Khó cấm công chức “ăn cắp giờ” đi lễ hội
“Việc cấm công chức đi lễ hội trong giờ làm là một việc cần thiết, tốt. Nhưng có lẽ là không thể cấm được”, TS Đỗ Minh Cao chia sẻ về quy định của Hà Nội cấm công chức đi lễ hội đầu năm.
Chẳng ai kiểm tra được
Ngày 16/2, Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã ban hành văn bản đôn đốc việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế – xã hội năm 2013 và thực hiện năm kỷ cương hành chính sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Theo đó sẽ kiểm tra giám sát việc thực hiện kỷ luật công vụ, nghiêm cấm và xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ, công chức, tập thể cơ quan, đơn vị sử dụng xe công đi lễ hội, tổ chức đi lễ trong giờ làm việc. Theo ông vì sao lại phải có quy định này?
Thực tế từ trước đến nay, việc bỏ nhiệm sở đi lễ hội xảy ra rất phổ biến, đặc biệt là trong các cơ quan nhà nước. Ngoài việc sử dụng xe công, người ta còn “ăn cắp” giờ nhà nước để đi lễ hội, đi đền đi chùa. Việc ra một văn bản quy định là cần thiết, nhưng có lẽ cũng chỉ để cho “đẹp” mà thôi.
Đây là quy định có hiệu lực pháp lý, chứ đâu chỉ để cho vui thưa ông?
Từ trước đến giờ, tôi chưa bao giờ thấy có ai bị xử lý vì đi lễ hội trong giờ hành chính cả. Ai kiểm soát được việc đó. Trong khi việc thì ít hoặc không có, chưa cần kíp, người ta đi ra ngoài hay đi lễ hội, ai biết, ai kiểm tra? Hơn nữa, nếu cán bộ công chức chỉ ngồi đó thôi mà không làm việc, thì cũng là một hình thức ăn cắp giờ nhà nước rồi.
Nghĩa là quy định chỉ để “cho có”?
Tôi không phủ định hoàn toàn. Nó cần thiết ở trong một chừng mực nào đó để có cơ sở pháp lý xử lý với những trường hợp vi phạm. Nhưng làm thế nào kiểm soát được, cấm được, thì rất khó. Thực tế nó đã tồn tại bao nhiêu năm rồi, có ai xử lý ai đâu. Việc “ăn cắp giờ” nhà nước cũng thế, ai xử lý được họ? Họ vẫn hoàn thành nhiệm vụ, vẫn đạt danh hiệu lao động tiên tiến xuất sắc. Cuối năm vẫn đầy đủ lương thưởng. Ai trách được họ. Rõ ràng là không cấm được.
Nhưng ở góc độ pháp luật thì rõ ràng thì hành vi “ăn cắp giờ” đó là hành vi vi phạm pháp luật?
Nhiều nơi kéo nhau cả đàn cả lũ đi hết chùa nọ chùa kia để cầu lộc cầu an. Thực tế nó đang diễn ra như thế. Chống lại thực tế, chống lại xu thế phát triển của số đông, thì khó lắm.
TS Đỗ Minh Cao, Trung tâm Văn hóa các dân tộc, Hội Văn hóa dân gian Việt Nam.
Video đang HOT
Bỏ nhiệm sở đi lễ, không hiếm!
Đã có thống kê nào về việc có bao nhiêu phần trăm người đi chùa là công chức hay chưa ạ?
Tôi đọc và nghiên cứu nhiều nhưng cũng chưa bao giờ thấy có thống kê nào cả. Và cũng không ai có thể thống kê được. Chỉ biết, việc người ta bỏ nhiệm sở đi lễ hội không hiếm. Có nơi người ta đến làm việc, không có một nhân viên nào, kể cả bảo vệ. Nhiều nơi đã trở thành “thông lệ” vào mỗi dịp xuân về rồi.
Mỗi tuần có 2 ngày nghỉ, vì sao lại phải đi vào giờ làm nhỉ?
Có thể là có nhiều lý do như ngày nghỉ thì đông, ngày nghỉ thì phải dành thời gian cho gia đình, trong khi giờ làm mà chỉ ngồi không… Tôi nghĩ điều này là dễ hiểu với thực tế hiện nay.
Có những người cho rằng đầu xuân, đi càng nhiều chùa thì càng nhiều lộc. Vì thế, phải tranh thủ mọi lúc để đi lễ, kể cả là trong giờ làm. Quan niệm này có đúng không thưa ông?
Đó là quan niệm của người không hiểu về thế giới tâm linh. Thế giới tâm linh là đồng nhất, không biên giới. Đến một ngôi chùa nào đó là đã bước vào thế giới tâm linh rồi, chứ không nhất thiết phải là một nơi nổi tiếng hay không. Tôi vẫn phải nhắc lại, nếu có mong muốn cầu lộc cầu an, hãy đem cái tâm đến bất kỳ một ngôi đình, chùa nào đó. Đừng đem cái công cụ sống bình dân để gán cho thế giới tâm linh.
Những người không có niềm tin tôn giáo, họ không theo tôn giáo nào cả và cũng không đến đình chùa nào cả, liệu họ có kém may mắn hơn người khác không thưa ông?
Hoàn toàn không. Tất cả chỉ là niềm tin của con người. Mình quan niệm như thế nào thì sống như thế. Chỉ cần sống tốt theo những chuẩn mực xã hội đó là được.
Đừng nghĩ cúng nhiều thì lắm lộc
Theo ông thì đi đình, chùa, lễ hội như thế nào mới là một hành vi văn minh, khoa học?
Người dân tiếp cận các thông tin đi chùa như thế nào cho văn minh, khoa học thì rất ít. Không phải ai cũng am hiểu. Họ đi theo đám đông. Đi đình chùa, lễ hội, hãy coi trọng cái tâm của mình. Thể hiện mình là một người có văn hóa, văn minh, bằng cách đem đến chùa một cái tâm trong sáng, thanh sạch, mong muốn những điều bình an, hạnh phúc cho bản thân và cho những người khác. Không phải cứ cầu cúng thật nhiều tiền vàng thì sẽ nhận lại được nhiều như thế. Giá trị vật chất không tồn tại trong các không gian linh thiêng.
Vậy là những mâm lễ vật to đùng, những tập vàng mã… đều không có ý nghĩa?
Nó hoàn toàn không có ý nghĩa gì cả. Người ta nhìn nhận rất sai lầm là cầu cúng bao nhiêu thì được nhận lại bấy nhiêu. Hãy hiểu rõ các khái niệm vật chất, tâm linh và tinh thần mỗi khi bước vào đình, chùa. Nó là hằng số văn hóa chứ không phải là hằng số vật chất.
Ông vừa nói vào đình, chùa thì vật chất không quan trọng, quan trọng là cái tâm. Tôi nghĩ ai đến đó cũng đem theo cái tâm chứ ạ?
Không đâu. Người ta đem theo nhiều thứ lắm. Lòng tham. Mong muốn gột rửa tội lỗi. Mong giàu có hơn, bình an hơn, đứng cao hơn… Họ mong muốn được gột rửa lỗi lầm với đời là chính. Đó không phải cái tâm. Đó là đi chữa bệnh tinh thần. Muốn dựa vào thần thánh để tìm kiếm sự giải thoát.
Thế nào mới là có tâm ạ?
Sống thanh thản, thật thà, không dối gạt ai cả, giúp đỡ mọi người, sống chân tình… là sẽ có cái tâm an. Mấy ai trong đời này có được cái tâm trong sạch một cách thuần khiết đâu. Còn khi vào chùa thì đó là tấm lòng thành kính, niềm tin vào nơi mình đến, thì tự nhiên sẽ có lộc, có tài.
Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này! Chúc ông một năm mới bình an, hạnh phúc!
Người con xa nhà nhớ đến sinh nhật của bố mẹ đã có thể gọi là có hiếu rồi, không cứ phải có quà. Phật ở tại tâm. Không phải đem cả mâm vàng đến cầu khấn thì sẽ giàu có. Hãy đem cái tâm thanh thản đến chùa, tôn trọng các bậc thần linh để có được sự bình an và nhiều may mắn.
Theo 24h
"Quan chức không nên đến lễ hội"
Liên quan đến công tác lễ hội năm 2013, PGS.TS Nguyễn Chí Bền - Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn hóa (Bộ VHTT&DL) cho rằng, lãnh đạo, quan chức không nên đến tham dự lễ hội với tư cách người đứng đầu một ban, ngành. PV đã có cuộc trò chuyện với ông.
Thưa ông, ai cũng có quyền tham dự các lễ hội, tại sao ông lại phản đối chuyện các lãnh đạo ban, ngành, đoàn thể tham gia lễ hội?
- Phải khẳng định lễ hội là của dân và mọi người đều có quyền tham dự lễ hội như nhau. Vì thế, việc một số đồng chí lãnh đạo tham dự lễ hội sẽ là chuyện rất bình thường nếu như họ xuất hiện với tư cách như một công dân. Tuy nhiên việc tách bạch hai tư cách trong một con người là một chuyện không đơn giản.
Song đôi lúc chính địa phương là người đẩy sự việc quan trọng hơn. Lấy ví dụ cụ thể thế này, các quan chức về Hội Lim được địa phương đón tiếp đưa vào tiếp đãi trong hội trường và thậm chí còn đề nghị các nghệ nhân, các liền chị, liền anh vào đó để biểu diễn phục vụ. Quan điểm của tôi rất rõ ràng, nếu ai thích nghe hát hãy đi tới hội, hãy lên đồi Lim, hãy vào canh hát, đừng bắt quan họ phải hát khi mọi người ở dưới thù tạc, ăn uống.
PGS.TS Nguyễn Chí Bền
Vậy nếu phân tích những trường hợp này có thể thấy lỗi thuộc về ai, về phía những người đến dự lễ hội với tư cách lãnh đạo hay thuộc về Ban tổ chức?
- Chúng ta cũng đừng nghĩ lỗi hoàn toàn ở những người đến dự lễ hội mà ngay cả phía người tổ chức đã không rành mạch được chuyện đó. Đôi khi chúng ta làm phức tạp sự việc đón lãnh đạo cấp trên về với xe ô tô, còi hụ dẫn đường, đó là chưa kể đến trường hợp người dân đang lễ thì bị cảnh sát đề nghị đi ra để phong quang.
Việc các lãnh đạo xuất hiện và đóng vai trò chủ đạo tại lễ hội đền Trần theo ông có nên không?
- Tôi vẫn giữ quan điểm các quan chức nhà nước không nên xuất hiện trong các lễ khai ấn. Các lãnh đạo có thể về nhưng nếu họ giữ vai trò chủ đạo, vai trò chính trong lễ khai ấn thì không nên.
Lễ hội phải thực sự là của nhân dân
Bản chất của phần lớn các lễ hội là các hoạt động dân gian, của cộng đồng làng xã. Song xu hướng Nhà nước hóa đã và đang diễn ra ngày càng nhiều. Theo ông, mối quan hệ giữa quản lý nhà nước và chủ thể lễ hội nên giải quyết theo hướng nào?
Ngày 22/7/2010 Bộ Chính trị khóa X đã ra Chỉ thị số 45-CT/TW, về tổ chức các ngày kỷ niệm theo hướng tiếp tục tiết giảm quy mô, thời gian tổ chức, bảo đảm thiết thực, thật sự tiết kiệm và có ý nghĩa giáo dục cao. Theo đó, cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các cấp không tham dự lễ hội và các hoạt động cắt băng khánh thành, động thổ, khai trương... nếu không được cấp có thẩm quyền phân công.
- Thực ra, xử lý mối quan hệ giữa nhà nước và cộng đồng trong bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa, cả vật thể lẫn phi vật thể không phải dễ dàng. Áp dụng máy móc các quan điểm của nước ngoài về cộng đồng và nhà nước vào Việt Nam, dễ dẫn đến sai lầm.
Lịch sử văn hóa VN chứng kiến các vương triều từ Lý, Trần, Lê, Tây Sơn, Gia Long, đều có vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy lễ hội ở làng xã ở các phương diện: Phong sắc các nhân vật mà người dân các làng quê phụng thờ, cấp đất dân các làng cày cấy để có gạo làm lễ vật dâng cúng như ở Đền Hùng...
Trong xã hội đương đại, nhiều công việc của lễ hội không thể không có "bàn tay" của nhà nước, ví dụ, chuyện an ninh, chuyện vệ sinh thực phẩm, chuyện giao thông... Tôi nghĩ, nên khu biệt, xu hướng nhà nước hóa đến đâu, còn vai trò của cộng đồng là việc gì.
Giải quyết mối quan hệ giữa quản lý nhà nước và chủ thể lễ hội phải theo hướng tôn trọng những quyền lợi, nhu cầu chính đáng, hợp pháp của cộng đồng, và phát huy vai trò cộng đồng trên cơ sở công khai, dân chủ, đúng pháp luật.
Xin cảm ơn ông!
TS Nguyễn Văn Huy - Ủy viên Hội đồng Di sản Quốc gia: Nên dành lễ hội cho cộng đồng
Các lễ hội của chúng ta phần lớn là lễ hội dân gian, thường do cộng đồng tổ chức ở cấp độ làng, thôn, xóm, xã hoặc liên xã. Gần đây mới mở ra những lễ hội lớn, nâng cấp thành lễ hội cấp tỉnh, cấp khu vực, quốc gia nên nhiều lễ hội bị mất đi tính dân dã.
Cùng với quá trình nâng cấp, các Ban tổ chức muốn cho lễ hội của mình hoành tráng thì thường can thiệp quá sâu vào lễ lễ hay mời lãnh đạo cấp trên về khiến cho nó bị long trọng hóa. Ví dụ như lễ hội đền Trần, lễ hội Tịch điền lãnh đạo cao cấp của Nhà nước, cấp tỉnh đến tham gia vào quá trình đóng ấn, phát lương, cày ruộng... những việc đó có phải của lãnh đạo đâu, đó là việc của các ông thủ từ hay một người nào đó "đóng vai vua". Những việc làm này gây phản cảm, gây kích thích nhiều mặt làm cho lễ hội trở nên bị quá tải mà không xuất phát từ nhu cầu thực tế.
Thế nên chúng ta phải hết sức thận trọng, cân nhắc khi mời lãnh đạo cao cấp, lãnh đạo các ban ngành các tỉnh bạn đến dự, cố giữ cho nó ở mức nó vốn có thì tốt hơn. Lãnh đạo xuất hiện với tư cách cá nhân đi hành lễ thì không nói làm gì, còn nếu đến đọc diễn văn, tham gia vào nghi lễ thì hoàn toàn không nên, giảm thiểu càng nhiều càng tốt. Hãy dành lễ hội cho cộng đồng.
Lê Tâm (ghi)
Theo 24h
Sở Công Thương Vĩnh Long nhậu linh đình trong giờ làm việc Chưa hết giờ làm việc nhưng cả Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long vắng hoe. Khoảng 16 giờ 15 phút ngày 14-9, một số người dân đến liên hệ làm việc hoặc chứng giấy tờ ở Sở Công Thương tỉnh Vĩnh Long bất ngờ khi thấy các phòng ban nơi đây khóa cửa im ỉm, cả bảo vệ cũng không có dù chưa...