Khó kiế.m tiề.n hơn, người Trung Quốc chờ phép màu phá giá
Tại khu chợ ở Quảng Châu, chị bán gà tên Zhang Xiaojun kể mấy năm trước ngày nào chị cũng bán 30-40 con, bây giờ ngày nào đắt hàng mới được 10 con, và chị không đủ sống.
Ở quầy bán thịt, anh Liang Jianhui vừa mài dao vừa cho biết anh chỉ bán được một con lợn mỗi buổi sáng so với bảy con trước kia.
Hu Sheng, một người kinh doanh các tấm kim loại, cho biết ông đã phải giảm giá xuống tận gốc, mặc dù vậy, doanh số bán hàng của ông vẫn giảm tới một phần ba.
Zhang Wei, một thợ mộc, cho biết nhu cầu của khách hàng đang giảm mạnh khiến hàng của ông đóng ra không bán được.
Tiểu thương trong chợ ở tỉnh Quảng Đông. Ảnh: NYT
Khi Thủ tướng Lý Khắc Cường đã triệu tập nội các Trung Quốc tháng trước, vấn đề chính của chương trình nghị sự là kinh tế khó khăn. Thị trường chứng khoán sụt mạnh, ngoại tệ tìm đường ra nước ngoài, và quan trọng nhất, xuất khẩu đang đình trệ.
Trong bản khuyến cáo không được lan truyền rộng rãi gửi đến các cơ quan, chính phủ cho rằng cấp thiết phải giải quyết những vấn đề thúc đẩy xuất khẩu, trong đó tiề.n tệ là một phần của giải pháp. Hồi tuần trước, ngân hàng trung ương đã thực hiện việc giảm giá trị đồng nhân dân tệ, đợt giảm giá lớn nhất kể từ năm 1994.
Cú giảm giá mạnh và đột ngột này có thể giúp xuất khẩu, nhưng cũng tạo ra nhiều vấn đề cho một nền kinh tế vốn đã bị yếu đi bởi khủng hoảng bất động sản. Trên khắp đất nước, hàng triệu người lao động và hàng nghìn công ty cảm thấy vô cùng khó khăn khi phải đối mặt với những vấn đề như doanh số bán hàng sụt giảm và thu nhập đi xuống.
Những người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ nền kinh tế suy giảm là công nhân.
Zhou Ping, 23 tuổ.i, chuyển đến Quảng Châu từ miền trung Trung Quốc, được thuê để làm công việc cắt vải tại một công ty may. Ba tháng trước, anh bị mất việc và hiện giờ vẫn chưa tìm được việc làm.
“Cạnh tranh quá lớn, có quá nhiều người cùng cạnh tranh một công việc”, Zhou nói. “Tuy vậy, tôi chưa có ý định quay trở về quê. Mỗi tối tôi ngủ nhờ trên giường tạm của nhà anh bạn”.
Dù số liệu thống kê thất nghiệp tại thị trường Trung Quốc không đầy đủ, thị trường lao động rõ ràng đang bị áp lực mạnh mẽ. Tốc độ tăng lương tháng không đọ nổi tốc độ tăng giá hàng hóa tiêu dùng. Hàng triệu người Trung Quốc đang phải vật lộn tìm việc làm.
Đó là một vấn đề nhạy cảm. Các quan chức lãnh đạo đã chỉ ra rằng tăng trưởng giảm tốc thì vẫn chấp nhận được, với điều kiện thị trường lao động ổn định. Bất kỳ sự bất ổn nào đều có thể làm nảy sinh nghi ngờ liệu chính phủ có đủ khả năng quản lý một nền kinh tế giảm tốc mà vẫn đảm bảo đáp ứng các mục tiêu và nhu cầu của người dân hay không.
Video đang HOT
Nếu chính phủ không thể mang lại cho người dân mức sống tiêu chuẩn, “điều đó sẽ làm suy yếu quyền lãnh đạo”, ông Li Daokui, một nhà kinh tế học tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, phân tích.
Khi chủ tịch Đặng Tiểu Bình bắt đầu mở cửa nền kinh tế đất nước chủ nghĩa tư bản và mời gọi đầu tư nước ngoài vào năm 1979, ông bắt đầu xây dựng một loạt các làng nuôi vịt ở tỉnh Quảng Đông phía đông nam của Trung Quốc, gần Hong Kong. Người kế vị ông sau đó đưa ra một kế hoạch, biến khu vực này thành trung tâm công nghiệp nhẹ, sản xuất các mặt hàng như lò vi sóng và máy tính xách tay có quy mô lớn nhất thế giới.
Khu vực này là một trụ cột quan trọng của hành trình phát triển kinh tế của Trung Quốc. Các thành phố chính của tỉnh Quảng Đông như Thâm Quyến, Đông Quan và Quảng Châu trở thành một khu đô thị rộng lớn, thành một phần quan trọng trong “công xưởng của thế giới”.
Khi xuất khẩu tăng, sản xuất tăng trưởng trong nước tăng trưởng hai con số trong nhiều thập kỷ. Sự thay da đổi thịt khiến Trung Quốc tìm kiếm cơ hội ở nước ngoài, giúp mở rộng tầm ảnh hưởng quốc tế của mình và hỗ trợ nhu cầu trong nước.
Hàng triệu công nhân và hàng nghìn công ty Trung Quốc đang cảm nhận khó khăn khi tệ xuống giá. Ảnh: NYT
Nhưng giờ đây, các doanh nghiệp xuất khẩu cảm thấy rất khó khăn.
Doanh số bán hàng của các doanh nghiệp, chẳng hạn như ngành nội thất, giảm mạnh vì nhu cầu ở nước ngoài đã không còn nhiều, đặc biệt là ở châu Âu. Những hộ gia đình Trung Quốc cũng mua ít hơn do ảnh hưởng của khủng hoảng nhà đất. Ít người mua nhà tức là ít người cần trần thiết nhà cửa.
“Nhiều nhà máy sản xuất, gia công đồ gỗ trong khu vực Quảng Châu đã phải đóng cửa trong cả năm qua,” Rachel Wang, quản lý bán hàng tại Hongyuan , một hãng sản xuất phòng tắm hơi bằng gỗ tại tỉnh Quảng Châu, cho biết. Hãng đồ nội thất Hongyuan đã khắc phục sự sụt giảm ở châu Âu bằng cách mở rộng đến Úc.
Charles M. Hubbs, chủ sở hữu của Premier Guard, công ty sản xuất thiết bị y tế tại tỉnh Quảng Đông, cho biết việc hạ giá nhân dân tệ mang lại lợi ích cho công ty, ước tính 300.000 đôla Mỹ lợi nhuận trong một năm. Nhưng mức độ hạ giá vẫn chưa đủ để làm cho các công ty Trung Quốc cạnh tranh hơn, .ông nói thêm.
Mặc dù tồn tại những vấn đề trong thị trường việc làm, tiề.n lương hàng tháng của công nhân nhà máy đã tăng gấp mười lần ở công ty Premier Guard trong thập kỷ qua, ăn vào lợi nhuận công ty. Ông Hubbs đang xem xét chuyển một phần của hoạt động sản xuất của mình sang thành phố Texas, như một cách để giảm chi phí vận chuyển và để tránh thuế nhập khẩu của Mỹ.
Thậm chí nếu các đồng nhân dân tệ giảm đi 8-9 phần trăm, “sẽ không có doanh nghiệp nào sẽ quay trở lại Trung Quốc” ông nói. “Không có doanh nghiệp nào sẽ quay lại Trung Quốc vì họ lo sợ đồng nhân dân tệ có thể tăng giá trị sau đó” .
Khi các công ty không bán được hàng và đóng cửa, hoạt đình công và đòi hỏi quyền lợi lao động khác đã gia tăng, lên tới gần 200 vụ một tháng, theo thời báo Lao động Trung Quốc, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Hồng Kông.
Công ty Đồ chơi điện tử Zhanheng ở Đông Quan, có khoảng 700 công nhân tổ chức biểu tình vào hôm 04 tháng 8 vừa qua, với mong muốn được trả tiề.n lương. Trước đó, giám đốc công ty đã đột ngột rời khỏi nơi đây và ngừng trả lương công nhân.
Những vụ mất tích như vậy phổ biến ở Trung Quốc. Nếu họ còn ở lại, những “ngài” giám đốc, quản lý này có thể sẽ bị bắt giữ bởi cảnh sát, những người tìm kiếm các dấu hiệu tham ô và cố gắng để buộc những người quản lý này phải sử dụng những khoản tiề.n tiết kiệm hay tham ô để trả nợ cho công nhân.
“Các quản lý tại Hồng Kông đều đã đi hết”, một nhân viên bảo vệ giấu tên tại cổng chính của công ty Zhanheng trả lời phóng viên. “Không có ai ở lại để trả lời câu hỏi của chúng tôi”, bảo vệ nói thêm. Chính quyền địa phương đã hoàn thành việc trả lương lại một ngày sau đó. Đó là một công việc thông thường ở Trung Quốc, nơi mà chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm cho việc duy trì ổn định xã hội.
Wu Yukan, một nhà phân phối nhựa cũng là phó chủ tịch của chính quyền địa phương, đi đến cửa nhà máy trong một chiếc Audi màu đen với hai phụ tá.
“Nhà máy này nợ tôi hàng trăm ngàn nhân dân tệ tiề.n nguyên liệu thô”, ông nói. “Kinh doanh đang không tốt. Tôi còn có những khách hàng khác nợ tôi rất nhiều tiề.n, mà tôi chẳng thể đòi lại được”.
Trọng Nghĩa
Theo NYT
Phá giá nhân dân tệ đủ để châm ngòi khủng hoảng tài chính?
Nền kinh tế lớn nhất châu Á tăng trưởng chậm, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chuẩn bị tăng lãi suất và Trung Quốc phá giá nhân dân tệ. Đó là những gì xảy ra vào năm 1994, trước khi chiến tranh tiề.n tệ nổ ra, châm ngòi cuộc khủng hoảng tài chính châu Á.
Việc Trung Quốc phá giá nhân dân tệ được coi là nguyên nhân sâu xa cho khủng hoảng ở các thị trường mới nổi cách đây 21 năm - Ảnh: Bloomberg
Trước năm 1994, châu Á là "con cưng" của giới đầu tư và được xem là phép lạ tăng trưởng của thế kỷ 20. Song đến năm 1994, mọi chuyện đã khác.
Một chuỗi các sự kiện gồm Nhật Bản - nền kinh tế lớn nhất châu Á và lớn thứ nhì thế giới khi đó - tăng trưởng chậm lại, Fed rục rịch tăng lãi suất và Trung Quốc phá giá nhân dân tệ kết thúc với một đợt phá giá tiề.n tệ của các quốc gia châu Á.
Giá cả hàng hóa sụt giảm, gây tổn hại cho Brazil, Úc, Malaysia, Nam Phi và kích hoạt khủng hoảng tài chính khu vực. Năm 1997, ngân hàng và doanh nghiệp trên khắp châu Á lao đao, suy thoái.
Việc Trung Quốc phá giá nhân dân tệ cách đây 21 năm được coi là nguyên nhân sâu xa khiến các thị trường mới nổi khủng hoảng. Fed tăng lãi suất thì là động thái trực tiếp châm ngòi, theo công ty nghiên cứu Lombard Street Research.
Bloomberg hôm 23.8 cho hay tình hình hiện tại có nhiều sự tương đồng, nhưng cũng tồn tại lắm khác biệt quan trọng. Hiện giờ, các nền kinh tế châu Á có cán cân tài khoản vãng lai mạnh hơn, năng lực tài khóa cùng dự trữ ngoại hối lớn hơn. Đây là những tấm chắn hữu hiệu trước bất ổn.
Dù thế, rủi ro vẫn còn đó khi Trung Quốc đột ngột thay đổi chính sách đồng bản tệ vào ngày 11.8. Từ Kazakhstan đến các nền kinh tế mới nổi dễ tổn thương như Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ đều có động thái điều chỉnh tỷ giá.
Đồng tenge của Kazakhstan sụt giá 23% trong tuần trước sau khi nước này thả nổi tỷ giá. Rand Nam Phi và Lira Thổ Nhĩ Kỳ cũng lao dốc.
"Một cơn bão lớn không chỉ dừng lại mức có thể, mà gần như là chắc chắn ở các nước như Brazil và Nam Phi. Song tôi không nghĩ rằng sẽ có một cuộc khủng hoảng hay căng thẳng ở châu Á. Khủng hoảng năm 1997 đã làm sạch hệ thống tài chính tại đây và khả năng phục hồi của khu vực này đã khá hơn", Stephen Jen, nhà đồng sáng lập quỹ đầu tư SLJ Macro Partners nói.
Phá giá nhân dân tệ không đủ để châm ngòi khủng hoảng tài chính châu Á - Ảnh: Reuters
Theo chuyên gia cấp cao Stephen Roach tại Đại học Yale (Mỹ), cuộc khủng hoảng tài chính châu Á năm 1994 là do các nước châu Á neo nội tệ vào đồng đô la Mỹ, có dự trữ ngoại hối không đầy đủ và tiếp xúc nhiều với những dòng tiề.n nóng.
Câu chuyện bây giờ có sự khác biệt trong hai vấn đề đầu tiên, nhưng hiện hữu nét tương đồng đáng ngại: ngân hàng và giới đầu tư rút khỏi hoạt động giao dịch đầu cơ ngoại hối dựa trên chênh lệch lãi suất đối với nhân dân tệ sau khi nước này phá giá đồng tiề.n, Trung Quốc đối mặt với khoản nợ đồng đô la khoảng 1.000 tỉ USD. Nhân dân tệ mất giá sẽ tăng thêm gánh nặng nợ nần với các công ty Trung Quốc. Doanh nghiệp nước này sẽ phải trả nhiều CNY hơn để mua USD trả nợ.
Ngoài ra, Roach cho hay châu Á cũng đối mặt với mức độ phụ thuộc lớn của các nền kinh tế khu vực vào kinh tế Trung Quốc. "Điều này đồng nghĩa với việc Trung Quốc giảm tốc xuất khẩu sẽ là vấn đề cho những nước châu Á phụ thuộc vào Trung Quốc", ông nói.
Thế nhưng, hai khác biệt đầu tiên vẫn đủ sức để ngăn châu Á rơi vào khủng hoảng tài chính. Theo Glenn Maguire, chuyên gia kinh tế thuộc ngân hàng ANZ ở Singapore, châu Á có khả năng thích nghi cao hơn trước các điều kiện thay đổi vì nội tệ khu vực không còn được neo đậu cứng nhắc vào USD như năm 1994.
Dự báo về chính sách tiề.n tệ của Mỹ nay cũng khác. Theo ngân hàng Credit Suisse, triển vọng tăng trưởng toàn cầu bi quan hơn và xu hướng tăng giá của đồng USD khiến khả năng Fed tăng lãi suất trong tháng 9 giảm về dưới 50%.
"Cho rằng nhân dân tệ bị phá giá sẽ kích hoạt các sự kiện dẫn đến khủng hoảng tài chính là chuyện viễn tưởng", nhà phân tích David Loevinger thuộc công ty quản lý quỹ TCW Group ở Los Angeles (Mỹ) nói.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
Nhật Bản lo ngại vì Trung Quốc phá giá nhân dân tệ Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso vừa thể hiện lo ngại về việc Trung Quốc giảm giá nhân dân tệ. Ông cho biết Tokyo sẽ gặp khó trong việc phản ứng với các động thái từ Bắc Kinh. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso - Ảnh: AFP Theo Reuters, Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso hôm 21.8...