Kinh hoàng nước đá… bẩn

Hà Nội đang trải qua những ngày nắng nóng đỉnh điểm. Nhu cầu sử dụng nước đá cho ăn uống, bảo quản thực phẩm tăng vọt. Từ quán trà đá vỉa hè, bia hơi… cho đến nhà hàng đâu đâu cũng cần tới nước đá. Tuy nhiên, những vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm liên quan đến mặt hàng nước đá tại Hà Nội vẫn đang trong tình trạng báo động.

Trưa 20/7, trên phố Dịch Vọng Hậu, Hà Nội, những chiếc xe máy đang chờ bốc xếp đá cây từ một xưởng sản xuất. Đá từ xưởng đưa ra, những nhân viên phân phát lấy tay trần bốc đá xếp xe máy với tấm vải bạt bọc dưới đã khá cũ bẩn. Sau khi được xếp lên xe, chẳng cần che đậy, những tảng đá cây “mình trần” vận chuyển đến các điểm tiêu thụ đầy bụi bặm. Tại một điểm bán đá trên đường Trường Chinh, Hà Nội, ngay sát lề đường, cạnh miệng cống nước bốc mùi hôi hám, hàng chục tảng đá cây chỉ được phủ bạt che đậy hết sức tạm bợ, một nửa những tảng đá vẫn lộ thiên hứng bụi đường.

Không chỉ đá cây, mặt hàng đá viên tinh khiết được người tiêu dùng yên tâm sử dụng cũng đang tiềm ẩn những nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm do sản xuất tại các cơ sở nhỏ lẻ, đầu tư thấp…

Đá viên phải được sản xuất theo một chu trình tự động khép kín. Ảnh: B.L..

Tại một cơ sở sản xuất nước đá viên tại xã Trung Văn, huyện Từ Liêm, Hà Nội, chúng tôi chứng kiến cảnh xưởng sản xuất nằm sát một con mương nước đen sì, bẩn thỉu, hôi thối không thể tả. Mặc dù không có biển hiệu, nhưng xưởng sản xuất nước đá này lúc nào cũng hoạt động khá tấp nập. Cơ sở này rộng gần 100m2, không gian khá tối tăm, sàn nhà lênh láng nước. Khi nhân viên xưởng đang vận chuyển đá từ nơi đóng gói ra các xe vận chuyển, một túi đá bỗng nhiên bị rơi văng tung toé trên nền nhà dơ bẩn.

Tuy nhiên, nhân viên ở đây vẫn nhanh chóng vơ vào túi và đóng gói lại. Nhìn ba bồn nước lớn dùng để đựng nước sản xuất đá, chúng tôi không khỏi bàng hoàng bởi đây đều là những thùng sắt cao đến gần 2m bị gỉ bám đầy, hoen ố. Túi nilon được xếp chất đống ở đằng sau. Các công nhân bốc xếp đá liên tục không ngừng nghỉ. Nhân viên làm việc tại đây không hề có đồng phục riêng, người mặc quần đùi, người cởi trần.

Mọi công đoạn như bốc đá, đóng gói,… đều làm bằng tay không. Một nhân viên ở đây cho biết: “Một túi đá có giá khoảng 5.000 đồng. Nước sử dụng làm đá tinh khiết tuy là nước giếng khoan nhưng ở nhiệt độ đông lạnh thì vi trùng, vi khuẩn nào mà chẳng chết hết(?). Em cứ yên tâm đi, lấy hàng ở đây về mở quán trà chanh thì đông nghịt luôn”. Mặc dù không hề có biển hiệu nhà xưởng nhưng những túi đá viên tinh khiết ở đây đều được đóng trong túi nilông có dòng chữ “nước đá tinh khiết K…

Tại một cơ sở sản xuất nước đá viên tinh khiết trên phố Hoàng Ngân, Hà Nội, khi chúng tôi bước vào, hình ảnh đập vào mắt là cảnh bà chủ xưởng đang thoăn thoắt cho từng xô đá đã được bào nhỏ vào túi và buộc lại. Công đoạn đóng gói này được thực hiện ngay dưới nền đất ướt nhoẹt. “Đá nhà chị làm đảm bảo vệ sinh. Nước là nước máy thành phố. Giá mỗi túi đá chị lấy hữu nghị “sinh viên” chỉ 6.000 đồng”, bà chủ giới thiệu.

Bắt đầu từ tháng 4/2012 đến nay, Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cùng cơ quan chức năng đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra các cơ sở sản xuất đá viên trên địa bàn Hà Nội. Qua công tác kiểm tra tại một số cơ sở sản xuất nước đá đã phát hiện một số vi phạm như một số nhân viên không được khám sức khỏe, tập huấn kiến thức an toàn vệ sinh thực phẩm hoặc chưa được xét nghiệm phân định kỳ, chưa thực hiện đầy đủ các quy định về nhãn mác, thiếu hướng dẫn cách bảo quản, nhà xưởng chưa đảm bảo…

Cụ thể, kiểm tra xưởng sản xuất đá của Công ty TNHH nước đá Anh Anh, thị trấn Cầu Diễn, Từ Liêm, Hà Nội, đoàn đã phát hiện cơ sở không đảm bảo các điều kiện về vệ sinh như nhân viên không có đồng phục riêng, việc sắp xếp kho bãi còn lộn xộn gây mất vệ sinh. Thanh tra Sở đã lập biên bản xử phạt Công ty TNHH Anh Anh, đồng thời yêu cầu đơn vị này nhanh chóng chấn chỉnh những vi phạm. Tiếp tục, đoàn kiểm tra cũng đã tiến hành lập biên bản xử phạt Cơ sở sản xuất và dịch vụ Vạn Hà, tại Mỹ Đình, Từ Liêm, Hà Nội – đơn vị này sản xuất nước đá mang nhãn hiệu Tuyết Hà, sản xuất từ 5-6 tấn đá viên mỗi ngày.

Qua kiểm tra cho thấy, kho chứa hàng hiện đang chứa gần 1 tấn đá viên được bao bọc bằng những túi nilon không nhãn mác chứng minh nguồn gốc xuất xứ, tiêu chuẩn sản phẩm hay ngày sản xuất, hạn sử dụng. Chủ cơ sở giải thích là do giấy chứng nhận tiêu chuẩn sản phẩm của cơ sở đã hết hạn nên không dám sử dụng bao bì cũ mà đóng gói trơn chờ đến khi được cấp lại giấy chứng nhận. Tuy nhiên, chứng nhận sản phẩm cũ của cơ sở sản xuất đá viên Tuyết Hà đã hết hạn từ khá lâu nhưng cơ sở vẫn cho xuất xưởng.

Mỗi ngày, Hà Nội tiêu thụ hàng chục tấn nước đá. Tuy nhiên, người tiêu dùng chỉ nên mua đá ở các cơ sở sản xuất tin cậy, đủ tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn, mua đá viên để uống. Ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội cũng đặc biệt lưu ý, đá cây chỉ dùng để ướp và bảo quản thực phẩm chứ không thể sử dụng trong ăn uống.

Theo ông Nguyễn Việt Cường, Chánh Thanh tra Sở Y tế Hà Nội thì hiện nay Hà Nội có 52 cơ sở sản xuất đá viên có giấy chứng nhận tiêu chuẩn sản phẩm và giấy chứng nhận cơ sở đủ tiêu chuẩn sản xuất. Đối với các cơ sở sản xuất nước đá viên, các dụng cụ sản xuất như khuôn, dao cắt đá, bồn cấp nuớc, túi lạnh, tải đá… đều phải được làm từ thép không gỉ hoặc inox. Sản xuất đá viên phải hoàn toàn khép kín theo một chu trình tự động, không được tiếp xúc trực tiếp với tay người hoặc yếu tố ngoại lai bên ngoài. Nước sử dụng làm đá viên phải là nước ngầm hoặc nước máy của thành phố. Nước đưa vào sản xuất đá viên sẽ qua thiết bị lọc đa năng, thiết bị làm mềm nước, thiết bị thẩm thấu ngược RO, thiết bị tia cực tím. Với đầy đủ các công đoạn như vậy mới đảm bảo nước đá viên sạch đến người tiêu dùng.

Theo CAND