Khó khăn bủa vây ngành ô tô Nhật Bản

Cạnh tranh ngày càng tăng, chi phí leo thang và doanh số bán chậm lại đã giáng một đòn nặng nề vào các nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Nhật Bản.

Nhiều công ty đang cân nhắc các nỗ lực tinh giản để vượt qua những trở ngại của ngành.

Công nhân làm việc tại nhà máy sản xuất ô tô ở thành phố Toyota, tỉnh Aichi, Nhật Bản. Ảnh: AFP/ TTXVN

Bảy nhà sản xuất ô tô Nhật Bản – Toyota Motor, Honda Motor, Nissan Motor, Mazda Motor, Suzuki Motor, Subaru và Mitsubishi Motors – đã báo cáo tổng lợi nhuận ròng đạt 840,6 tỷ yen (5,5 tỷ USD) trong thời gian từ tháng 7-9/2024, giảm 57% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đây là lần đầu tiên trong 8 quý, tổng lợi nhuận của ngành giảm. Doanh số bán toàn cầu của bảy “đại gia” sản xuất ô tô này đã giảm 4% xuống còn 6,01 triệu xe.

Xu hướng này trùng với làn sóng tinh giản trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Nissan mới đây cho biết sẽ cắt giảm 9.000 việc làm trên toàn thế giới, tương đương với việc giảm 20% năng lực sản xuất của mình. Đối thủ cạnh tranh Stellantis của châu Âu cho biết sẽ cắt giảm 1.100 việc làm tại các cơ sở ở Mỹ, trong khi Volkswagen có kế hoạch đóng cửa ít nhất ba nhà máy ở Đức và sa thải hàng chục nghìn nhân công.

Trong số bảy nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, Nissan và Mazda đã rơi vào tình trạng thua lỗ trong quý vừa qua, với khoản lỗ ròng lần lượt là 9,3 tỷ yen và 14,4 tỷ yen, trong đó một nguyên nhân lớn là các chính sách ưu đãi bán hàng gia tăng ở Mỹ. Ngược lại, Subaru và Suzuki là những công ty có lợi nhuận tăng theo quý. Subaru đã đạt được doanh số bán mạnh mẽ tại Mỹ, trong khi Suzuki đã mở rộng khối lượng bán hàng tại Nhật Bản.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang phải đối mặt với chi phí tăng vọt từ việc tài trợ cho các ưu đãi bán hàng dành cho các đại lý tại Mỹ.

Sự phát triển của xe điện, xe tự hành và các cải tiến khác đang làm tăng thêm chi phí của họ, trong khi chi phí lao động vẫn không ngừng gia tăng. Với doanh số bán ô tô chậm lại, đồng yen yếu cũng không đủ để bù đắp cho sự gia tăng chi phí này. Trong khi đồng nội tệ yếu đã nâng lợi nhuận ròng của bảy nhà sản xuất ô tô thêm tổng cộng 240 tỷ yen trong giai đoạn từ tháng 7-9/2024, thì các chi phí bổ sung, chẳng hạn như chi phí phát triển và lao động, đã khiến tổng lợi nhuận giảm 440 tỷ yen.

Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tiếp tục phải đối mặt với triển vọng ảm đạm. Theo công ty phân tích GlobalData của Anh, nhu cầu toàn cầu dự kiến sẽ tăng 2% trong năm nay lên 88,45 triệu chiếc. Con số đó thấp hơn nhiều so với mức tăng 10% được ghi nhận vào năm 2023.

Bên cạnh đó, các đối thủ Trung Quốc, chẳng hạn như BYD, đang mở rộng dấu ấn của họ tại Trung Quốc, Đông Nam Á, châu Âu và Nam Mỹ. Ông Donald Trump, người đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tuần này, đã cam kết tăng thuế quan, bao gồm cả đối với hàng nhập khẩu từ Mexico, nơi Honda có các cơ sở sản xuất.

Giữa những dấu hiệu của những trở ngại kéo dài, Nissan cho biết họ đặt mục tiêu tăng thu nhập ngay cả khi giảm công suất sản xuất.

Tại Subaru, Chủ tịch Atsushi Osaki cho biết công ty này sẽ “cải tiến toàn diện các loại xe hybrid và mở rộng danh mục sản phẩm”.