Kiểm toán “điểm danh” hàng loạt ngân hàng vượt trần tín dụng

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước gửi tới Quốc hội khóa XIV về công tác kiểm toán năm 2020 cho thấy, một loạt ngân hàng và chi nhánh ngân hàng tăng trưởng tín dụng vượt hạn mức (room) được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép, trong đó các ngân hàng như PVCombank, SCB vượt trần trên dưới chục nghìn tỷ đồng.

Theo quy định, từ nhiều năm nay, NHNN ngoài đặt ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng chung của cả hệ thống còn áp hạn mức tăng trưởng (room) tín dụng cho từng ngân hàng thương mại để kiểm soát tốc độ cung tiền, kiểm soát lạm phát. Tuy nhiên, hạn mức này được NHNN điều chỉnh khá linh hoạt theo tốc độ tăng trưởng kinh tế, chỉ số lạm phát cũng như nhu cầu và sức khỏe của các ngân hàng. Thông thường, các ngân hàng nhỏ, các ngân hàng đang trong quá trình tái cơ cấu sẽ bị NHNN kiểm soát tăng trưởng tín dụng ở mức vừa phải để không gây rủi ro thanh khoản. Trong khi đó, các ngân hàng có “sức khỏe” tài chính mạnh vẫn được cấp hạn mức tăng trưởng tín dụng cao.

Tuy nhiên, theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, một loạt ngân hàng đã vượt trần tín dụng cho phép. Cụ thể, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đại Chúng (PVCombank) vượt trần 13.656 tỷ đồng; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) 8.654 tỷ đồng; Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bảo Việt ( BaoViet Bank) 3.153 tỷ đồng; Ngân hàng Shinhan Bank 132 tỷ đồng; Ngân hàng Mizuho TP Hồ Chí Minh 192 tỷ đồng; Ngân hàng Busan Chi nhánh TP Hồ Chí Minh 83 tỷ đồng; Ngân hàng Liên doanh Việt – Nga 69 tỷ đồng.

Ngoài ra, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra tồn tại trong hoạt động cơ cấu các ngân hàng 0 đồng. Trong đó, đến tháng 9/2020 vẫn chưa có phương án cơ cấu khả thi được phê duyệt đối với 3 ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước mua bắt buộc mặc dù tình hình tài chính của các ngân hàng này ngày càng khó khăn, lỗ lũy kế tiếp tục tăng.

Trong đó, năm 2018 lỗ lũy kế của Ngân hàng Đại Dương ( Ocean Bank) là 15.412 tỷ đồng, Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (CBBank) là 29.755 tỷ đồng, Ngân hàng Dầu khí toàn cầu (GPBank) là 13.380 tỷ đồng. Năm 2019 lỗ lũy kế của các ngân hàng này tăng lên lần lượt là 17.971 tỷ đồng, 31.681 tỷ đồng và 16.280 tỷ đồng.

Về hoạt động mua bán nợ, Kiểm toán Nhà nước chỉ ra hoạt động mua bán nợ xấu theo giá thị trường của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) còn hạn chế.

Đến 31/12/2019, tổng số nợ xấu mua bằng nguồn vốn không phải trái phiếu đặc biệt (hay mua nợ theo giá thị trường) là 3.599 tỷ đồng, chỉ chiếm 3,25% tổng số nợ mua bằng trái phiếu đặc biệt là 110.694 tỷ đồng.