Lách luật nghỉ hưu sớm, lao động chưa chắc hưởng lợi
Kể từ ngày 1.1.2018, cách tính lương hưu có sự thay đổi. Theo nhận định, một bộ phận người lao động đủ năm tham gia BHXH, đủ tuổi, nếu nghỉ hưu trước năm 2018 sẽ được hưởng lương hưu cao hơn. Tuy nhiên, lách luật nghỉ hưu sớm, lao động chưa hẳn đã có lợi.
Không phải thích nghỉ hưu sớm là được
Ông Nguyễn Minh (59 tuổi) có 32 năm tham gia BHXH, có 35 năm công tác. Ông đang băn khoăn có nên về hưu trước 1 năm để nhận được cách tính lương hưu kiểu cũ hay không? Theo luật BHXH, ông Minh nếu muốn về hưu trước tuổi phải xin giám định sức khỏe, nếu sức khỏe không đảm bảo mới được về hưu sớm. Nếu về hưu trước 1.1.2018, ông Minh sẽ bị trừ 2% tiền lương hưu, nhưng ngược lại sẽ được hưởng mỗi năm công tác thừa là 1 tháng lương cơ bản.
Tùy trường hợp cụ thể mới nên về hưu sớm (ảnh minh họa). Ảnh: Diệu Linh
Thực ra, theo cách tính lương hưu mới, tỷ lệ hưởng có giảm sút nhưng sự giảm sút này nếu chúng ta thực hiện tốt và đồng bộ chính sách về tiền lương làm căn cứ đóng BHXH thì lao động vẫn không thiệt”. Ông Bùi Sỹ Lợi
- Phó Chủ nhiệm Ủy ban
Các vấn đề xã hội của Quốc hội
“Theo luật, lao động thiếu tuổi hoặc thiếu năm công tác xin về hưu sớm chưa hẳn đã lợi. Bởi lao động về hưu trước tuổi có thể bị trừ từ 2% cho mỗi năm về hưu trước tuổi và thiếu năm công tác. Như vậy, lao động đủ tuổi mới về hưu sẽ không bị trừ tiền lương mà còn được hưởng tiền lương (phụ cấp nếu có) của doanh nghiệp trả. Khoản này rõ ràng cao hơn nhiều lần so với việc được nhận thêm trợ cấp mỗi năm 1 tháng lương nếu thừa năm công tác, và giảm nếu lao động về hưu trước năm 2018″ – một cán bộ BHXH phân tích.
Video đang HOT
Về vấn đề này, ông Phạm Lương Sơn – Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, với lao động nữ, 15 năm đóng BHXH được hưởng 45% lương và mỗi năm đóng BHXH thêm được cộng 3%. Nhưng sau 1.1.2018, mỗi năm đóng thêm chỉ được cộng 2%. Với lao động nam, trước 1.1.2018 chỉ cần đóng BHXH 15 năm đã được hưởng 45% lương. Nhưng nghỉ hưu vào năm 2018 cần đóng BHXH 16 năm mới được 45% lương. Tương tự, nghỉ năm 2019 là 17 năm đóng, năm 2020 là 18 năm đóng, năm 2021 là 19 năm đóng và từ năm 2022 trở đi là 20 năm đóng BHXH. Người lao động muốn nghỉ hưu sớm, ngoài điều kiện quy định về độ tuổi, số năm đóng BHXH còn phải giám định sức khỏe. Việc ra Hội đồng giám định y khoa để kiểm tra có suy giảm sức lao động hay không đều có quy trình, quy định cụ thể. Không phải lao động cứ muốn là có thể về hưu trước tuổi.
Ông Sơn cũng cho biết, hiện nay cơ quan BHXH đang thống kê số người nghỉ hưu trước tuổi của thời điểm kết thúc quý I.2017 so với những năm trước. Tuy chưa có con số chính thức nhưng sơ bộ chưa có đột biến. Ông Sơn cũng đề nghị lao động cần cân nhắc kỹ, bởi không phải ai nghỉ hưu sớm cũng có lợi, do mỗi năm lao động nghỉ hưu sớm sẽ bị trừ 2% lương hưu.
Đóng cao sẽ hưởng cao
Theo ông Bùi Sỹ Lợi – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, năm 2006, Quốc hội ban hành Luật BHXH và bắt đầu thực hiện quan điểm đổi mới cải cách hệ thống chính sách BHXH. Trước đây, tiền lương xác định tính công thức lương hưu cho người về hưu đủ 15 năm đóng BHXH tương ứng với mức hưởng 45%. Tuy nhiên, thực chất của 15 năm đóng này chỉ tương đương với 38%. Có nghĩa là Nhà nước phải hỗ trợ thêm cho lao động 7% để đạt mức lương hưu 45%.
Ông Lợi cho rằng, nguyên tắc của BHXH đang hướng đến mục tiêu “đóng nhiều hưởng nhiều”. Cho nên đến năm 2016, mức đóng BHXH bắt buộc là 22% (trong đó chủ sử dụng 14% và lao động 8%) thì tổng toàn bộ tiền lương hưu của cả chủ sử dụng lao động và lao động cũng chỉ có tương đương 39,6% (22%/tháng x 12 tháng trong vòng 15 năm), nghĩa là 15 năm cũng chỉ tương ứng với 39,6% nhưng công thức tính lương hưu vẫn giữ nguyên là 45% mức lương bình quân làm căn cứ đóng BHXH. Do vậy, để cân bằng quỹ BHXH Nhà nước không thể bù ngân sách để chi trả cho quỹ BHXH mà chỉ có thể bảo hộ khi có biến cố xảy ra để bảo đảm an sinh xã hội cho toàn dân.
Theo BHXH Việt Nam, chính sách hiện thời (tính đến trước 1.1.2018), lao động nữ 55 tuổi với 25 năm đóng BHXH, nam 60 tuổi với 30 năm đóng BHXH được hưởng 75% lương hưu. Do đó, Luật BHXH thiết kế để lao động có thể bị giảm một chút nhưng sẽ giảm nhẹ; tỷ lệ có thể giảm đi (năm 2018 nam mất 2%, nữ mất 1%) nhưng phải bù lại 14% chủ sử dụng lao động và 8% của người lao động đóng trên cơ sở mức lương cao hơn để khi tính tỷ lệ hưởng lương hưu dựa trên số tuyệt đối về tiền lương làm căn cứ tính hưởng cao hơn. “Chúng ta đang hướng tới sàn an sinh xã hội và sàn lương hưu để tất cả người về hưu mức hưởng thấp nhất cũng ở sàn tối thiểu, ai đóng cao sẽ được hưởng cao” – ông Sơn nói.
Theo Danviet
Lo bị giảm lương hưu: Đồng loạt xin nghỉ hưu trước 2018
Từ năm 2018 trở đi, cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với người lao động có sự thay đổi. Nhiều người lao động đang có tâm lý muốn giám định y khoa để đủ điều kiện nghỉ hưu trước năm 2018 nhằm "né" quy định này.
Tuy nhiên, ông Cao Văn Sang, Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP.HCM, khẳng định: "Không phải ai nghỉ hưu sớm trước năm 2018 cũng có lợi hơn so với nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi".
Muốn nghỉ hưu sớm
Chị V.T.Đ. (53 tuổi, đang làm việc tại một công ty nhà nước ở quận 8, TPHCM) cho hay, đến cuối năm 2017, chị đã làm việc và đóng BHXH được 20 năm. Tuy nhiên, so với điều kiện được hưởng hưu trí, lúc đó chị mới 53 tuổi, còn thiếu 2 tuổi theo quy định.
"Năm 2018 áp dụng luật mới rồi, cuối năm 2017 tôi muốn nghỉ hưu sớm", chị V.T.Đ. cho biết. Điều chị Đ. băn khoăn là chưa rõ nghỉ sớm có lợi hay nghỉ hưu đúng tuổi có lợi.
Người dân nhận lương hưu và chế độ BHXH tại Bưu điện trung tâm thị trấn Nhà Bè
Cũng muốn nghỉ hưu sớm, anh N.V.C. (59 tuổi, công chức một sở tại TPHCM) kể anh đã có 33 năm công tác. Anh muốn nghỉ hưu trước tuổi nhưng cơ quan không giải quyết. Cơ quan anh C. đưa ra 4 nội dung/lý do mà người lao động được nghỉ hưu trước tuổi và cho rằng anh C. không nằm trong 4 diện đó.
Còn anh L.V.M. (ngụ quận Gò Vấp) lại muốn nghỉ hưu ở tuổi 45! Anh M. cho biết đang làm việc ở sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và có 24 năm đóng BHXH. Công việc của anh M. thuộc diện lao động nặng nhọc, độc hại và giờ đây, anh chỉ muốn nghỉ hưu ngay.
Trước đó, cuối năm 2015, TPHCM đã diễn ra tình trạng ồ ạt đi giám định y khoa để nghỉ hưu sớm. Lượng người nghỉ hưu sớm tăng 30% so với năm 2014 nhằm tránh lộ trình bắt đầu tăng tuổi nghỉ hưu sớm (nam từ 50 lên 51, nữ từ 45 lên 46 tuổi và tăng dần hàng năm cho đến khi nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi) theo Luật BHXH sửa đổi, bổ sung có hiệu lực từ năm 2016. Liệu có tái diễn tình trạng nghỉ hưu sớm hàng loạt vào năm 2017?
Ông Trần Dũng Hà, Trưởng phòng Chế độ BHXH TP.HCM, phân tích: Từ năm 2018, có một số thay đổi trong chế độ hưu trí. Bên cạnh việc tăng dần tuổi nghỉ hưu do giám định y khoa và tăng tỷ lệ trừ phần trăm (từ 1% lên 2%) tương ứng mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi thì từ 2018 trở đi có sự thay đổi về cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với cả nam và nữ.
Cụ thể, với nam giới, tỷ lệ lương hưu 45% tương ứng với số năm đóng BHXH là 16 năm (nghỉ hưu năm 2018; hiện nay là 15 năm); 17 năm (nghỉ hưu năm 2019); 18 năm (năm 2020); 19 năm (năm 2021); 20 năm (từ năm 2022 trở đi). Sau đó cứ thêm 1 năm đóng BHXH thì tính thêm 2%, tối đa mức hưởng hưu trí là 75%. Với nữ giới, tỷ lệ hưởng lương hưu hàng tháng là 45% tương ứng 15 năm đóng BHXH; tuy nhiên, sau đó cứ thêm 1 năm đóng BHXH thì tính thêm 2% (trước năm 2018 là 3%), tối đa 75%.
Theo ông Trần Dũng Hà, với quy định trên thì cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối người lao động, đặc biệt là người nghỉ hưu trước tuổi từ năm 2018 trở đi sẽ ảnh hưởng nhiều đến mức lương hưu. Do đó, người lao động có tâm lý muốn giám định y khoa xác định mức độ suy giảm khả năng lao động để đủ điều kiện nghỉ hưu trước năm 2018, nhằm hưởng tỷ lệ phần trăm lương hưu cao hơn so với nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.
Lợi thì có lợi, nhưng...
Quy định tính tỷ lệ phần trăm lương hưu từ năm 2018 trở đi ảnh hưởng đối với cả lao động nam và nữ. Ông Trần Dũng Hà phân tích, nếu người lao động suy nghĩ theo hướng nghỉ hưu sớm trước năm 2018 để 15 năm đầu đóng BHXH được tính hưởng 45% thì cũng cần lưu ý quy định sóng đôi là nghỉ hưu sớm mỗi năm sẽ bị trừ tương ứng 2% (trước năm 2016, tỷ lệ trừ chỉ là 1%)! Điều đó có nghĩa là, nếu lao động nghỉ hưu sớm 5 tuổi thì tỷ lệ phần trăm lương hưu sau khi tính tương ứng với số năm đóng BHXH, sẽ bị trừ tiếp 10%.
Trong khi đó, nếu tiếp tục đóng BHXH thêm 1 năm thì tỷ lệ lương hưu cũng tăng tương ứng 2%. Chưa kể, từ năm 2018, mức đóng BHXH được điều chỉnh trên cơ sở tổng thu nhập của người lao động nên khi tính lương hưu thì có thể lương hưu cao hơn.
"Có thể khẳng định rằng tỷ lệ phần trăm lương hưu sẽ thấp khi nghỉ hưu sớm và càng thấp hơn nếu thời gian đóng BHXH không nhiều. Chẳng hạn, lao động nam đủ điều kiện nghỉ hưu năm 2017 do suy giảm sức khỏe (nam 52 tuổi, suy giảm sức khỏe 61%), có thời gian đóng BHXH 20 năm (mức thấp nhất đủ điều kiện hưởng lương hưu) thì tỷ lệ phần trăm lương hưu chỉ là 39%", ông Cao Văn Sang nhận xét.
Do lương hưu là chế độ người lao động được hưởng lâu dài, có khi đến mấy chục năm, nên nếu mức lương hưu khi bắt đầu nghỉ hưu thấp thì sẽ ảnh hưởng suốt cả thời gian về sau. Theo ông Cao Văn Sang, mỗi người có những yếu tố khác nhau về tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức lương đóng BHXH, điều kiện làm việc,... nên khi giải quyết chế độ hưu trí cũng khác nhau. Do đó, không phải ai nghỉ hưu sớm trước năm 2018 cũng có lợi hơn so với nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi.
(Theo Lao Động)
Lương hưu, trợ cấp bảo hiểm dự kiến tăng từ 1/7 Bộ Lao động đề xuất tăng 7,4% đối với lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng từ đầu tháng 7 tới. Ảnh minh họa Bộ Lao động đang lấy ý kiến góp ý vào dự thảo văn bản trình Chính phủ ban hành quy định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ...