Lada: Huyền thoại xe giá rẻ của người Nga lại khốn khó vì chiến sự

Chiến sự Ukraine kéo dài qua tuần thứ hai, và thương hiệu xe huyền thoại Lada của Nga cũng phải tạm dừng hoạt động do tình trạng thiếu chip trên toàn cầu.

Lịch sử ra đời một huyền thoại

Lada thuộc sở hữu của AvtoVAZ, được thành lập vào năm 1966 với tư cách là một trong những nhà sản xuất ô tô chính của Liên Xô vào thời đó.

Lada từng là biểu tượng của tinh thần tự cường của Liên Xô trong suốt thời Chiến tranh Lạnh. Sau khi Liên Xô giải thể và Nga mở cửa giao thương, nhà sản xuất ô tô Pháp Renault đã mua và sở hữu 67,61% cổ phần của công ty vào năm 2007.

Đây là một trong những lý do mà nhà máy Togliatti của Lada ở Nga phải tạm ngừng sản xuất. Nhà máy Togliatti nằm bên bờ sông Volga, phụ thuộc vào nguồn cung từ nhà máy Renault ở Romania.

Nói cách khác, hơn 20% bộ phận xe mà nhà máy Togliatti của Lada cần cho sản xuất đến từ bên ngoài biên giới Nga.

Nhà máy của Lada

Trong kỉ nguyên hiện đại, thương mại quốc tế sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều trong trường hợp xảy ra chiến sự như ở Ukraine. Các hoạt động kinh tế liên kết quốc tế sẽ bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt.

Một cựu thành viên hội đồng quản trị của AvtoVAZ cho biết để công ty có thể phục hồi và vận hành mà không có sự hỗ trợ từ Renault sẽ mất vài tháng cho tới vài năm.

Công nhân nhà máy của Lada vẫn sẽ được trả lương trong thời gian ngừng hoạt động. Tuy nhiên, những người làm việc trong vai trò phụ tùng, phân phối hoặc dịch vụ khách hàng sẽ vẫn tiếp tục như bình thường, do công việc của họ ít phụ thuộc hơn vào tình hình quốc tế.

Việc Lada ngừng hoạt động ảnh hưởng đáng kể đến thị trường ô tô Nga, do Lada chiếm 21% thị phần bán ô tô tại Nga vào năm ngoái. Cùng với việc nhiều nhà sản xuất ô tô khác đã tạm ngừng kinh doanh và hoạt động tại Nga, sẽ có ít xe mới tại các đại lý trong nước trong những tháng tới.

Những cột mốc thăng trầm

Xe Lada ra đời vào năm 1970 và thống trị thị trường Liên Xô cho tới những năm 1980. Chiếc SUV Niva của hãng ngày nay vẫn được bán với giá khởi điểm dưới 10.000 USD.

Chiếc xe Lada đầu tiên ra mắt có tên Lada ‘2101′, có thiết kế tương tự chiếc Fiat 124. Lada 2101 đã gây sốt không chỉ ở thị trường trong nước mà trên cả thị trường thế giới.

Lada 2101 được trang bị phanh tang trống, khoảng sáng gầm xe được tăng lên và các bộ phận như thân xe và hệ thống treo được gia cố. Điều này cho phép chiếc xe thích nghi với điều kiện đường sá và sự thay đổi nhiệt độ của nước Nga.

Tổng thống Nga Putin từng lái chiếc SUV Lada Niva

Những chiếc xe do Lada sản xuất được đánh giá cao về giá thành rẻ, dễ sửa chữa do có lợi thế là xe nội địa.

Tổng thống Nga Valdimir Putin đã sử dụng chiếc Lada Niva (thuộc sở hữu cá nhân) được sơn màu rằn ri để quảng bá ngành công nghiệp ô tô của Nga.

Chiếc Lada Niva có dẫn động 4 bánh, hộp số 4 cấp và được ưa chuộng ở thị trường nước ngoài. 50% số xe xuất xưởng được xuất khẩu.

Kể từ năm 2008, sau khi thuộc sở hữu của Renault, nhà máy Lada gặp khó khăn lớn về tài chính, sản lượng bị giảm 2 lần.

Trong bối cảnh kinh tế Nga đối mặt với nhiều khó khăn do các lệnh cấm vận, hãng xe Lada cũng lao đao khi doanh số giảm mạnh trong những năm 2013-2016.

Tới năm 2020, Lada gặp khó khăn để bắt kịp tiêu chuẩn về khí thải môi trường. Thương hiệu xe của tập đoàn AvtoVAZ buộc phải rời khỏi thị trường châu Âu.

Khi đó, EU bắt đầu áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về khí thải CO2 không được vượt quá 95 g/km đối với ô tô. Không có dòng xe nào do AvtoVAZ sản xuất đáp ứng được các yêu cầu mới này.

Theo hãng giải thích, do số lượng hàng bán ở châu Âu không nhiều, việc tinh chỉnh xe để phù hợp với tiêu chuẩn mới là không khả thi về mặt kinh tế.

Dù sao thì thị trường chính của Lada vẫn là nội địa. Tính theo thương hiệu, trong năm 2020, Lada có doanh số giảm 5,2%, nhưng thị phần tăng 0,9%, vẫn dẫn đầu thị trường

Trong năm 2020, mẫu xe bán chạy nhất tại Nga là Lada Granta, dù doanh số giảm 7,2% xuống còn 126.112 xe. Kế đến lần lượt là Lada Vesta – giảm 3,7% xuống còn 107.281 xe, và Kia Rio – giảm 4,8% xuống còn 88.064 xe bán ra.

Mới năm ngoái hãng vừa ra mắt phiên bản 2021 của dòng xe ưa thích của Tổng thống Putin Lada Niva.

Nội thất hoài cổ của Lada Niva 2021

Vẫn là dáng xe “gầm cao, máy thoáng”, vẫn phong cách nội-ngoại thất giữ nguyên từ những năm 80, nhưng Lada Niva 2021 đã được tinh chỉnh một chi tiết để phù hợp với nhu cầu hiện đại hơn, bao gồm hệ thống điều hòa mới và tăng khả năng cách âm.

Lada Niva 2021 sở hữu động cơ xăng 1.7 lít hút khí tự nhiên, sản sinh công suất 82 mã lực và mô-men xoắn 129 Nm. Hộp số 5 cấp và dẫn động 4 bánh.

Điểm đặc biệt của Niva là mức giá khởi điểm tại Nga rất mềm, chỉ hơn 700.000 rúp (trên 200 triệu đồng).