Lạ lùng ở Tây Nguyên, người chết vẫn nhận cơm, của cải từ người sống

Với người Bahnar ở đại ngàn Tây Nguyên, khi co người thân chêt, những người còn sống hang ngay vẫn lo cơm ăn, nước uống cho người đa khuât, chia tài sản cho họ.

Khi 1 người không may qua đời, tùy từng làng có thể chôn cất theo hình thức địa táng hoặc thiên táng. Nhưng sau khi lo ma chay, nhiều người trong gia đình được chôn chung một quan tài và được chia của. Người sống có gì người chết được chia như thế, kể cả tivi, xe máy, nhiều nhất là chiêng, ghè rượu…

Già làng Kpuih Hyom ở làng Nghè xã Ia Dơk, huyện Đức Cơ (Gia Lai) kể: “ Hàng ngày, người sống vẫn ra nhà mồ (lăng mộ) tiếp tế thức ăn cho người chết, họ bón cơm cho người chết thông qua một cái lỗ trừ lại trên quan tài. Họ ngồi nói chuyện với người chết hàng tiếng đồng hồ, kể lể sự việc diễn ra trong ngày. Trong làng có việc gì, ai dựng vợ gả chồng, ai say rượu đánh nhau, ai sinh con đẻ cái đều được tâm sự… như là người nằm dưới kia vẫn đang đồng hành cùng họ”.

Một chiếc quan tài của người đã khuất.

Không chỉ dừng lại ở đó, sau khi người thân mất, các thành viên còn lại trong gia đình sẽ được chia của. Toàn bộ số của được chia sẽ mang ra nhà mồ để cho linh hồn người chết được sử dụng. Già làng Đinh HMưng của làng Mơ H’ra, xã Kon Lơng Khơng, huyện Kbang (Gia Lai) chia sẻ: “Linh hồn người chết cũng như mình vậy, cũng phải có tài sản để dành lúc ốm đau, phải có dụng cụ để sản xuất và dùng hàng ngày. Mình yêu thương nó thì nó mới yêu thương mình”.

Sau khi người thân mất, ngoài việc vẫn nuôi bình thường, những người trong gia đình luôn cố gắng làm lụng vất vả, nuôi bò, heo và trồng nhiều lúa, nhiều mì… tạc tượng nhà mồ, để chuẩn bị cho lễ bỏ mả, giúp người đã khuất có hành trang đi về thế giới cực lạc.

Những căn nhà mồ ở làng Nghè, nơi có khá nhiều tài sản được chia nằm trong đó.

Theo các già làng cho biết, đến khi làm lễ bỏ mả, mới chấm dứt toàn bộ mối quan hệ ràng buộc giữa người chết với người sống. Từ nay, người sống không còn phải cúng cơm, nước, đốt lửa hay nói chuyện với “con ma” nữa. Ngôi nhà mả sẽ không còn ai đến thăm nom nữa. Lễ bỏ mả tùy thuộc vào điều kiện gia đình có thể làm sớm hay là muộn, đây là một trong những nghi lễ quan trọng bậc nhất của một số đồng bào dân tộc ở Tây Nguyên.

Còn già làng Rơ Châm Ip ở làng Bloi, thị trấn Yaly, huyện Chư Păh (Gia Lai) chia sẻ: “Mẹ già đã mất đây hơn 2 năm, nhưng do gia đình còn khó quá nên chưa làm lễ bỏ mả. Hàng ngày, già vẫn thường xuyên ra nhà mồ đưa thức ăn, nước uống cho mẹ già. Số của cải mà già chia cho mẹ, giờ vẫn còn nguyên trong nhà mồ. Cuối năm nay, dù có khó mấy, già cũng phải làm lễ bỏ mả cho mẹ già, khi đó già mới thanh thản được”.

Của cải được chia trong nhà mồ chủ yếu là ghè rượu và vật dụng trong nhà.

Theo anh Rơ Lan Hin, cán bộ văn hóa xã Ia Dơk cho biết, tục lệ của các làng người đồng bào dân tộc thiểu số ở trong xã có từ lâu. Của cải được chia tùy vào từng gia đình. Những phẩm vật được dâng một cách thành kính, không vụ lợi. Khi đến ngày làm lễ bỏ mả, ở làng mọi người cùng chung tay với gia chủ góp lợn, góp gà, góp rượu cùng tổ chức, đó thực sự là một ngày ý nghĩa.

Thúy Hà

Theo_Người Đưa Tin