Không nên chủ quan với tật khúc xạ học đường
Tật khúc xạ bao gồm cận thị, viễn thị, loạn thị đang có xu hướng gia tăng trong môi trường học đường.
Trong số đó, bệnh cận thị chiếm tỉ lệ cao nhất. Những học sinh mắc tật khúc xạ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình học tập, sinh hoạt.
Cán bộ Trung tâm Y tế thành phố khám sàng lọc các bệnh về mắt cho học sinh trường Tiểu học Lưỡng Vượng (TP Tuyên Quang).
Theo thông tin từ Sở Y tế, hiện nay, các bệnh về mắt, chủ yếu là tật khúc xạ học đường là nhóm bệnh có số lượng học sinh mắc nhiều xếp thứ ba chỉ sau bệnh răng miệng và suy dinh dưỡng, phổ biến ở học sinh cấp 2, cấp 3 và phần lớn ở khu vực thành thị.
Qua kết quả kiểm tra sức khỏe đầu năm, Trường THCS Phan Thiết (TP. Tuyên Quang) có đến gần 400/1.120 học sinh mắc tật khúc xạ. Thầy giáo Nguyễn Trung Nghĩa, Phó Hiệu trưởng trường THCS Phan Thiết cho biết, hàng năm trường đều có đợt kiểm tra khám mắt định kỳ cho học sinh. Khi có nghi ngờ học sinh mắc bệnh về mắt, nhà trường sẽ thông báo cho gia đình để đưa các em đi khám ở tuyến chuyên môn cao hơn.
Đầu năm học mới là thời điểm mà các phụ huynh đưa trẻ đến các cơ sở y tế, dịch vụ kính mắt để kiểm tra thị lực, điều trị các tật khúc xạ cho trẻ đông nhất. Đưa con đi khám mắt tại Phòng khám mắt Eye-TEC, phường Phan Thiết (TP Tuyên Quang), chị Phạm Thị Linh Điệp, phường Ỷ La (TP Tuyên Quang) cho biết: “Con tôi phát hiện bị cận thị được hơn 2 năm nay. Nghỉ hè, con thường xem ti vi, điện thoại nhiều nên đến đầu năm học mới, lo con bị tăng độ, tôi lại đưa con đi kiểm tra lại thị lực, cắt kính mới để con đảm bảo việc học ở trường”.
Không riêng thành phố, thời gian qua, kết quả các đợt khám tầm soát tại những trường học ở nông thôn, các bác sĩ đã phát hiện ra rất nhiều trường hợp bị các dị tật khúc xạ như: cận thị, loạn thị…
Vào năm học mới được vài tuần, em Nguyễn Gia Nhi, học sinh trường Tiểu học Na Hang xuất hiện triệu chứng nhìn bảng không rõ. Anh Nguyễn Văn Hạnh đã đưa con đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh để kiểm tra, kết quả mắt trái cận 2,5 D (đi-ốp), mắt phải cận 1,75 D. Anh Hạnh cho biết, ở nhà, anh kiểm soát rất kỹ thời gian con xem ti vi và sử dụng máy vi tính.
Anh cũng đã đến lớp để xem vị trí ngồi của con và nhận thấy chỗ ngồi của bé nhìn bảng khá dễ dàng. “Đưa con đi khám thì phát hiện bé đã cận khá nặng. Bác sĩ giải thích bên cạnh việc ngồi học sai tư thế, trẻ ở trong nhà nhiều và không tiếp cận với ánh sáng tự nhiên cũng là nguyên nhân gây tật khúc xạ. Như vậy, con nhà mình bị cận là do đọc truyện nhiều trong không gian không đủ ánh sáng”, anh Hạnh nói.
Trẻ cần đi khám mắt định kỳ 6 tháng 1 lần để kịp thời điều trị.
Bác sĩ Đặng Ngọc Hoàng, Trưởng Khoa Mắt, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: Các tật khúc xạ tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng như: bong võng mạc, thoái hóa dịch kính, hóa lỏng dịch kính, bệnh lý glocom… Để chủ động phòng cận thị cho trẻ ở lứa tuổi học đường, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc xây dựng góc học tập cho trẻ đúng tiêu chuẩn, đủ ánh sáng.
Đồng thời, xây dựng cho trẻ thói quen ngồi học đúng tư thế, không nằm khi học bài, xem ti vi hay điện thoại. Không nên đọc sách trong bóng tối hoặc ngồi trước máy vi tính, ti vi quá nhiều. Lưu ý là cứ sau 1 giờ học tập cần cho mắt nghỉ ngơi từ 5 đến 10 phút bằng cách nhắm mắt hoặc nhìn về phía xa. Ngoài ra bổ sung dinh dưỡng hợp lý cũng sẽ hạn chế việc tăng mức độ cận thị, viễn thị, loạn thị, giúp đôi mắt khỏe hơn.
Ngoài yếu tố di truyền, bẩm sinh thì phần lớn, nguyên nhân gây ra các tật khúc xạ đều đến từ sự tác động của môi trường, thời gian làm việc khiến chức năng của mắt bị quá tải như: nhìn gần liên tục mà không để mắt nghỉ ngơi hợp lý, học tập và làm việc trong điều kiện thiếu ánh sáng. Đối với trẻ em ở lứa tuổi học đường thì nguyên nhân gây ra tật khúc xạ chính là quá trình học tập, vui chơi thiếu khoa học, đọc và viết không đúng khoảng cách quy định và ở môi trường ánh sáng không đảm bảo, cùng đó là đọc truyện, xem ti vi, chơi game quá nhiều khiến cho thị lực của mắt giảm dần, dẫn đến cận thị, loạn thị, viễn thị.
Video đang HOT
Để giúp trẻ phòng, chống tật khúc xạ học đường, hằng năm ngành Giáo dục và Đào tạo và ngành Y tế đã phối hợp tổ chức khám sàng lọc tại các trường học nhằm phát hiện sớm việc gây suy giảm thị lực và các vấn đề bất thường về mắt. Đồng thời ngành Giáo dục cũng chỉ đạo các nhà trường phối hợp bồi dưỡng, nâng cao năng lực cho giáo viên, nhân viên y tế trường học những kiến thức cơ bản về một số bệnh, tật về mắt thường gặp ở trẻ em, học sinh để tư vấn cho phụ huynh, học sinh có biện pháp điều trị kịp thời. Trong đó, chú trọng giáo dục, tuyên truyền về các bệnh thường gặp ở mắt, các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị và hướng dẫn học sinh các kỹ năng chăm sóc, bảo vệ mắt.
9 dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi cần biết
Ung thư phổi là loại ung thư thường gặp và ngày càng có xu hướng gia tăng. Gần đây, bệnh xuất hiện ở những người trẻ tuổi nhiều hơn.
Vậy dấu hiệu sớm của căn bệnh này ra sao? Ai cần sàng lọc ung thư phổi?
Ung thư phổi hay ung thư phế quản là một khối u ác tính phát triển từ biểu mô phế quản, tiểu phế quản, phế nang hoặc từ các tuyến của phế nang.
Một số nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi cho người bệnh là hút thuốc lá, ô nhiễm môi trường, nghề nghiệp liên quan đến phóng xạ hoặc amiăng, yếu tố di truyền.
Trong giai đoạn sớm, các triệu chứng của ung thư phổi thường không đặc hiệu nên dễ bị bỏ qua hoặc có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác như viêm phế quản phổi, lao phổi. Nhiều bệnh nhân đến viện khi bệnh ở giai đoạn muộn hoặc sau khi điều trị nhiều đợt không đỡ.
Các triệu chứng xuất hiện tùy thuộc vào vị trí và kích thước của khối u, mức độ xâm lấn đến các cơ quan lân cận cũng như di căn xa.
Các dấu hiệu của ung thư phổi khá đa dạng, người bệnh cần lưu ý khi gặp các triệu chứng sau:
1. Biểu hiện ho và ho kéo dài
Ho là triệu chứng thường gặp. Khoảng 80% bệnh nhân ung thư phổi có biểu hiện ho, có thể là ho khan, ho có đờm. Nhưng ho là một triệu chứng rất không đặc hiệu, và ung thư không phải là nguyên nhân mà người bệnh nghĩ đến đầu tiên.
Tuy nhiên, nếu tình trạng ho kéo dài, không rõ nguyên nhân và không đáp ứng với điều trị thì nên đến chuyên khoa ung bướu để thăm khám.
Nếu tình trạng ho kéo dài, không rõ nguyên nhân và không đáp ứng với điều trị thì nên đến chuyên khoa ung bướu để thăm khám. Ảnh minh họa.
2. Xuất hiện đau vai, tay và các ngón tay
Đau vùng vai, cánh tay, ngón tay kèm tê bì dị cảm xuất hiện khi khối u đỉnh phổi chèn ép đám rối thần kinh cánh tay. Các khối u vùng này còn có thể gây ra một số triệu chứng khác như sụp mi mắt, nóng bừng và đỏ nửa mặt cùng bên.
3. Xuất hiện khó thở
Khó thở cũng là một triệu chứng hay gặp trong ung thư phổi. Cảm giác khó thở thường xuất hiện khi giai đoạn bệnh không còn sớm và hay gặp với khối u ở trung tâm gây hẹp lòng khí quản lớn hoặc do khối hạch trung thất chèn ép vào đường thở. Đôi khi, người bệnh còn có thể xuất hiện tiếng thở khò khè nặng nhọc.
4. Xuất hiện đau ngực
Đau ngực hay gặp khi khối u đã xâm lấn đến thành ngực. Điểm đau thường tương ứng với vị trí khối u, người bệnh có thể bị đau tức ở vùng ngực, lưng hoặc vai. Các cơn đau có tính chất dai dẳng, âm ỉ, tăng lên khi ho hoặc hít thở sâu.
Tức ngực, khó thở có thể là biểu hiện của ung thư phổi cần cảnh giác.
5. Biểu hiện khàn tiếng
Khàn tiếng thường do khối u phổi trái hoặc hạch trung thất chèn ép vào dây thần kinh. Khi nội soi sẽ thấy tình trạng liệt dây thanh âm trái.
6. Xuất hiện hạch cổ
Khi người bệnh tự sờ thấy khối hạch vùng cổ, đặc biệt là các hạch rắn chắc, to nhanh không đi kèm với các dấu hiệu viêm nhiễm vùng họng, miệng thì nên đến viện để nhận được thăm khám và tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa ung thư.
7. Sụt cân bất thường
Trong các trường hợp sự sụt cân diễn ra nhanh chóng mà không rõ nguyên nhân, không liên quan đến sự cắt giảm calo khẩu phần ăn, thì rất có thể do nguyên nhân bệnh ung thư gây ra.
8. Đau đầu, đau nửa đầu thường xuyên
Khi khối u phổi chèn ép gây áp lực lên tĩnh mạch chủ trên thì sẽ gây ra hiện tượng đau nhức đầu khó chịu. Đây là tĩnh mạch lớn vận chuyển máu từ phần trên của cơ thể về tim, nay bị tắc lại, khiến máu ứ lại, sức ép sẽ khiến người bệnh đau đầu, nặng hơn là đau nửa đầu thường xuyên. Ngoài ra, triệu chứng này cũng là một dấu hiệu cảnh báo các tế bào ung thư phổi đã di căn lên não.
Giai đoạn sớm, các triệu chứng của ung thư phổi thường không đặc hiệu nên dễ bị bỏ qua.
9. Ho ra máu
Người bị ho mạn tính (nhất là ở người hút thuốc lá) xuất hiện dấu hiệu ho dai dẳng hơn, ho ra nhiều chất nhầy và ho ra máu thì rất có thể đây là một trong số các dấu hiệu cảnh báo ung thư phổi.
Những đối tượng nguy cơ cao cần được sàng lọc ung thư phổi
Hầu hết những người bệnh ung thư nói chung và ung thư phổi nói riêng có triệu chứng đi khám thường phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Vì vậy việc phát hiện sớm ung thư phổi khi chưa có triệu chứng rất quan trọng.
Tầm soát phát hiện sớm ung thư phổi là cách để phát hiện sự hiện diện của ung thư phổi ở những người khỏe mạnh có nguy cơ cao bị mắc ung thư phổi. Việc sàng lọc được thực hiện hàng năm bằng chụp cắt lớp vi tính lồng ngực liều thấp (Low-dose CT scan) để truy tìm khối u.
Theo khuyến cáo của Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (US-CDC) những người có những yếu tố sau đây cần được sàng lọc ung thư phổi định kỳ:
1. Người có tiền sử hút thuốc lá, đặc biệt từ 20 năm trở lên.
2. Người trên 50 tuổi và từng có thời gian hút thuốc (trên 10 năm).
3. Người hút thuốc> 20 bao/năm. (số bao/năm được quy đổi bằng số bao hút trung bình một ngày x số năm hút thuốc. Ví dụ: 1 ngày hút 1 bao, trong 20 năm được quy đổi là 20 bao/năm; một ngày hút 2 bao, trong 10 năm cũng được quy đổi là 20 bao/năm).
4. Người hiện vẫn đang hút thuốc hoặc mới bỏ trong vòng 15 năm.
5. Người từ 50 đến 80 tuổi.
6. Người từng mắc Ung thư phổi và đã điều trị được từ 5 năm trở lên.
7. Gia đình có người bị ung thư (ung thư phổi hoặc ung thư nào khác), khởi phát trước tuổi 60.
8. Làm nghề nghiệp liên quan đến bụi phổi, khói (khói nấu ăn, khói thuốc, nhang, amiăng), phóng xạ.
9. Người mắc ung thư khác hoặc mắc các bệnh phổi mãn tính (COPD, lao phổi, ...).
Đặc biệt, hiện nay những người có tiếp xúc thuốc lá nhưng thuộc diện hút thuốc lá thụ động (người thân, vợ chồng, con cái...) của người hút thuốc lá cũng là những đối tượng cần đi sàng lọc ung thư phổi.
Đường sọc dọc trên móng tay cảnh báo bệnh gì? Có những người móng tay mịn, sáng bóng trong khi những người khác lại có các đường dọc và nếp gấp trên móng tay, đây có thể là biểu hiện sức khoẻ cơ thể bạn đang có vấn đề. Nhiều người không có thói quen xấu, cũng không phải là người kén ăn những móng tay vẫn có những đường sọc dọc, hơn...