Không phải quân sự, đây mới là cốt lõi chính sách đối đầu Trung Quốc của Mỹ

Chính quyền Biden đặt chất bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội 5G làm trọng tâm trong chiến lược đối trọng với Trung Quốc.

Vấn đề cạnh tranh công nghệ với Trung Quốc của Mỹ càng trở nên cấp thiết hơn bởi sự thiếu hụt đột ngột các vi mạnh cần thiết trong các sản phẩm như ô tô, điện thoại di động, tủ lạnh… trên toàn cầu.

Theo Bloomberg , Mỹ đang tìm cách tập hợp một liên minh các quốc gia để giành lợi thế trong chế tạo chất bán dẫn và điện toán lượng tử, bỏ qua các lĩnh vực cạnh tranh truyền thống như kho dự trữ tên lửa và quân số.

Các quan chức và chuyên gia nhận định kế hoạch của chính Biden trong lĩnh vực công nghệ là mô hình thu nhỏ của các kế hoạch rộng lớn hơn nhằm tìm kiếm liên minh đối đầu với Bắc Kinh sau cách tiếp cận hỗn loạn dưới thời Trump.

Tổng thống Mỹ Joe Biden. (Ảnh: Reuters)

“Có một nhận thức mới về tầm quan trọng của chất bán dẫn trong cuộc đối đầu địa chính trị này vì chip là nền tảng cho mọi công nghệ trong kỷ nguyên hiện đại. Đó là nỗ lực nhằm nhân đôi lợi thế so sánh về công nghệ”, bà Lindsay Gorman, chuyên gia về các công nghệ mới nổi tại Quỹ Marshall cho hay.

Cách tiếp cận này dựa trên việc ngăn cản Trung Quốc tiếp cận với một số công nghệ nhất định càng lâu càng tốt, đồng thời tìm cách những “kẻ phá bĩnh” như Huawei.

Việc Mỹ thúc đẩy chiến lược trên diễn ra ở thời điểm Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ như trọng tâm phát triển tương lai của Trung Quốc trong kỳ họp Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc diễn ra trong tháng này.

Ông Rexon Ryu, điều phối viên khu vực của Asia Group dự đoán sau khi vạch rõ mục tiêu, Washington sẽ tập trung vào các đối tác chính như Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan, đồng thời đưa ra các biện pháp khuyến khích để đưa việc chế tạo chip trở lại Mỹ.

Tình trạng thiếu hụt chip toàn cầu – do Trung Quốc dự trữ và nhu cầu tăng vọt trong đại dịch buộc một số nhà sản xuất ô tô Mỹ phải đóng cửa các nhà máy. Nó cũng bộc lộ điểm yếu trong chuỗi cung ứng của Washington là phụ thuộc quá nhiều vào một số nhà sản xuất ở châu Á.

Tuần trước, Tổng thống Biden ra lệnh đánh giá chuỗi cung ứng toàn cầu đối vi mạch, pin dung lượng lớn, dược phẩm, khoáng sản quan trọng và vật liệu chiến lược như đất hiếm.

Các quan chức nói rằng còn quá sớm để trình bày chi tiết kế hoạch của Mỹ. Nhưng cách tiếp cận này nhận được sự ủng hộ từ Quốc hội.

Các nghị sỹ lưỡng đảng đang đề xuất một số dự luật nhằm thúc đẩy công nghệ của Mỹ, cung cấp các động lực để đưa sản xuất chip về nước và kìm chân sự phát triển của Trung Quốc.

“Tất cả chúng tôi ta đều hiểu điều này hết sức quan trọng, không chỉ với nền kinh tế mà còn đối với an ninh quốc gia. Bởi những chất bán dẫn tiên tiến, cao cấp này hoạt động trên mọi thứ, từ chiến đấu cơ vi mạch cũng như pin dung lượng lớn, dược phẩm, khoáng sản quan trọng và vật liệu chiến lược như đất hiếm”, Thượng nghị sĩ John Cornyn nói trong cuộc gặp với ông Biden tại Nhà Trắng.

Các chuyên gia nhận định ý tưởng của chính quyền Biden phần nào đó được chuyển giao từ chính quyền Trump. Nhưng điểm khác biệt là Biden và cấp dưới đang nỗ lực để gắn kết các yếu tố khác nhau thành một chiến lược thống nhất.

Dưới thời Trump, việc vừa cố gắng đảm bảo thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh trong khi triển khai các chính sách đối đầu khiến các thông điệp trở nên xáo trộn.

Giới phân tích dự đoán chiến lược của Biden sẽ bao gồm việc hợp tác chặt chẽ hơn với các quốc gia cũng như củng cố các quan hệ đối tác hiện tại. Ưu tiên hàng đầu vẫn là “Bộ tứ Kim cương” và niềm tin Ấn Độ sẽ sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước gia tăng.

“Để cạnh tranh, chúng ta sẽ phải thay đổi cách chúng ta tham gia vào cuộc chơi” , bà Elizabeth Economy, thành viên cấp cao tại Viện Hoover của Đại học Stanford nhấn mạnh.