Khó hình sự hoá hành vi bạo lực gia đình

Giai đoạn 2009 – 2018, tại TP.HCM, số vụ bạo lực gia đình (BLGĐ) tuy có giảm nhưng tính chất, hành vi ngày càng nguy hiểm, gây thiệt hại lớn cho nạn nhân. Thực trạng này đặt ra vấn đề biện pháp xử lý nạn BLGĐ phải “mạnh tay” hơn…

1.630 CLB Gia đình hạnh phúc

Ông Võ Trọng Nam – Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM cho biết: “Sau 10 năm thi hành Luật Phòng, chống BLGĐ trên địa bàn thành phố qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác gia đình, coi đây là nhiệm vụ quan trọng. Công tác tuyên truyền pháp luật triển khai quyết liệt ngay khi luật được ban hành, nhất là những địa bàn trọng điểm”. TP.HCM đã lồng ghép tuyên truyền Luật Phòng chống BLGĐ trong tuyên truyền về gia đình văn hóa của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”…

Một buổi tư vấn cách giữ hôn nhân bền vững, tránh bạo lực gia đình tại Nhà văn hóa Phụ nữ TP.HCM. Ảnh: T.L

Theo Ban chỉ đạo công tác gia đình TP.HCM, trong thời gian qua, thành phố đã phối hợp và nỗ lực triển khai nhiều hoạt động phòng chống BLGĐ. Tất cả 322 phường, xã, thị trấn của thành phố hiện nay đều có ban chỉ đạo công tác gia đình. Toàn thành phố có gần 1.630 CLB Gia đình hạnh phúc, hơn 230 CLB Gia đình phát triển bền vững, hơn 1.740 nhóm phòng chống BLGĐ tại các phường, xã, thị trấn. Ngoài ra, thành phố có gần 1.060 tổ tư vấn, 5.500 tổ hòa giải cơ sở và hơn 1.140 địa chỉ tin cậy cộng đồng.

Chỉ dừng lại ở xử lý hành chính

Theo báo cáo tổng kết, từ tháng 6.2009 đến tháng 6.2018, toàn TP.HCM xảy ra gần 1.877 vụ BLGĐ. Trong đó, số vụ BLGĐ ở 19 quận nội thành là 1.402 (chiếm 74,7%), tại 5 huyện ngoại thành là 475 vụ (chiếm 25,3%). Nạn nhân nữ trong các vụ BLGĐ chiếm 86%.

Tuy số vụ BLGĐ ngày càng nhiều, nhưng việc xử lý lại gặp nhiều khó khăn. Theo thống kê của Công an TP. HCM, từ năm 2009 đến năm 2016 có 963 vụ liên quan đến BLGĐ với 981 người vi phạm pháp luật và 997 nạn nhân; trong đó có 783 vụ đã xử phạt hành chính với số tiền xử phạt hơn 1,2 tỷ đồng…

TP.HCM đang kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Phòng chống BLGĐ. Cụ thể là thêm các hành vi bạo lực trong quan hệ vợ chồng như: Ép buộc mang thai, sinh nhiều con so với quy định, ép buộc lựa chọn giới tính thai nhi. Thay quy định “phải có đơn của nạn nhân BLGĐ” bằng quy định khác phù hợp, thuận lợi hơn trong công tác kiểm tra, xử lý… để có cơ sở để xác định hành vi BLGĐ cũng như bảo vệ nạn nhân.

Theo báo cáo tại hội nghị, tuy số vụ vi phạm Luật Phòng chống BLGĐ trên địa bàn thành phố giảm nhưng lại xảy ra những vụ có tính chất rất nghiêm trọng, làm nạn nhân bị BLGĐ bị tàn tật vĩnh viễn, thậm chí tử vong. Nguyên nhân được chỉ ra rằng do các thành viên thiếu kỹ năng xử lý các tranh chấp mâu thuẫn, do tệ nạn xã hội thâm nhập vào các gia đình… Cùng với đó, vấn đề BLGĐ thường được mặc định là chuyện nội bộ, người ngoài ít can thiệp, thậm chí những người có chức năng. Tâm lý nhẫn nhịn cho qua, sợ bị chê cười khiến các vụ bạo hành chỉ được phát hiện khi đã để lại hậu quả khá nghiêm trọng…

Theo đại diện Ban chỉ đạo công tác gia đình TP.HCM, các nạn nhân thường không muốn hoặc không thể tham gia khi BLGĐ trở thành vụ án hình sự. Họ thường rút lại lời khai sau khi cơ quan điều tra chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát .Hệ thống tư pháp, hình sự và hành chính hiện nay chủ yếu tập trung vào hòa giải. Các xử lý phổ biến của lực lượng công an là hòa giải, tránh bắt và tạm giam, chỉ trừ những trường hợp rất nghiêm trọng.

Theo Danviet