Khan hiếm dịch truyền chống sốc sốt xuất huyết

Hiện đang là mùa cao điểm của dịch sốt xuất huyết, số ca mắc bệnh lẫn ca bệnh nặng có sốc đều tăng cao. Theo phác đồ điều trị mới của Bộ Y tế, các cơ sở y tế phải dùng dung dịch cao phân tử Hes 200/0,5 để điều trị cho bệnh nhân sốc sốt xuất huyết.

Hiện các bệnh viện trên địa bàn Đồng Nai đều rơi vào tình trạng khan hiếm dung dịch truyền chống sốc sốt xuất huyết. Ảnh: B. Nhàn

Nhưng thực tế, toàn tỉnh chỉ có Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai dự trù 1.500 chai dịch này. Trong khi nhà cung ứng thuốc lại thông báo thuốc hết hạn đăng ký (visa) để nhập khẩu. Điều này khiến các bệnh viện lo lắng thiếu dịch truyền cấp cứu cho bệnh nhân sốc sốt xuất huyết.

* Hết hàng Hes 200/0,5

Mới đây, Bộ Y tế đã có Quyết định số 3705/QĐ-BYT ngày 22-8-2019 về việc ban hành hướng dẫn chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue. Quyết định này đã quy định rõ 3 loại dung dịch cao phân tử trong điều trị sốc sốt xuất huyết (mạch nhanh, huyết áp tụt) là Dextran 40 (40.000 UI), Dextran 70 (70.000 UI) và Hydroxyetyl stach (Hes 200/0,5).

Các bác sĩ đánh giá, thực tế, dung dịch Hes 200/0,5 có trọng lượng phân tử lớn, giúp giữ nước trong lồng mạch, chống sốc sốt xuất huyết cho bệnh nhân, tác dụng phụ cũng ít hơn nhiều so với các loại khác. Tuy nhiên, không phải ca sốc sốt xuất huyết nào cũng sử dụng dung dịch cao phân tử mà dựa vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân. Ngay cả phác đồ điều trị mới của Bộ Y tế cũng cho thấy, giai đoạn đầu của sốc sốt xuất huyết chỉ dùng các loại dung dịch điện giải thông thường (Ringger lactate hoặc Gelatin hoặc NaCl 0,9%). Chỉ khi việc chống sốc bằng các dung dịch trên không hiệu quả mới sử dụng dung dịch cao phân tử Hes 200/0,5.

Dược sĩ Bùi Quốc Tuấn, Trưởng khoa Dược Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai cho hay, mặt hàng Dextran 40 và Dextran 70 đã không xuất hiện trên thị trường nhiều năm nay. Như vậy, chỉ còn Hes 200/0,5 là sản phẩm duy nhất theo đúng phác đồ của Bộ Y tế được dùng trong điều trị sốc sốt xuất huyết.

Nhiều năm qua, phác đồ điều trị cũ của Bộ Y tế (năm 2011) không quy định rõ loại dịch cao phân tử nào trong điều trị chống sốc sốt xuất huyết. Do đó, hầu hết các bệnh viện trên địa bàn tỉnh đã sử dụng dung dịch Hes 130/0,5. Trong thực tế điều trị, khi các bác sĩ sử dụng Hes 130/0,5 vẫn xảy ra tình trạng thoát mạch (khi truyền thuốc, hóa chất vào khoang mạch máu bị rỉ hoặc thấm ra ngoài mạch máu) do dung dịch này còn loãng.

Lâu nay, Khoa Dược Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai đều xây dựng loại dung dịch này trong đấu thầu hằng năm. Riêng đợt đấu thầu thuốc năm 2018 (sử dụng cho năm 2019), bệnh viện trúng thầu 1.500 chai dung dịch Hes 200/0,5. Từ đầu năm đến nay, bệnh viện đã nhận được 799 chai.

“Mới đây, công ty cung ứng loại dung dịch này đã gửi thông báo hết hàng cung ứng cho bệnh viện do visa nhập khẩu thuốc này hết hạn, đang chờ ý kiến của Bộ Y tế” – dược sĩ Bùi Quốc Tuấn cho biết. Cụ thể, tháng 8, Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai đặt 200 chai nhưng phía công ty cung ứng (Công ty cổ phần dược phẩm Việt Hà) chỉ cung cấp được 49 chai; tháng 9, đặt 300 chai, công ty không có hàng để cung cấp.

* “Chạy” khắp nơi mượn thuốc

Trước tình trạng không có dung dịch Hes 200/0,5 dự trữ, công ty cung ứng lại hết hàng, các bệnh viện phải “chạy vạy” khắp nơi để tìm nguồn mượn hoặc mua ngoài thầu. Các cơ sở y tế như: Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, Bệnh viện đa khoa Thống Nhất, Bệnh viện đa khoa khu vực Long Khánh, Trung tâm y tế Trảng Bom… đều đang “mượn tạm” dung dịch Hes 200/0,5 của Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai.

Dược sĩ Bùi Quốc Tuấn cho hay: “Chúng tôi chỉ có thể tương trợ cho các đơn vị với số lượng nhỏ vài chai Hes 200/0,5 vì bệnh viện cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu. Trong kho thuốc của bệnh viện, số lượng dung dịch Hes 200/0,5 còn cũng chỉ đủ sử dụng được khoảng 1 tháng nữa”.

Khoảng 2 tháng nay, tuần nào Bệnh viện đa khoa Đồng Nai cũng tiếp nhận vài ca sốc sốt xuất huyết. Mỗi bệnh nhân sử dụng khoảng 2-3 bịch (1-1,5 lít) dung dịch cao phân tử. Nhiều năm qua, các bệnh viện điều trị sốt xuất huyết cho người lớn thường chỉ sử dụng dung dịch Volulyte 6% (tương ứng với dung dịch cao phân tử Hes 130/0,5) do Công ty Kabi sản xuất (Đức nhượng quyền cho Việt Nam sản xuất). Trước quy định mới của Bộ Y tế, bệnh viện đang phải kiếm nguồn dịch truyền theo đúng phác đồ điều trị.

“Chúng tôi đang yêu cầu Khoa Dược làm đề xuất báo cáo lên Sở Y tế để giải quyết tình trạng này. Không có dung dịch cao phân tử Hes 200/0,5 sử dụng theo phác đồ của Bộ Y tế khiến chúng tôi lo lắng, sợ bệnh nhân khởi kiện khi có tình huống xấu xảy ra” – bác sĩ Đồng Minh Hùng, Trưởng khoa Nhiễm Bệnh viện đa khoa Đồng Nai băn khoăn.

Dự kiến, khoảng 1 tháng nữa, Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai hết dung dịch Hes 200/0,5. Như vậy, các bệnh nhân bị sốt xuất huyết nặng, có sốc phải chuyển tuyến. “Nhưng biết chuyển bệnh nhân đến bệnh viện nào điều trị vì các nơi đều thiếu dung dịch này. Tôi đã liên hệ với Bệnh viện nhi đồng 1, Bệnh viện nhi đồng 2 (TP.Hồ Chí Minh) nhưng họ cũng đang khan hiếm dung dịch này, số lượng còn rất ít, chỉ đủ dùng trong khoảng 2 tuần” – dược sĩ Bùi Quốc Tuấn lo lắng.

Theo dược sĩ Tuấn, mặt hàng này được coi là thuốc cấp cứu, Bộ Y tế nên bổ sung vào danh sách các loại thuốc quý hiếm để khi có dịch có thể nhập khẩu theo nhu cầu. Nếu cứ để loại dung dịch này nhập khẩu theo dạng visa rất nhiêu khê, mất thời gian và không đáp ứng kịp nhu cầu.

* Kiến nghị sớm giải quyết

Trước tình trạng khan hiếm dịch cao phân tử, Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai đã làm văn bản gửi Sở Y tế báo cáo tình hình và có văn bản gửi Công ty cổ phần dược phẩm Việt Hà để làm cơ sở báo cáo Bộ Y tế. Ngay sau khi nhận được báo cáo của Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai và phản ảnh của các bệnh viện khác trên địa bàn tỉnh, Sở Y tế đã làm văn bản gửi Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) xem xét và chỉ đạo để có đủ và kịp thời thuốc phục vụ cho công tác điều trị.

Dược sĩ Trần Văn Phú, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ (Sở Y tế) cho biết, tình trạng khan hiếm dung dịch Hes 200/0,5 do số đăng ký loại thuốc này hết hạn. Công ty trúng thầu cũng đã gửi công văn cho Cục Quản lý dược để xin cấp visa nhập khẩu loại thuốc này. Theo quy định, những loại thuốc dùng trong trường hợp cấp cứu, chỉ có một số đăng ký, Cục Quản lý dược chỉ có 7 ngày để xét duyệt.

“Thiếu thuốc cũng do dịch bệnh đang bùng phát và nhà thầu không có thuốc để cung ứng. Trước tình trạng này, các đơn vị trong tỉnh cần phải điều chuyển cho nhau để đảm bảo cấp cứu cho bệnh nhân. Sở Y tế vừa gửi công văn cho Bộ Y tế, vừa làm việc với nhà thầu để tìm phương án cung cấp cho các đơn vị” – ông Phú nói.

Bích Nhàn

Theo baodongnai