Ký ức đáng thương về Bayer ‘Neverkusen’, đứa con ghẻ của ĐỊNH MỆNH

Trước Bayer ‘Neverkusen’ chưa từng có đội bóng nào thảm thương đến vậy.

Sau họ, chỉ có Bayern Munich mùa 2011/12 hiểu được đến tận cùng của nỗi đau là gì. Đó là câu chuyện cổ tích mà cái kết là choáng váng người xem, một huyền thoại u ám về việc cố gắng trong cả hành trình dài vẫn không đủ để thắng số phận.

Nhờ sự trợ giúp của Santiago Solari, Roberto Carlos có khoảng trống nho nhỏ trước sự kèm cặp gắt gao của Zoltan Sebescen. Anh treo một đường bóng bổng vào rìa vòng cấm, nơi Zinedine Zidane đang đợi sẵn. Như một nhà điêu khắc tỉ mẩn chỉnh sửa tác phẩm của mình, nhạc trưởng số 5 điều chỉnh trọng tâm cơ thể, kiên nhẫn chờ đợi quả bóng rơi xuống để tung ra nhát kiếm k.ết l.iễu.

Trong khoảnh khắc bằng một hơi thở, bóng và lưới đã chạm vào nhau, trong khi thủ thành Hans-Jorg Butt tung người hết cỡ nhưng biết rằng chỉ có phép thần mới giúp anh chạm được vào bóng.

Bàn thắng từ cú vô lê kinh điển của Zidane trong trận chung kết Champions League 2002

Sân vận động Hampden Park lộng lẫy trong ngày đăng cơ của tân vương bóng đá châu Âu vỡ òa ăn mừng cùng Zizou. Người Đức nín lặng trước tuyệt phẩm của một trong những thiên tài kiệt xuất nhất lịch sử bóng đá. Hiệp hai vẫn còn đó nhưng tỉ số 2-1 được giữ vững. Cúp sẽ lại về tay người Madrid còn Bayer Leverkusen, định mệnh đơn giản đã sắp đặt họ ở vị trí của nuối tiếc.

Thua một đội bóng ở kỷ nguyên Galaticos không bao giờ là điều đáng xấu hổ với hầu hết các đội bóng ở châu Âu. Nhưng đó là phần kết tệ hại để rồi người về sau chỉ nhớ đến Bayer Leverkusen là đội bóng của những thất bại.

***

Trước tiên, cần phải hiểu rằng lịch sử ra đời Bayer Leverkusen vô cùng đặc biệt. Năm 1903, công nhân của hãng dược phẩm Bayer kiến nghị lên ban lãnh đạo cho thành lập một CLB thể thao, bắt đầu từ giải hạng Tư của Đức. Một mặt họ nhận t.iền từ hãng dược rót vào, đồng nghĩa việc chống lại ‘luật 50 1′ của Đức, nhưng lại sinh ra dựa trên quy tắc dân chủ cổ điển: một cuộc vận động hành lang tác động lên các ông chủ để cho ra đời một CLB đại diện cho tầng lớp lao động.

Danh hiệu quốc nội duy nhất của Leverkusen đến mãi tận năm 1993 mới có, sau khi họ dập tắt câu chuyện lãng mạng của đội bóng hạng Ba đầu tiên vào đến chung kết cúp Quốc gia Đức là Hertha BSC Amateur.

Chính vì vậy, thành công của họ những năm 2000-2002 gây ra cảm xúc lẫn lộn với khán giả Đức. Cây viết Uli Hesse, tác giả quyển sử bóng đá Đức ‘TOR!’ viết: “Họ đã chơi một thứ bóng đá tấn công dữ dội và tiến bộ nhất thời bấy giờ, giống như phiên bản nâng cấp của tuyển Hà Lan ‘tổng lực’ ở những năm 1970. Trong khi Bayern Munich và Borussia Dortmund phải dựa vào những siêu sao hào nhoáng như Hollywood thì Levekusen thành bại do tập thể, mỗi cầu thủ đều di chuyển không ngừng nghỉ”.

Cây viết Alex Hess mô tả về sự đối nghịch này: “Hay nói một cách khác, Leverkusen đang không chỉ đối nghịch với ông lớn bóng đá Đức ở khía cạnh thể thao, mà còn ở cả hệ tư tưởng. Những ‘tay sai của tập đoàn’ đang phất cao ngọn cờ chủ nghĩa tập thể”.

Ngày 28/7/2001, Bayer Leverkusen khởi đầu mùa giải đầy tự tin bằng thắng lợi 2-1 trên sân nhà trước Wolfsburg. Đó mới là bước khởi đầu trong chuỗi thành tích 14 trận bất bại sau đó, bao gồm 5 trận bất bại trong những trận đấu quan trọng với Bayern Munich, Borussia Dortmund, Schalke, Borussia Moenchengladbach và Cologne.

Leverkusen của những năm đầu thế kỷ 21 là đội bóng rất cấp tiến

Tham vọng của Leverkusen là rất lớn, với đội ngũ khá đồng đều trên mọi tuyến đang bước vào độ chín. Đặc biệt là nhạc trưởng Michael Ballack, người đang chứng minh mình xứng đáng bước vào hàng ngũ những t.iền vệ đẳng cấp thế giới. Đá cặp với anh là nhạc trưởng người Thổ Nhĩ Kỳ Yildiray Basturk, t.iền vệ có tầm quan sát và những pha chạm bóng thượng thừa.

Hàng phòng ngự được che chắn bởi hai lá chắn thép. Một là Lucio – thể lực cường tráng và là thứ vũ khí bất ngờ trong những tình huống dâng cao. Còn lại là Carsten Ramelow, gã người Đức có gương mặt lạnh lùng cùng mái tóc bạch kim, một trung vệ linh hoạt thường được xếp đá t.iền vệ phòng ngự. Nhờ có Ramelow, Levekusen có thể chơi tốt cả hai sơ đồ 4-4-2 và 3-5-2 khi cần thiết. Hàng công là sự kết hợp của bộ đôi Oliver Neuville nhỏ con nhanh nhẹn và chàng trai trẻ có dáng điệu uể oải: Dimitar Berbatov.

Nhưng trận thua đầu tiên diễn ra ở vòng 15 trên sân Werserstadion của Werder Bremen là gáo nước lạnh đầu tiên. Một Leverkusen đang chếnh choáng để thua tiếp 4 trong 6 trận tiếp theo, từ tháng 12 cho đến tháng 2, họ tụt xuống vị trí thứ ba.

Ở Champions League, điều tương tự cũng diễn ra với Leverkusen. Thầy trò Klaus Toppmoeller thắng cả 3 lượt đầu tiên trước Lyon, Barcelona và Fenerbahce. Tưởng như mọi thứ sẽ giành vé sớm nhưng lượt về họ chỉ thắng vỏn vẹn một trận duy nhất trên sân nhà trước đại diện Thổ Nhĩ Kỳ, tiến vào vòng bảng thứ hai với vị trí thứ hai.

Kết quả bốc thăm đưa Leverkusen vào một bảng đấu khó khăn với sự hiện diện của Juventus, Arsenal và Deportivo La Coruna. Sự cân bằng của 4 đội có hai mặt: mọi trận đấu đều khó khăn như nhau nhưng đồng thời vẫn có sự bao dung cho thất bại. Minh chứng là việc Leverkusen bị Juventus và Arsenal lần lượt đè bẹp với tỉ số 4-0 và 4-1 nhưng vẫn vượt qua hai đội này vào vòng trong, thậm chí là giành ngôi đầu bảng.

Lúc này thì ở Bundesliga, Leverkusen đã có dấu hiệu phục hồi với phong độ thăng hoa của Ballack. Anh ghi bàn trong 4 trận liên tiếp, trong đó có chiến thắng 4-0 trước Borussia Dortmund và giành lấy ngôi đầu bảng của đối thủ. Đại diện vùng Ruhr là đối thủ chính trong cuộc đua vô địch với Leverkusen. Dưới sự dẫn dắt của Matthias Sammer, dù bị loại sớm khỏi cúp Quốc gia và Champions League nhưng Dortmund đã bất bại suốt 4 tháng, trước khi bị Ballack và các đồng đội hủy diệt.

Ballack và Ze Roberto là những t.iền vệ hàng đầu ở Bundesliga

Tác động tinh thần của chiến thắng đối thủ lớn nhất đã giúp Leverkusen thắng 5 trong 7 trận tiếp theo, tạo ra cách biệt 5 điểm trước Borussia Dortmund khi giải đấu chỉ còn 3 trận nữa là kết thúc. Ballack còn có cuộc đua khác của riêng mình. Anh đã có 15 bàn ở Bundesliga, bằng với Marcio Amoroso bên phía Dortmund.

Ở đấu trường cúp Quốc gia, kết quả bốc thăm thuận lợi giúp họ dễ dàng vào đến trận chung kết khi vượt qua lần lượt Bochum, Hannover, 1860 Munich và Cologne.

Đó là những ngày đầu tháng 4, Die Werkself vẫn còn hiện diện ở 3 đấu trường, thậm chí là đã vào rất sâu. Kết quả bốc thăm đưa họ chạm trán Liverpool, đội bóng sở hữu quả bóng vàng Michael Owen và đã “ăn năm” ở mùa trước đó. Lượt đi trên sân Anfield, Leverkusen thở phào nhẹ nhõm, ra về chỉ với một bàn thua duy nhất.

Lượt về, kịch tính liên tục diễn ra. Leverkusen gỡ 1-0 do công của Ballack từ một cú sút xa ngoài vòng cấm sở trường. Hậu vệ có những mái đầu kỳ dị bậc nhất lịch sử Abel Xavier gỡ hòa 1-1 cho Liverpool trước khi hiệp một kết thúc. Trận đấu chứng kiến hai pha đối mặt thủ thành Hans-Joerg Butt của Owen nhưng chân sút người Anh không thể tận dụng. Một trong số đó khiến người Đức thót tim khi bóng tìm đến cột dọc khung thành.

Lại là Ballack trừng phạt Liverpool, lần này từ một pha đ.ánh đầu dũng mãnh. Tỉ số chung cuộc đang là 2-2 nhưng Liverpool đã có lợi thế bàn thắng sân khách. Tới phút 68, chân sút trẻ uể oải Dimitar Berbatov đưa Leverkusen lần đầu tiên vượt lên trước với cú sút ở cự li gần.

The Kop không dễ khuất phục. Cầu thủ vào sân thay người Jari Litmanen phô diễn kỹ thuật trước khi sút hiểm vào góc xa cân bằng tỉ số 3-3. Khi giờ đấu chính thức chỉ còn 6 phút, Lucio trở thành người hùng khi bất ngờ có mặt trong vòng cấm Liverpool, sút thẳng vào giữa hai chân Jerzy Dudek đ.ánh bại thủ môn Ba Lan, đưa Leverkusen vào bán kết.

Leverkusen đ.ánh bại Liverpool sau 2 trận đấu kịch tính

The Guardian bất ngờ ca ngợi người Đức: “Đây là chiến thắng lịch sử của bóng đá Đức. Họ đã chơi một thứ bóng đá đầy tính giải trí. Mọi người sẽ ủng hộ họ ở Champions League”.

Nhưng nhiệm vụ quét sạch các đội bóng Anh lại được giao cho Leverkusen. Sau Arsenal, Liverpool, giờ đến lượt Manchester United của Sir Alex Ferguson. Thầy trò Toppmoeller không còn cam chịu như khi ở Anfield, họ chống trả dữ dội sau mỗi lần bị dẫn trước ở Old Trafford và thu được kết quả 2-2 vô cùng quý giá sau lượt đi.

6 ngày sau ở Bay Arena, Roy Keane lần nữa đưa Quỷ Đỏ vượt lên bằng cú sút ở góc cực hẹp. Có một điều trùng hợp là vừa mới tứ kết, Liverpool chọn áo trắng để đá sân khách thì đến lượt United cũng làm điều tương tự…và nhận kết quả tương tự. Neuville có cú sút dũng mãnh trong vòng cấm, không cho Fabien Barthez một cơ hội nào, cân bằng tỉ số 3-3 chung cuộc.

Màn áp đảo về thế trận trước và sau bàn thắng của Neville rốt cục chỉ mang lại một cú sút bị cản phá ngay trên vạch vôi của Diego Forlan. Leverkusen là đội giành quyền vào chung kết, chờ đợi họ là ông vua của Champions League, Real Madrid.

Trước trận đấu lớn nhất của mùa giải, Leverkusen có thể làm nóng bằng danh hiệu Bundesliga đã cầm một tay. Thế nhưng, một lần nữa Werder Bremen lại là kẻ phá bĩnh. Đội bóng phương Bắc không có lấy một cơ hội để tham gia cuộc đua ở top đầu nhưng đột nhiên có tiếng nói quyết định, khi lần lượt chạm trán cả Leverkusen lẫn Dortmund ở những vòng cuối.

Ngay trên sân Bay Arena, Die Werderaner đ.ánh bại 2-1 Leverkusen lần thứ hai trong mùa giải do công của Krisztian Lisztes và Ailton. Đó cũng là bàn thắng thứ 16 trong mùa của chân sút Brazil. Trong trận đấu cùng giờ, người đồng hương Amoroso cũng ghi bàn thứ 16 ở phút 89 giúp BVB giành thắng lợi vất vả 2-1 trước Cologne, qua đó thu hẹp khoảng cách chỉ còn 2 điểm.

Trong cuộc đua song mã giữa hai đội, may mắn cũng đóng vai trò cực lớn. Ở vòng 33, cả hai đều có chuyến làm khách dự báo nhiều khó khăn. Leverkusen hành quân đến Bavaria làm khách trên sân Nuremberg đang đua trụ hạng, còn Dortmund có chuyến ngược Bắc nhiều rủi ro ở Hamburg. Điều không ai ngờ được là Leverkusen tiếp tục để thua trận thứ hai liên tiếp, trong khi Dortmund rượt đuổi tỉ số với đội chủ nhà, cuối cùng giành thắng lợi 4-3. Ngôi đầu chính thức chuyển sang cho đội bóng vùng Ruhr.

Trước 3 vòng cuối, Leverkusen vẫn là đội dẫn đầu BXH Bundesliga 2001/02

Werder Bremen đột nhiên trở thành thang điểm khắc nghiệt để đ.ánh giá ai mới xứng đáng đăng cơ thành nhà vua mới của nước Đức. Trong khi Leverkusen không có nổi một điểm sau hai lần chạm trán, thì Dortmund giành được tới 4 điểm. Paul Stalteri mở tỉ số trước cho đội khách nhưng Jan Koller và Ewerthon ghi bàn đảm bảo 3 điểm để vàng đen lên ngôi vô địch. Cùng giờ Ballack lập cú đúp vào lưới Hertha Berlin nhưng điều đó trở nên vô nghĩa.

7 ngày sau khi mất Đĩa Bạc, Leverkusen phải tạm quên nỗi buồn bước vào một trận chiến khác: chung kết cúp Quốc gia. Đối thủ của họ, Schalke, chính là nhà đương kim vô địch. Một đấu trường trường khác nhưng kết quả chẳng có gì thay đổi. Dường như dự báo Bayer Leverkusen ăn ba trở thành Bayer ‘Neverkusen’ sắp trở thành sự thật.

Berbatov ghi bàn mở tỉ số từ giữa hiệp một nhưng 4 pha làm bàn của Joerg Boehme, Victor Agali, Andreas Moeller và Ebbe Sand khiến cho pha lập công của Ulf Kirsten trở nên vô nghĩa. Đó là một trận đấu căng thẳng đến mức trọng tài Franz-Xaver Wack phải rút ra tới 8 thẻ vàng và 3 thẻ đỏ, 2 trong số đó dành cho 2 HLV Huub Stevens và Toppmoeller.

Vở bi kịch của Leverkusen hiện ra ngày một rõ nét. Real Madrid thời kỳ Galaticos 1.0 được đ.ánh giá mạnh hơn Levekusen rất nhiều. Nhưng họ đã đáng thương đến mức phần đông khán giả trung lập muốn nhìn thấy Ballack và đồng đội chiến thắng, để không phải trắng tay sau mùa giải đã thăng hoa đến vậy.

Chỉ 4 ngày sau trận thua trước Schalke, thầy trò Toppmoeller phải hành quân đến Hampden Park để chiến đấu với số phận. Với Los Blancos, Glasgow gợi nhớ kỷ niệm đẹp của họ tại chung kết C1 1960. Ferenc Puskas trở về trong hình hài chàng công tử hào hoa Raul Gonzalez, Alfredo Di Stefano giờ là Zinedine Zidane còn Eintracht Frankfurt sẽ là Bayer Leverkusen.

Sân đấu này giờ chỉ còn được phép chứa 50 nghìn người, trong đó chỉ một số nhỏ tin rằng Leverkusen có thể tiếp tục làm nên điều thần kỳ ở Champions League.

Ngay phút thứ 8, Carlos ném biên tinh quái giúp Raul loại bỏ cả trung vệ lẫn hậu vệ cánh của Leverkusen, sút bóng đi sệt vào góc xa khung thành mở tỉ số. Lucio là người mắc lỗi trong tình huống đó, nhưng trung vệ Brazil nhanh chóng sửa sai. Từ pha sút phạt của Bernd Schneider, anh đ.ánh đầu tung lưới Cesar Sanchez, kéo áo ăn mừng, bên trong hiển thị thông điệp ‘Jesus love you’.

Cho đến phút 14, tỉ số trận chung kết Champions League đã là 1-1. Tất cả những diễn biến sau đó gần như bị lu mờ bởi tuyệt tác của Zidane. Ngay cả việc Iker Casillas được vào sân ở những phút cuối cũng ít người nhớ tới. Chúa đã sắp đặt người Đức ở vị trí thứ nhì.

Định mệnh vẫn chưa chịu buông tha Ballack, cầu thủ Leverkusen xuất sắc nhất mùa giải. Anh cùng với Butt, Schneider, Neuville, Carsten Ramelow, Jens Nowotny tiếp tục góp mặt trong đội hình tuyển Đức vào chung kết World Cup 2002. Cũng như trong màu áo CLB, ảnh hưởng của Ballack vào lối chơi là không thể chối bỏ.

Các cầu thủ Leverkusen sau đó còn giành ngôi á quân World Cup 2002 cùng ĐT Đức

Trớ trêu thay, vận mệnh Die Mannschaft tại giải đấu cũng không khác gì Leverkusen. Sau vòng bảng khá dễ dàng, họ đ.ánh bại Paraguay chặt chẽ bằng bàn thắng những phút 88 của Neuville. Tiếp theo đó là tuyển Mỹ hưng phấn sau thành tích lần đầu tiên vào đến tứ kết. Ballack ghi bàn duy nhất, rồi tiếp tục làm điều tương tự ở vòng bán kết loại đội chủ nhà Hàn Quốc. Nhưng đó lại là một bi kịch khác với cá nhân anh. Chỉ ít phút trước bàn thắng, anh phạm lỗi chiến thuật dẫn đến thẻ vàng, đồng nghĩa với việc bị loại khỏi trận chung kết World Cup 2002.

Ballack thừa nhận lúc ở trên sân anh đã kiềm chế rất tốt cảm xúc nhưng đến phòng thay đồ thì không cách nào có thể ngăn những giọt nước mắt tuôn ra nữa.

Nhiều năm về sau, người ta vẫn tin tuyển Đức năm 2002 là á quân tệ nhất trong mọi kỳ World Cup đã diễn ra. Họ thực sự chỉ có hai vị trí được đ.ánh giá cao là Oliver Kahn và Ballack mà thôi. Bên kia chiến tuyến, Brazil cũng không được đ.ánh giá cao trước giải nhưng càng chơi họ càng thể hiện sức mạnh, đặc biệt là bộ ba Ronaldinho – Rivaldo – Ronaldo.

Chân sút khi đó thuộc biên chế Inter Milan đã không thi đấu trong thời gian dài nhưng bùng nổ dữ dội tại giải đấu diễn ra ở châu Á. Ronaldo ghi đến 8 bàn, trong đó có 2 bàn trong trận chung kết mang về thắng lợi cho Brazil. Đó là sự tương phản nghiệt ngã của số phận những cầu thủ Levekusen. Trong khi Lucio bước lên bục vô địch thì lần nữa, các đồng đội người Đức của anh đứng nhìn xa xăm vào vinh quang mãi mãi không chạm tới được.

Những gì đau thương nhất cùng Leverkusen đã bị Ballack bỏ lại phía sau. Anh chuyển đến Bayern ngay trong hè 2002, cùng với đó là Ze Roberto.

Ký ức về ‘Neverkusen’ ở ngay những năm đầu của thiên niên kỷ rõ ràng không thể phai mờ. Từ đó đến nay đội bóng của hãng dược phẩm vẫn chưa thể bổ sung thêm một danh hiệu nào nữa.

Cách đây gần 10 năm, một đội bóng khác đã rơi vào hoàn cảnh đáng thương của họ là Bayern Munich, nhưng đó không phải một trường hợp “vĩnh viễn không danh hiệu”, chỉ một năm sau cú vấp 2011/12, họ lấy lại cả vốn lẫn lãi với cú “ăn ba” đầu tiên của người Đức.

“Chẳng ai kỳ vọng vào chúng tôi cả. Họ nghĩ giỏi lắm là chúng tôi chỉ cán đích ở vị trí thứ 7″ – HLV Toppmoeller sau này nhắc lại. “Khi nhìn lại mùa giải đó, thứ duy nhất tôi nhớ đến là sự kiêu hãnh”. Nhưng vì vậy Bayer ‘Nevekusen’ chính là giai thoại bi đát nhất lịch sử, là câu chuyện của kẻ yếu thế cố gắng cho đến ngày cuối cùng nhưng không được đền đáp bằng vinh quang.