Lai rai mùa ốc bươu đồng

Nhà mợ tôi ở vùng chiêm trũng huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, ao hồ bọc quanh vườn, nơi có nhiều bông sen, lục bình, bèo… thường là nơi lý tưởng cho ốc bươu trú ngụ, ẩn nấp.

Ốc bươu hấp sả gừng ẢNH: VĂN HOÀNG

Những ngày tháng ba, như một cái hẹn của đất trời, khí hậu ấm áp, ao hồ trong vườn nhà, nước cũng cạn dần, thời điểm này ốc bươu con nào con nấy thân tròn mập, thịt ngọt. Chỉ cần trang bị một cái thùng hoặc giỏ, chúng tôi lội xuống dùng tay “chộp” từng con cho vào giỏ.

Cứ thế đến khi những giọt mồ hôi thấm đầy lưng, ốc đủ đầy chúng tôi mới quay về. Lần nào chúng tôi bắt ốc về mợ đều lựa lại, tôi cũng phụ giúp mợ lựa ốc. Thường mợ loại bỏ những con ốc bươu vàng. Ốc bươu đen dùng để chế biến món ngon có miệng tròn hơn, cái mày ốc gần như bằng với miệng nó, còn con ốc bươu vàng thì mày của nó lõm sâu vào trong nhiều.

Vườn nhà mợ như một xứ cây, bao giờ cũng có sẵn vài bụi gừng, sả, vài cây chanh, ổi… loại nào cũng xanh mướt lá, cho trái củ quanh năm. Một vòng quanh sau nhà đã bẻ được ít lá ổi, lá sả, nhổ thêm vài bụi sả, củ nghệ, gừng.

Trong khi mợ đi tìm chọn các loại gia vị thì chúng tôi khẩn trương mỗi người một tay đảm nhiệm công đoạn sơ chế. Ngâm ốc với nước, không quên cắt vài lát ớt hoặc rải ớt bột cho thật cay, chỉ chừng dăm phút ốc đã há miệng, nhả hết cát, bùn. Sau đó, tiếp tục dội sạch bằng nước lã, cứ làm như thế, chừng 3 đến 4 lần. Mợ đưa mắt tìm dao, khi cái thớt vừa đặt xuống nền đất, chúng tôi mỗi người một tay chặt đuôi ốc, thoăn thoắt từng con.

Công đoạn sơ chế xong, phải liền tay chế biến ốc mới ngon. Ốc bươu “dễ thương” ở chỗ chế biến kiểu gì cũng ngon, tùy thời tiết, tâm trạng, tình huống, sức khỏe… mà biến tấu ốc bươu theo từng món khác nhau. Món nào cũng mê hoặc những tâm hồn ẩm thực đồng quê.

Món ốc bươu hấp ngon nhất là ăn ngay sau khi chế biến xong

Ốc bươu sau khi luộc chỉ lấy thịt ốc xắt lát xào tiêu, xào nghệ thơm đến… sôi cả ruột những ngày giá lạnh. Ốc bươu nấu cháo giải nhiệt những ngày hè nóng bức, đấy là chưa kể ốc bươu nướng, chả, gỏi ốc bươu… Đặc biệt, ốc bươu hấp chanh sả, gừng thơm nồng mùi thảo mộc, dành cho cả nhà bất kể thời điểm nào.

Một điều lạ, ốc bươu hấp chế biến đơn giản nhưng luôn chiều lòng người, gia đình nhiều thế hệ ai cũng khoái món này. Ốc sau khi đã sơ chế cho vào hấp cách thủy với các loại củ gừng, lá sả, ổi… kèm theo một số phụ gia cần thiết như ít dầu, bột nêm… Chỉ mươi phút sau trong nồi kín, ốc tự tiết ra nước, gia vị thấm đều trong từng thớ thịt.

Khi nhấm nháp ốc bươu hấp, không cần dùng que khều, chỉ gõ nhẹ phần lưng hai con ốc lại với nhau thì phần thịt sẽ nhanh chóng tuột ra ngoài. Cứ thế chấm một chút nước mắm gừng rồi từ từ thưởng thức hương vị thơm của sả, béo, dai, ngọt của thịt ốc quyện với vị đậm đà của nước mắm.

Món ốc bươu hấp ngon nhất là ăn ngay sau khi chế biến xong, để hương vị của món ăn vẫn còn lưu giữ vẹn nguyên. Thường ốc bươu hấp có bạn đi kèm là cơm hoặc bún, nhưng đôi khi cũng chỉ để đưa cùng chén rượu nếp bên bếp lửa. Giản đơn vậy mà mỗi lần nghe mợ ở quê nhắc ốc bươu là muốn vượt mấy chục cây số chỉ để được xắn quần bắt ốc, rộn ràng các bước chế biến rồi hít hà, nhân nha từng con ốc để cảm nhận hương đồng gió nội mà chốn thành thị không dễ gì tìm kiếm được.