Làm gì để phát hiện sớm mầm mống ung thư hiện hữu trong cơ thể?
Với 14,1 triệu ca mắc mới, 8,2 triệu người tử vong mỗi năm, ung thư là nỗi ám ảnh của toàn nhân loại. Tuy nhiên, có thể phát hiện mầm mống ung thư từ rất sớm bằng các phương pháp tầm soát hiện đại.
Ung thư là gì??
Ung thư là bệnh lý ác tính của tế bào. Khi bị kích thích bởi các tác nhân sinh ung thư, tế bào tăng sinh một cách vô hạn, không tuân theo các cơ chế kiểm soát về phát triển của cơ thể. Những tế bào đó có khả năng xâm lấn những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến nơi khác (di căn). Các tế bào ung thư rối loạn và gây ảnh hưởng đến hệ thống mô và cơ quan đó, cuối cùng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Hiện nay có khoảng 200 loại ung thư khác nhau. Bệnh ung thư có thể phát sinh từ bất kỳ nơi nào trong cơ thể. Tên mỗi loại ung thư thường được gọi theo vị trí phát bệnh. Một số loại ung thư khá thường gặp hiện nay là ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư đại – trực tràng, ung thư gan, ung thư vòm họng, ung thư phế quản…….
Ung thư là bệnh lý ác tính của tế bào
Có nhiều nhân tố tác động gây ung thư trong đó chỉ có dưới 10% bệnh ung thư phát sinh do các rối loạn từ bên trong cơ thể, gồm các rối loạn nội tiết, tổn thương có tính di truyền, những nguyên nhân này thường không thay đổi được. Ngược lại, có đến hơn 80% bệnh ung thư phát sinh có liên quan đến yếu tố môi trường sống, bao gồm: lối sống thiếu khoa học, các thói quen, tật xấu như hút thuốc, uống rượu, chế độ dinh dưỡng không an toàn, hợp lý, quan hệ tình dục không an toàn, yếu tố liên quan nghề nghiệp và ô nhiễm môi trường……..
Tại sao cần phải phát hiện sớm ung thư?
Ung thư là bệnh lý ác tính không trừ một ai. Mặc dù bệnh thường gặp ở người lớn tuổi, nhưng hiện nay độ tuổi mắc bệnh đang trẻ hóa dần, người trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh.
Ung thư mất một thời gian dài để hình thành và phát triển. Nếu thực hiện các phương pháp tầm soát có thể phát hiện sự thay đổi của tế bào-tiền ung thư-ung thư giai đoạn sớm, và điều trị hiệu quả.
Các triệu chứng thường không xuất hiện ở giai đoạn đầu. Do vậy, đa số các trường hợp phát hiện bệnh muộn, tỷ lệ tử vong cao.
Hầu hết các bệnh ung thư có cơ hội điều trị thành công nếu phát hiện ở giai đoạn sớm.
Tất cả các loại ung thư đều có thể chữa khỏi nếu người bệnh phát hiện ở giai đoạn sớm. Càng phát hiện sớm thì tỷ lệ thành công và nâng cao chất lượng sống càng cao.
Chẳng hạn:
Video đang HOT
Ung thư vú: 93%
Ung thư cổ tử cung: 93%
Ung thư da: 97%
Ung thư buồng trứng: 94%
Ung thư tuyến giáp: 98%
Ung thư tuyến tiền liệt: 98%
Ung thư tinh hoàn: 98%…
Ngay cả các bệnh ung thư nguy hiểm khác như: ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư vòm họng cũng có thể chữa khỏi nếu như phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu.
Phát hiện mầm mống ung thư bằng cách nào?
Theo GS.TS Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội), sàng lọc phát hiện sớm ung thư là quá trình tìm kiếm những dấu hiệu sớm của bệnh trên những người bề ngoài khỏe mạnh, chưa hề có triệu chứng của bệnh. Việc sàng lọc sẽ giúp làm tăng tỷ lệ chữa khỏi và giảm tỷ lệ tử vong.
Với bệnh ung thư, thấy đau đã là giai đoạn muộn. Có thể phát hiện ung thư từ “trứng nước” bằng các phương pháp tầm soát ung thư. Tầm soát ung thư là thực hiện các xét nghiệm đặc biệt nhằm tìm ra ung thư ở giai đoạn sớm, giúp điều trị thành công.
Theo Bệnh viện K Trung ương, các phương pháp giúp phát hiện ung thư sớm có thể bao gồm: xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư, chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT), nội soi thăm dò chức năng,… và sinh thiết nếu phát hiện có khối u.
Tùy vào từng bộ phận, các bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm cần thiết, chẳng hạn như:
- Ung thư phổi: xét nghiệm Cyfra 21-1, CA 19-9, chụp X-quang phổi, chụp cắt lớp vi tính lồng ngực,…
- Ung thư cổ tử cung: xét nghiệm Pap Smear, xét nghiệm HPV… (phát hiện sự thay đổi của tế bào, từ đó điều trị sớm và có thể ngăn ngừa ung thư)
- Ung thư đại trực tràng: xét nghiệm CEA, tìm máu trong phân, nội soi đại trực tràng (phát hiện được polyp và loại bỏ, ngăn ngừa tiến triển thành ung thư)…
- Ung thư vú: xét nghiệm CA 15-3, CA 125, siêu âm tuyến vú, chụp X-quang tuyến vú…
Đi khám vì khó chịu ở cổ họng, người đàn ông mắc 2 loại ung thư cùng lúc: Đây là 3 thói quen ăn uống xấu làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư
Ông Ngô (68 tuổi, Trung Quốc) bị khàn giọng, khó chịu ở cổ họng cách đây 3 tháng, sau khi đến bệnh viện kiểm tra CT thì phát hiện bệnh ung thư vòm họng và ung thư biểu mô tế bào vảy cùng lúc.
Lần gặp bác sĩ gần đây khiến ông Ngô vô cùng sợ hãi.
Ông Ngô năm nay 68 tuổi, bị khàn giọng, khó chịu ở cổ họng cách đây 3 tháng, sau khi đến bệnh viện kiểm tra CT thì phát hiện dày dây thanh quản và dây thất có dấu hiệu bất thường, nghi ngờ là do ung thư thanh quản.
Tuy nhiên, sinh thiết sau phẫu thuật lại cho thấy đó không phải là ung thư mà là loạn sản vừa phải. Do bản thân ông Ngô có thói quen hút thuốc và uống rượu nên bác sĩ vẫn nghi ngờ đó là ung thư vòm họng. Do đó, người ta đề nghị ông Ngô đến bệnh viện tai mũi họng để phẫu thuật laser và sinh thiết lại.
Nhưng lần này, kết quả vẫn chỉ ra rằng ông bị dị sản nhiễm độc, không giống với ung thư chút nào, nhiều nhất nó chỉ là một tổn thương tiền ung thư. Cùng lúc phẫu thuật laser, hạch cổ của ông Ngô cũng được siêu âm B, hạch có đường kính 2cm nghi là khối u di căn. Sau khi cắt bỏ, nó hóa ra là ung thư biểu mô tế bào vảy di căn.
Nhưng rồi có một câu hỏi đặt ra, ông Ngô không bị ung thư thanh quản, vậy ung thư biểu mô tế bào vảy di căn từ đâu ra?
Với kinh nghiệm nhiều năm, bác sĩ đã tiến hành chụp PET-CT toàn thân cho ông Ngô, và phát hiện có những tổn thương nhỏ li ti đáng ngờ trong vòm họng, kèm theo di căn hạch. Hai mảnh mô được lấy từ bề mặt niêm mạc mũi của ông Ngô để kiểm tra bệnh lý cho kết quả là ung thư biểu mô vòm họng. Đến lúc này, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng của ông Wu cuối cùng cũng đã được tìm ra.
3 thói quen ăn uống xấu làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng
1. Thường xuyên ăn đồ chua và đồ nướng
Nguyên nhân gây bệnh ung thư biểu mô vòm họng vẫn chưa được xác nhận bằng các bằng chứng rõ ràng, nhưng nó chắc chắn có liên quan đến thói quen ăn uống của con người.
Ăn đồ chua, đồ nướng trong thời gian dài sẽ làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng, vì đồ nướng và các loại đồ chua chứa nhiều nitrit, khi vào cơ thể sẽ hình thành chất gây ung thư như nitrosamine và nitrosamides - các chất gây ung thư hàng đầu được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liệt vào danh sách đen. Tiêu thụ lâu dài tương đương với việc bạn đang "mở cánh cửa" cho bệnh ung thư vòm họng.
2. Hút thuốc lâu năm
Nicotine và nhựa thuốc lá có trong thuốc lá có tác dụng gây ung thư mạnh. Người hút thuốc lá lâu ngày dễ bị ung thư tế bào biểu mô vòm họng và gây ung thư vòm họng.
3. Thường xuyên tiếp xúc với các chất độc hại
Tiếp xúc lâu dài với các chất độc hại như khí axit sunfuric do đặc trưng nghề nghiệp hoặc các yếu tố bất khả kháng khác dễ gây ra các bệnh về đường hô hấp và ung thư vòm họng.
3 dấu hiệu nhận biết ung thư vòm họng
Nhiều người có các triệu chứng giống như viêm mũi, viêm họng ở giai đoạn đầu của ung thư vòm họng nên hầu hết mọi người đều chọn cách bỏ qua. Do đó, bạn nên chú ý đến các triệu chứng ban đầu sau:
- Chảy máu mũi: Thường xuất hiện sau khi thức dậy vào buổi sáng, máu mũi sẽ chảy ra sau khi thở, nhìn chung lượng máu sẽ không nhiều. Triệu chứng này rất dễ bị mọi người bỏ qua hoặc chẩn đoán nhầm thành các bệnh khác, đây thực chất là triệu chứng điển hình của bệnh ung thư biểu mô vòm họng giai đoạn đầu.
- Ù tai và giảm thính lực: Khi ung thư vòm họng xuất hiện ở thành bên của vòm họng hoặc miệng vòi Eustachian, khối u sẽ đè lên vòi Eustachian làm ảnh hưởng đến thính giác một bên gây ù tai, giảm thính lực.
- Đau đầu: Bệnh về vòm họng có thể xâm lấn vào xương, dây thần kinh, mạch máu... của nền sọ gây nên chứng đau nửa đầu dai dẳng. Nói chung, nó xuất hiện trên đỉnh đầu và nhiều phần khác của đầu.
Chủ động tầm soát u Carcinoid đường tiêu hóa U Carcinoid đường tiêu hóa có nhiều điểm khác với các loại ung thư thông thường. Nó phát triển rất chậm và ít khi có triệu chứng, trừ khi ở giai đoạn muộn. Do đó, người bệnh chỉ được phát hiện khi tình cờ nội soi tiêu hóa. Bản chất của u Carcinoid là gì? Trong hệ tiêu hóa các tế bào thần...