng lâm sàng hoặc có nhưng mới chỉ ở mức độ nhẹ (chỉ xuất hiện triệu chứng khi gắng sức) cần điều trị nội khoa kết hợp với theo dõi định kỳ để xác định thời điểm phẫu thuật nếu cần thiết.
Nếu trẻ có triệu chứng lâm sàng thường xuyên hoặc mức độ nặng cần khám bác sĩ chuyên khoa để có lời khuyên và cách điều trị cụ thể tránh trường hợp để quá muộn.
Một số bệnh cần chẩn đoán sớm và phẫu thuật càng sớm càng tốt, ví dụ: chuyển vị đại động mạch, thân chung động mạch… Tuy nhiên không phải cơ sở ngoại khoa tim mạch nào cũng có thể thực hiện được loại phẫu thuật này vì rất phức tạp đòi hỏi trang thiết bị đồng bộ và phải có kinh nghiệm.
Nói chung nên phẫu thuật trước khi trẻ đi học để không làm ảnh hưởng đến việc học tập của trẻ.
Theo SKDS
Bệnh tim bẩm sinh: Không nên quá lo lắng
Với một số người, "bệnh tim bẩm sinh" được coi là bản án t.ử hìn.h hoặc chí ít là chung thân... Thực ra, bức tranh không đến mức ảm đạm như vậy, bởi với kỹ thuật nội soi can thiệp qua da, vấn đề được giải quyết chỉ sau... 20 phút!
Bệnh từ trong bụng mẹ
Có những tr.ẻ e.m ngay từ khi sinh ra đã mắc bệnh, trong đó có bệnh về tim. Bệnh tim bẩm sinh có nhiều loại, phổ biến là thông liên thất, thông liên nhĩ và thông ống động mạch. "Có thể hiểu một cách đơn giản, trong tim mỗi người đều có một bức tường. Bệnh xảy ra khi xuất hiện một lỗ hổng ở trên bức tường đó. Khi đó, má.u ở hai phía bức tường "đành phải" hoạt động theo nguyên lý "bình thông nhau".
Tình trạng này làm xáo trộn hoạt động sinh lý của tim" - GS Phạm Gia Khải - nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch giải thích. Bệnh tim bẩm sinh không làm người ta chế.t ngay, tuy nhiên sẽ làm tim ngày một to ra. Khi áp lực chênh lệch giữa hai phía bức tường không còn nữa thì tình trạng suy tim sẽ xuất hiện và người bệnh t.ử von.g nhanh chóng. Theo GS Phạm Gia Khải thì có những bệnh nhân mãi tới 60 tuổ.i mới phát hiện mình bị bệnh... tim bẩm sinh!
"Hiện tượng "cân bằng hóa" áp lực này xảy ra từ từ, với những triệu chứng tiềm tàng nên nhiều trường hợp không phát hiện được bệnh. Trong những trường hợp lỗ hổng bệnh lý ở tim nhỏ, những rối loạn hoạt động sinh lý của tim ở mức vừa phải nên người bệnh có thể cầm cự được trong thời gian dài" - GS Khải nói.
Kỹ thuật kinh điển để điều trị bệnh tim bẩm sinh chính là phẫu thuật để vá lỗ hổng. Tuy nhiên đây là phương pháp có nhiều nguy cơ, bởi trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ phải cho ngừng tim.
Hơn nữa, với phụ nữ, việc mổ h.ở ngự.c gây rất nhiều phiền toái sau này. Chưa kể về mặt thẩm mỹ, thì những định kiến rằng, tim bẩm sinh là không thể sinh con, là có thể di truyền... khiến họ gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống.
Tim bẩm sinh là căn bệnh có thể chữa khỏi, đó là khẳng định từ rất lâu của các bác sĩ tim mạch. Người bệnh cũng hoàn toàn có thể sống bình thường, lập gia đình và sinh con.
Không ăn mừng, hàng xóm không biết
Viện Tim mạch Trung ương đã áp dụng một kỹ thuật hiện đại và hiệu quả cho bệnh nhân bị bệnh tim bẩm sinh, đó là phương pháp can thiệp nội soi qua da. Bác sĩ Nguyễn Lân Hùng (Viện Tim mạch) cho biết, kỹ thuật này tương đối đơn giản, kỹ thuật viên chỉ cần gây tê tĩnh mạch, rồi từ đùi, đưa một ống thông lên tim, thả dụng cụ vào để trám lỗ hổng ở vách tường ngăn.
Vật liệu dùng để trám có rất nhiều loại, trong đó loại thường được chọn giống như cái lò xo làm bằng kim loại nhớ hình, có đặc điểm lúc bỏ tay ra (sau khi kéo) thì sẽ trở lại hình dạng ban đầu.
Nhờ đó, khi phẫu thuật, kỹ thuật viên có thể kéo dài ra để thu gọn dụng cụ sao cho có thể nhét được qua động mạch. Đối với những bệnh nhi quá bé, việc đưa ống thông từ đùi không thuận lợi, kỹ thuật viên sẽ phải đưa ống thông từ cổ.
Nhờ đó người bệnh sẽ không đa.u đớ.n, không bị sẹo lớn trước ngực như trước đây, không phải chịu nhiều nguy cơ biến chứng. "Chúng tôi vẫn thường đùa, nếu không ăn mừng, hàng xóm sẽ không biết gì hết, bởi căn bệnh tim bẩm sinh từ lâu vẫn rất bị kỳ thị" - BS Nguyễn Lân Hùng nói.
Đặc biệt, thời gian tiến hành thủ thuật ngắn, chỉ 15-20 phút nếu thuận lợi, do đó người bệnh không phải nằm viện dài ngày. Sau phẫu thuật, bệnh nhân phải dùng thuố.c trong vòng 6 tháng để chống đào thải, để giúp nội mạc phủ che dụng cụ trám lỗ hổng...
Được biết, vật liệu được dùng để trám trong bệnh tim bẩm sinh ở các nước trên thế giới vào khoảng 8.000-9.000USD, nhưng ở Việt Nam giá chỉ vào khoảng 2.000USD. Đặc biệt, tr.ẻ e.m dưới 6 tuổ.i được mổ miễn phí.
Theo SKDS
Cách nhận biết trẻ bị tật tim bẩm sinh Trẻ có tật tim bẩm sinh thường ho, vã mồ hôi, nhanh bị mệt, lồng ngực bị rút lõm khi hít vào. Một số em da xanh xao, môi và đầu ngón tay, ngón chân tím ngắt khi khóc hoặc từ khi mới sinh. Những em có tật tim bẩm sinh thường bú hoặc ăn kém, khi bú dễ bị mệt, có khi...