Khi nào hàng không lấy lại được “phong độ”?
Các chuyên gia dự báo, nếu dịch bệnh được kiểm soát như hiện nay và tiếp tục khá lên, thị trường hàng không nội địa trong năm nay và sang năm sau có cơ hội từng bước phục hồi nhưng vẫn chưa thể lấy lại được “phong độ” xưa.
Bay nhiều liệu có lãi?
Đại dịch Covid-19 đã đẩy ngành công nghiệp vận tải hàng không thế giới vào giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử hơn 100 năm thành lập và các hãng hàng không Việt Nam cũng không ngoại lệ. Các hãng hàng không toàn cầu đang đứng trước nguy cơ khủng hoảng t.iền mặt vì không thể tạo ra doanh thu nhưng mỗi phút phải “đốt” tới 300 nghìn USD để duy trì việc cầm cự, chờ thị trường phục hồi.
Ngày 13-10, trả lời câu hỏi của báo chí trong hơn một tháng qua, sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát tốt ở nước ta, các hãng hàng không nhanh chóng phục hồi tần suất bay, liệu có đủ bù đắp doanh thu và lợi nhuận, ông Trần Thanh Hiền, Trưởng Ban Tài chính kế toán (hãng Vietnam Airlines – VNA) cho rằng, hệ số sử dụng ghế bay của VNA lấp đầy 86%, gần như cao nhất trên thế giới. Tuy nhiên, để đạt tới điểm hòa vốn hay không còn phụ thuộc vào mức giá bán, chưa kể thời gian qua, các hãng hàng không có sự tăng tải ồ ạt, kích cầu du lịch để hưởng ứng chủ trương của Chính phủ nên giá vé rất thấp, nếu tính đủ chi phí thì vẫn chưa thể hòa vốn.
Tại Việt Nam, VNA dự báo lượng khách nội địa ước đạt 29,6 triệu khách, giảm 22% so với cùng kỳ. Tháng 9 vừa qua, sản lượng hành khách đã đạt tương đương năm 2019, nhưng tổng doanh thu chỉ đạt 41% so với cùng kỳ bởi các hãng hàng không đều đưa máy bay dư thừa vào khai thác, mở nhiều đường bay với các chương trình kích cầu nên giá giảm mạnh.
“Hàng không chỉ thật sự phục hồi khi số lượng khách quay trở lại bằng sức mua trước thời điểm Covid-19. Theo dự báo của Hiệp hội Vận tải Hàng không quốc tế (IATA), phải đến cuối năm 2021, toàn bộ các đường bay dài mới phục hồi trở lại như trước đây. VNA dự báo, thị trường hàng không nội địa nước ta trong năm nay và sang năm sẽ phục hồi từng bước nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, còn thị trường quốc tế vẫn chưa thể xác định được thời điểm phục hồi. Nếu dịch Covid-19 được kiểm soát tốt như hiện tại, VNA có thể lấy lại được phong độ hoàn toàn vào năm 2023 và hãng tự tin về “ sức khỏe” tài chính như trước thời điểm dịch Covid-19″, ông Trần Thanh Hiền nhận định.
Cuối tháng 9 vừa qua, IATA đã có báo cáo đ.ánh giá về thị trường hàng không thế giới năm 2020, cho thấy sản lượng hành khách, doanh thu đều sụt giảm. Theo đó, sản lượng hành khách luân chuyển năm 2020 toàn thế giới giảm 66% so với cùng kỳ năm 2019; chỉ 50% số người được phỏng vấn sẵn sàng di chuyển bằng đường hàng không; hệ số sử dụng ghế mới chỉ đạt khoảng 60% và thấp hơn nhiều so với điểm hòa vốn (với chi phí như hiện tại, doanh thu dự kiến hệ số lấp đầy phải hơn 80% mới bắt đầu hòa vốn); số khách đặt chỗ trong quý IV giảm 78% so với cùng kỳ,…
Các hãng hàng không Việt Nam cũng không phải ngoại lệ, dù có lợi thế về tốc độ tăng trưởng vận tải cao duy trì liên tục nhiều năm qua và quy mô thị trường nội địa. Trong một báo cáo đưa ra giữa năm 2020, IATA đ.ánh giá khu vực châu Á – Thái Bình Dương chịu thiệt hại nặng nề nhất với mức lỗ tới 29 tỷ USD. Riêng các hãng hàng không Việt Nam mất khoảng 4 tỷ USD doanh thu.
Số liệu về tình hình kinh tế – xã hội chín tháng năm nay vừa được Tổng cục Thống kê công bố cho thấy, hàng không chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trước tác động của dịch Covid-19. Cụ thể, trong toàn ngành vận tải, sản lượng vận chuyển hành khách giảm 29,6%, vận chuyển hàng hóa giảm 7,3% so cùng kỳ năm 2019 nhưng ở ngành hàng không, mức sụt giảm sản lượng vận tải hành khách lên đến 45,5%, còn sản lượng vận tải hàng hóa giảm 39,4%. DN hàng không cũng nằm trong tốp đầu về cắt giảm lao động với mức sụt giảm lao động 30,4%, gần gấp hai lần so với mức sụt giảm của các ngành cắt giảm nhiều việc làm như hoạt động thể thao, vui chơi giải trí, ăn uống, xây dựng,…
Ông Nguyễn Quang Trung, Trưởng Ban Kế hoạch và phát triển VNA cho hay: VNA đặt mục tiêu đẩy nhanh khai thác tại thị trường nội địa, tạo việc làm cho người lao động và nguồn thu cho Tổng công ty, tăng thị phần của Vietnam Airlines Group (bao gồm VNA, Pacific Airlines và VASCO); thực hiện kích cầu du lịch, bảo đảm giao thương nội địa. Hoạt động khai thác đang đạt 30 đến 35% năng lực của VNA.
Cần quyết sách nhanh cho hàng không
Cổ phiếu của VNA mới đây đã bị đưa vào danh sách chứng khoán không đủ điều kiện ký quỹ vì báo cáo tài chính bán niên ghi nhận mức lỗ sau thuế gần 6.700 tỷ đồng, nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn. Nợ vay/vốn chủ sở hữu cuối năm nay của VNA có thể dâng lên mức hơn 14 lần cho dù hãng đã thực hiện tất cả các biện pháp cắt giảm chi phí. Là DN nhà nước nắm hơn 86% cổ phần, khả năng hoạt động liên tục của VNA phụ thuộc vào sự hỗ trợ về tài chính của Chính phủ, cũng như việc được gia hạn thanh toán các khoản vay phải trả từ các ngân hàng, tổ chức tín dụng, nhà cung cấp và diễn biến của dịch bệnh.
Video đang HOT
Trong thực tế, các chính sách hỗ trợ cho ngành hàng không Việt Nam đã được ban hành và có hiệu lực từ tháng 3 nhưng chưa phát huy nhiều tác dụng do thời gian thực hiện ngắn và quy mô quá nhỏ so với mức thiệt hại chưa từng có. Đơn cử, chính sách giảm 50% giá dịch vụ cất, hạ cánh, giá dịch vụ điều hành bay đi/đến đối với các chuyến bay nội địa và quy định mức giá tối thiểu 0 đồng đối với tám dịch vụ hàng không chỉ được áp dụng từ ngày 1-3 đến hết ngày 30-9-2020. Chính sách giảm 30% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay cũng chỉ áp dụng từ ngày 1-8 tới hết ngày 31-12-2020,…
TS Nguyễn Đình Cung, thành viên Tổ Tư vấn kinh tế của Thủ tướng cho rằng, so với các nước, chính sách hỗ trợ của chúng ta quá ít, quá ngắn và quá chậm. Kinh tế Việt Nam tuy có khởi sắc từ quý III nhưng dịch Covid-19 trên thế giới còn diễn biến khó lường. Nếu các hãng hàng không nội địa phục hồi và kinh doanh có lãi trong thời gian tới nhờ vào khả năng kiềm chế dịch bệnh tốt cũng chỉ có tác dụng bù đắp một phần số lỗ hàng chục nghìn tỷ đồng phát sinh từ đầu năm.
Theo báo cáo của VNA, đến hết tháng 9, VNA đạt doanh thu gần 24 nghìn tỷ đồng, giảm rất sâu so năm trước (tương đương 42%); lợi nhuận hợp nhất lỗ 10.750 tỷ đồng (bằng 70% lỗ kế hoạch năm 2020), dư t.iền 1.938 tỷ đồng, vay ngắn hạn 5.242 tỷ đồng, các khoản phải trả giãn, hoãn 4.268 tỷ đồng.
Theo ông Trần Thanh Hiền, ngay khi bị tác động của Covid-19, VNA đã báo cáo với cơ quan Nhà nước và có gói hỗ trợ Chính phủ đối với hãng. Tuy nhiên, gói hỗ trợ chưa thể triển khai ngay bởi thủ tục cần có thời gian, quy định pháp lý phù hợp,…
Trước khi bị ảnh hưởng dịch Covid-19, VNA có tiềm lực tài chính rất mạnh, cho nên dù chưa nhận được gói hỗ trợ của Chính phủ, VNA vẫn cầm cự hoạt động, song mức dự trữ t.iền mặt cũng chỉ đủ “nuôi” hãng khoảng 2,5 tháng nếu ngừng hoạt động. Để duy trì, hãng đã chủ động đưa ra các giải pháp cân đối sản xuất kinh doanh, cắt giảm chi phí hơn 5.300 tỷ đồng; làm việc với các ngân hàng để tái cơ cấu các khoản vay, duy trì bổ sung hạn mức tín dụng và sử dụng linh hoạt, hiệu quả hạn mức vay ngắn hạn để bảo đảm thanh khoản,… Trong thời điểm khó khăn, các bạn hàng đã hỗ trợ và VNA đã đàm phán với đối tác Ngân hàng Vietcombank, hiểu rõ về chiến lược, phương án kinh doanh và khả năng trả nợ của hãng.
Bác bỏ thông tin liên quan việc VNA xin Chính phủ phá sản, ông Trần Thanh Hiền khẳng định, VNA là Hãng hàng không Quốc gia, Nhà nước nắm hơn 86% cổ phần, trong bối cảnh dịch Covid-19, không chỉ hãng mà Chính phủ cũng khẳng định sẽ sử dụng các giải pháp nhằm duy trì vị thế, thương hiệu, hình ảnh của hãng đối với thế giới.
Hiệp hội Hàng không Việt Nam đã đệ trình một gói hỗ trợ chung để giúp các hãng hàng không duy trì sản xuất kinh doanh, không để chủ nợ gây khó khăn. Đối với VNA, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN đã kiến nghị Chính phủ gói hỗ trợ 12 nghìn tỷ đồng cho VNA, bao gồm cho vay cấp bù lãi suất 4.000 tỷ đồng thông qua ngân hàng thương mại và tăng vốn chủ sở hữu 8.000 tỷ đồng. Gói hỗ trợ này cần được thực hiện kịp thời, trong đó cần làm rõ nội dung về tính pháp lý trong phát hành cổ phiếu cho số cổ đông hiện hữu và thời hạn tái cấp vốn sau khi tổ chức tín dụng cho vay, tạo cơ sở để Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) tham gia đầu tư vào VNA bảo đảm đúng quy định của pháp luật.
Thị trường chứng khoán 9 tháng: Sóng gió và cơ hội
Mặt bằng lãi suất ngân hàng tiếp tục giảm về mức thấp lịch sử là yếu tố khiến dòng t.iền mới đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam tăng tích cực.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua 9 tháng nhiều biến động, tạo ra những rủi ro, song cũng không ít những cơ hội đối với giới đầu tư. Ảnh: Văn Giáp/BNEWS/TTXVN
Thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua 9 tháng nhiều biến động, tạo ra những rủi ro, song cũng không ít những cơ hội đối với giới đầu tư chứng khoán. Dù vậy, nhận định về những tháng cuối năm, giới phân tích cho rằng, thị trường chứng khoán trong nước sẽ chịu tác động cả yếu tố tích cực lẫn tiêu cực và có thể sẽ khó tăng mạnh khi chỉ số đã hồi phục gần về thời điểm trước dịch COVID-19.
*Biến động lớn
Theo ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam, thị trường chứng khoán 9 tháng năm 2020 biến động lớn vì chịu tác động tiêu cực của dịch COVID-19. Tuy nhiên, bức tranh chung là sự tích cực với nhiều yếu tố cải thiện đáng kể so với năm 2019, đặc biệt là về thanh khoản.
Cụ thể VN - Index đã giảm mạnh trong quý I khi dịch COVID-19 lan rộng ra toàn cầu, các thị trường tài chính sụt giảm mạnh bất ngờ. VN - Index giảm từ mức trước dịch 940 điểm, xuống mức thấp nhất 655 điểm.
Kinh tế thế giới và Việt Nam chịu nhiều tác động tiêu cực từ dịch COVID-19, nhưng các thị trường tài chính toàn cầu và Việt Nam lại diễn biến hồi phục tích cực trong 2 quý liên tiếp là quý II và quý III.
Chỉ số VN - Index vào ngày 30/09/2020 đạt mức điểm 905 điểm, tăng tới hơn 38,1% so với mức đáy 655 điểm của quý I. Đây là sự hồi phục ấn tượng của thị trường chứng khoán trong điều kiện nền kinh tế hồi phục chậm chạp dưới tác động tiêu cực của dịch COVID-19.
Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam (VNCS), ông Đỗ Bảo Ngọc. Ảnh: BNEWS/TTXVN
Trong quá trình hồi phục 2 quý giữa năm 2020, thị trường ghi nhận sự gia tăng về thanh khoản. Bình quân thanh khoản 9 tháng năm 2020 tăng hơn 25% so với cùng kỳ 2019. Dòng t.iền nội thể hiện vai trò dẫn dắt trong khi khối ngoại bán ròng mạnh. Mặt bằng lãi suất thấp có thể là nguyên nhân khiến dòng t.iền rẻ tìm kênh "rót" vốn và thị trường chứng khoán là một trong những điểm đến phù hợp.
Đồng tình quan điểm trên, chuyên gia chứng khoán, Tiến sỹ Lê Đức Khánh cho biết, thị trường chứng khoán 9 tháng qua có thể chia thành 2 giai đoạn. Nếu 3 tháng đầu năm, VN - Index điều chỉnh về mốc đáy 950 - 960 điểm thì kể từ tháng 4 đến nay, thị trường tăng điểm là chủ yếu và chạm vùng 920 - 925 điểm. Thanh khoản toàn thị trường đã cải thiện rất tốt so với cùng kỳ 2019.
Nhiều nhóm cổ phiếu như hóa chất tài nguyên cơ bản, xây dựng và vật liệu có diễn biến tăng giá mạnh hoặc nhiều cổ phiếu thậm chí là vượt đỉnh mới sau nhiều tháng điều chỉnh tích lũy. Dòng t.iền khối nội tăng mạnh trong khi khối ngoại bán ròng từ tháng 2.
Thị trường chứng khoán đang thể hiện là kênh đầu tư thu hút các nhà đầu tư cá nhân. Theo Trung tâm lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), lũy kế 9 tháng, các nhà đầu tư trong nước đã mở mới gần 253.000 tài khoản, nhiều hơn 64.000 tài khoản so với cả năm 2019.
Cuối tháng 9, số lượng tài khoản chứng khoán tại Việt Nam đạt 2,63 triệu tài khoản, tương đương 2,7% dân số Việt Nam.
Dòng t.iền từ lớp nhà đầu tư mới (nhà đầu tư F0) là một phần nguyên nhân giúp thị trường chứng khoán sôi động. Theo Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA), trong 9 tháng năm 2020, dòng t.iền v.ào thị trường tăng mạnh và duy trì ở mức cao với khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch trung bình trên sàn HOSE lần lượt là 240,3 triệu cổ phiếu/phiên và 5.010 tỷ đồng/ngày, tăng trưởng lần lượt là 27% và 33% so với mức của năm 2019.
Nhà đầu tư Nguyễn Văn Hanh tâm sự, thị trường chứng khoán Việt Nam biến động mạnh chính là cơ hội đối với anh. Do giải ngân đúng nhịp hồi phục của thị trường nên năm nay anh đã kiếm được một khoản lợi nhuận khá.
"Với mức lời khoảng 40% từ đầu tư chứng khoán là không tệ nếu so với việc đầu tư vào các lĩnh vực khác, nhất là trong bối cảnh nhiều ngành, lĩnh vực đang chịu ảnh hưởng lớn từ dịch COVID-19", anh Hanh nói.
*T.iền "đổ" vào chứng khoán do lãi suất giảm
Theo Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Chứng khoán Kiến thiết Việt Nam, ông Đỗ Bảo Ngọc, thị trường chứng khoán trong quý 4/2020 sẽ chịu tác động từ các yếu tố chính như mặt bằng lãi suất ngân hàng tiếp tục giảm về mức thấp lịch sử. Đây là yếu tố khiến dòng t.iền mới đổ vào thị trường chứng khoán Việt Nam tăng tích cực.
Bên cạnh đó, thị trường chịu tác động từ tiến trình hồi phục của nền kinh tế. Chính phủ cũng đã rất quyết tâm trong việc mở cửa trở lại nền kinh tế, khi đó câu chuyện hồi phục trong quý IV của các nhóm ngành có kết quả kinh doanh yếu kém do tác động của dịch COVID-19 cũng là điều nhà đầu tư quan tâm, trong bối cảnh Việt Nam đã có những thành công trong chống dịch và bắt đầu đẩy mạnh mở cửa nền kinh tế để thúc đẩy quá trình phục hồi.
Ông Bảo cũng cho rằng, làn sóng đầu cơ ngắn hạn khi kênh chứng khoán là nơi hấp thụ tốt dòng t.iền mới của các nhà đầu tư F0 cũng là những yếu tố tích cực hỗ trợ cho thị trường.
Nhìn về các yếu tố tiêu cực, thường cuối năm là thời điểm dòng t.iền lớn đầu cơ có xu hướng chốt lời. Trên bình diện chung của nhiều doanh nghiệp, kết quả kinh doanh cả năm 2020 cơ bản là một mầu ảm đạm, đây là yếu tố tạo áp lực lên thị trường. Với các nền kinh tế thế giới thì kết quả bầu cử tại Mỹ cũng sẽ là yếu tố ẩn chứa những bất ngờ.
Hiện nay, thị trường đang chịu ảnh hưởng của kết quả kinh doanh quý III. Trong khi đó, kết quả kinh doanh quý III sẽ tiếp tục diễn ra sự phân hóa giống như quý II. Những cổ phiếu có kết quả kinh doanh tích cực trong 6 tháng đầu năm nhờ hưởng lợi từ đầu tư công, đa số cổ phiếu lớn đầu ngành thuộc nhóm VN30, nhóm hàng tiêu dùng thiết yếu, nguyên vật liệu, xây dựng, thiết bị y tế và dược phẩm, hạ tầng, bất động sản khu công nghiệp... có thể tiếp tục là nhóm có kết quả kinh doanh tốt trong quý III.
Tuy nhiên, các nhóm ngành chịu tác động tiêu cực từ dịch COVID-19 là hàng không, du lịch, dịch vụ khách sạn, tiêu dùng truyền thống, bất động sản nghỉ dưỡng... sẽ tiếp tục ghi nhận kết quả kinh doanh chưa có nhiều cải thiện từ mức thấp của 6 tháng đầu năm.
Với diễn biến phân hóa về kết quả kinh doanh thì khả năng cao diễn biến giao dịch của thị trường cũng chịu các ảnh hưởng phân hóa tương tự, dòng t.iền sẽ tìm tới các mã có kết quả kinh doanh tích cực để đầu tư.
"Với mặt bằng giá cổ phiếu và chỉ số đã trở về với mức trước dịch COVD-19, tức quanh mức 915 điểm như hiện tại thì tôi cho rằng kết quả kinh doanh quý III có thể sẽ không đủ tích cực để tạo ra những đột phá mới cho thị trường", ông Bảo nhận định.
Dù vậy, theo vị chuyên gia này, nhìn vào dài hạn thì với chính sách hỗ trợ không giới hạn của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu, mặt bằng lãi suất thấp nhất trong lịch sử sẽ là yếu tố hỗ trợ tích cực cho thị trường chứng khoán
Chuyên gia chứng khoán, Tiến sỹ Lê Đức Khánh cho biết, theo FiinPro - Hệ thống phân tích dữ liệu tài chính thuộc FiinGroup, tình hình kết quả kinh doanh quý III của các doanh nghiệp nhóm ngành như công nghệ, hóa chất, tài nguyên cơ bản...có kết quả khả quan hơn cả.
Chuyên gia chứng khoán, tiến sỹ Lê Đức Khánh. Ảnh:BNEWS/TTXVN
Các hoạt động như sản xuất công nghiệp, sản xuất giấy, hóa chất đều tăng trưởng qua 9 tháng. Cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp báo cáo số liệu kinh doanh khởi sắc đã thu hút dòng t.iền đầu tư.
Kinh tế vĩ mô khởi sắc sau quý II kém triển vọng, kết quả kinh doanh khả quan của nhiều doanh nghiệp hàng đầu đã khiến giá cổ phiếu hồi phục và tăng điểm.
Thực tế, thị trường đã khởi đầu từ quý 4/2020 khá tích cực với diễn biến tăng giá luân phiên của nhóm cổ phiếu vốn hóa vừa và nhỏ. Đây là sự tiếp nối tích cực sau diễn biến tăng giá của nhóm cổ phiếu bluechip (cổ phiếu nhận được sự chú ý đặc biệt của mọi nhà đầu tư và mang tính dẫn dắt thị trường) cuối quý 3/2020.
Trong ngắn hạn, ông Khánh nhận thấy thị trường đang đi ngang trong một biên độ hẹp, chỉ số ít biến động vì bluechip gần như sideway (xu hướng giá dịch chuyển trong vùng được tạo bởi ngưỡng kháng cự và hỗ trợ mạnh), cổ phiếu vừa và nhỏ tăng giá tốt nhưng ít tác động tới chỉ số. Thanh khoản thị trường những phiên đầu tháng 10 ghi nhận sự gia tăng trong điều kiện một bộ phận nhà đầu tư bắt đầu chốt lời cụ thể hóa lợi nhuận đầu tư. Tuy nhiên, nhờ có dòng t.iền mới nên thị trường không giảm nhiều mặc dù các thị trường thế giới giảm khá vào cùng thời điểm.
"Trong ngắn hạn áp lực điều chỉnh khi VN - Index tiệm cận 920 là khá rõ, tuy nhiên xu hướng trung hạn tôi cho rằng vẫn khá tích cực", vị chuyên gia nhận định.
Theo ông Khánh, Ngân hàng Nhà nước mới đây thông báo giảm lãi suất điều hành, lãi suất huy động, lãi suất liên ngân hàng đang là khá thấp. Nguồn cung t.iền đang dư thừa trên toàn hệ thống. Bên cạnh đó, câu chuyện thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, đẩy mạnh hoạt động giải ngân đầu tư công vào các tháng cuối năm sẽ là những yếu tố khiến thị trường chứng khoán khởi sắc vào giai đoạn cuối năm. VN-Indexvẫn có thể tăng điểm vượt qua mốc 925 - 930 điểm./.
SSI Research: Thị trường chứng khoán có thể xuất hiện một đợt đảo chiều trong tháng 10 SSI Research chưa nhìn thấy các chuyển biến rõ rệt trong xu hướng dòng t.iền chủ động tại Việt Nam. Thị trường khả năng sẽ có những biến động mạnh và xuất hiện một đợt đảo chiều vào những phiên nửa đầu tháng 10 để lùi về vùng hỗ trợ 880 điểm. Tăng trưởng kết quả kinh doanh, tín hiệu xuất khẩu tích...