Khởi đầu nóng của Sao Diêm vương

Các nhà khoa học vẫn có ý kiến khác nhau về vấn đề Sao Diêm vương có phải là hành tinh hay không. Đặc biệt, sự hình thành của thiên thể này luôn là đề tài tranh luận sôi nổi.

Sao Diêm vương.

Những nghiên cứu mới nhất, công bố trên tạp chí “Nature Geoscience” (Anh) cho thấy, khác với những phân tích trước đó, Sao Diêm vương có thể có “sự khởi đầu nóng bỏng” trong Dải Kuiper lạnh giá và đại dương chứa chất lỏng xuất hiện trên Sao Diêm vương sớm hơn rất nhiều so với giả định.

Các nhà khoa học đi đến kết luận này thông qua so sánh những mô phỏng nhiệt khác nhau bên trong Sao Diêm vương với dữ liệu quan sát các hành tinh lùn do tàu thăm dò vũ trụ New Horizons thực hiện.

“Suốt một thời gian dài, mọi người nghĩ về tiến hóa nhiệt của Sao Diêm vương và khả năng tồn tại cho đến ngày nay của đại dương. Khi có các bức ảnh về bề mặt Sao Diêm vương từ sứ mệnh New Horizons, chúng ta có thể so sánh những gì chúng ta quan sát được với những dự đoán từ các mô hình tiến hóa nhiệt khác nhau” – nhà khoa học Francis Nimmo ở ĐH California (Mỹ), đồng tác giả công trình nghiên cứu cho biết.

Cho đến trước thời gian thực hiện sứ mệnh New Horizons, các nhà thiên văn học không biết rõ Sao Diêm vương thật sự là như thế nào. Nhờ tàu thăm dò vũ trụ, mọi việc trở nên rõ ràng.

Hiện có quan điểm cho rằng dưới lớp vỏ hành tinh lùn này (Sao Diêm vương chính thức được coi là hành tinh lùn) có đại dương chứa nước mặn. Nhiệt từ phản ứng nhiệt hạch bên trong lòng hành tinh lùn là nguyên nhân hình thành đại dương. Tuy nhiên, những mô phỏng mới cho thấy không phải như vậy.

“Nếu Sao Diêm vương hình thành với tư cách là một thiên thể lạnh lẽo và băng đá trong lòng nó tan chảy, thì thiên thể này sẽ co lại và chúng ta phải quan sát được các đặc điểm đặc trưng của quá trình nén trên bề mặt của nó. Ngược lại, nếu Sao Diêm vương bắt đầu nóng lên, nó phải nở ra và chúng ta sẽ quan sát được các phần tử giãn nở trên bề mặt Sao Diêm vương.

Chúng ta nhìn thấy nhiều chứng cớ cho thấy Sao Diêm vương giãn nở, nhưng chúng ta không nhìn thấy dấu hiệu nén; do đó các quan sát rất phù hợp với giả định cho rằng Sao Diêm vương ra đời cùng đại dương chứa chất lỏng” – Tiến sĩ Carver Bierson ở ĐH California nhận định.

Để Sao Diêm vương đủ nóng, duy trì được đại dương lỏng trong những ngày đầu hình thành, phần lớn năng lượng hấp dẫn thoát ra từ vật chất bồi tụ phải được giữ lại dưới dạng nhiệt. Để điều này xảy ra, quá trình hình thành Sao Diêm vương cũng phải diễn ra rất nhanh.

“Cách thức Sao Diêm vương hình thành có ý nghĩa lớn đối với tiến hóa nhiệt của nó. Nếu như đất đá tập hợp lại quá chậm, vật chất nóng trên bề mặt sẽ giải phóng năng lượng vào không gian; còn nếu đất đá tập hợp quá nhanh, thì nhiệt sẽ bị giữ lại bên trong hành tinh lùn” – ông Francis Nimmo nói.

Các tính toán cho thấy, nếu Sao Diêm vương hình thành trong khoảng thời gian ngắn hơn 30.000 năm, thì nhiệt sẽ được giữ lại.

Bí mật Sao Diêm vương vẫn chưa có lời giải cuối cùng.