Khám chữa bệnh tốt hơn nhờ trí tuệ nhân tạo
Trí tuệ nhân tạo sẽ làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt ngành y tế trong những năm tới, giảm 50% chi phí khám chữa bệnh và tăng 40% hiệu quả khám chữa bệnh
Theo PGS-TS- BS Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, trên địa bàn TP, một số bệnh viện (BV) như Chợ Rẫy, Nhân Dân 115, Bình Dân, Ung Bướu đã tiên phong áp dụng trí tuệ nhân tạo.
Cuộc cách mạng y khoa
Điểm nhấn của việc áp dụng trí tuệ nhân tạo là việc ứng dụng robot trong phẫu thuật. Ngoài BV Nhân Dân 115 mới đây triển khai Robot Modus V Synaptive (thế hệ thứ hai, thế hệ thứ nhất vào năm 2015) vào lĩnh vực mổ não ít gây tổn thương thần kinh, BV Bình Dân đã ứng dụng Robot Da Vinci vào lĩnh vực ngoại khoa.
Robot Da Vinci (Mỹ) ra đời vào năm 1982, đến năm 2010 được sử dụng rộng rãi. Trên thế giới hiện có khoảng 4.700 Robot Da Vinci được ứng dụng trong lĩnh vực y tế. Cánh tay robot xoay được 540 độ, tay phải, tay trái đều như nhau, di chuyển đến mọi ngóc ngách của cơ thể mà mổ nội soi hay mổ hở theo thông thường đều không làm được; có kính hiển vi phóng to phần cơ thể cần mổ mà mắt thường hay mổ nội soi thông thường không thể nhìn thấy, mục tiêu cần mổ sẽ được thực hiện một cách triệt để, tận gốc. TS-BS Trần Vĩnh Hưng, Giám đốc BV Bình Dân, cho biết đến nay BV đã phẫu thuật robot cho gần 700 bệnh nhân với nhiều bệnh lý phức tạp.
Phẫu thuật bằng robot tại Bệnh viện Bình Dân TP HCM
Một trí tuệ nhân tạo khác là phần mềm trong chẩn đoán điều trị đột quỵ RAPID mà Việt Nam là nước đứng thứ 3 trong khu vực (sau Thái Lan và Indonesia) mua được bản quyền của phần mềm này. BV Nhân Dân 115 và BV Gia An 115 là đơn vị đầu tiên trong nước phối hợp triển khai, kế đến là BV Đa khoa Quốc tế SIS Cần Thơ (BV Đột quỵ Tim mạch Cần Thơ).
Video đang HOT
Phần mềm RAPID phát triển bởi Đại học Stanford (Mỹ), giúp xác định rõ thể tích vùng lõi hoại tử, thể tích nhu mô não có nguy cơ tổn thương và hoại tử trong những giờ tiếp theo (còn gọi là “vùng tranh tối tranh sáng”), từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán và can thiệp điều trị chính xác hơn. Theo TS-BS Trần Vĩnh Long, Giám đốc BV Gia An 115, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo chuyên biệt cho xử trí đột quỵ mở ra cơ hội cứu sống và giảm nguy cơ bị tàn phế cho bệnh nhân, góp phần đưa người bệnh sớm tái hòa nhập cộng đồng.
Hỗ trợ đắc lực cho bác sĩ
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Tri Thức, Giám đốc BV Chợ Rẫy, cho hay đến nay BV đã thực hiện hơn 200 ca phẫu thuật bằng robot cho các chuyên khoa ngoại tiết niệu, ngoại tiêu hóa, ngoại gan mật tụy, ngoại lồng ngực. Việc phẫu thuật bằng robot đã đem lại nhiều lợi ích cho người bệnh như vết mổ nhỏ, thẩm mỹ, ít đau sau mổ, giảm lượng máu mất, hồi phục nhanh, giảm thời gian nằm viện…
Trong chẩn đoán và điều trị ung thư, BV Ung Bướu TP HCM ứng dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo IBM Watson for Oncology do Tập đoàn IBM của Mỹ xây dựng, được triển khai ở các nước như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Thái Lan… Phần mềm này tập trung vào 2 loại bệnh ung thư phổ biến là ung thư vú và ung thư đại trực tràng. BV Ung Bướu TP đã thử nghiệm phần mềm này trên 103 bệnh nhân ung thư vú và 126 bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Kết quả cho thấy tỉ lệ tương đồng giữa phác đồ của BV và phác đồ của phần mềm đưa ra là 80,3%; trong đó, tương đồng về phác đồ điều trị ung thư vú là 71%, ung thư đại trực tràng là 88,1%.
Theo đánh giá của TS-BS Nguyễn Xuân Dũng, Giám đốc BV Ung Bướu TP, phần mềm này giúp bác sĩ cập nhật phác đồ mới, bổ sung thông tin và hạn chế những sai sót trong quá trình điều trị; đưa ra được các gợi ý điều trị cho hầu hết các giai đoạn, hỗ trợ chuyên sâu về các phác đồ hóa trị, nội tiết; hỗ trợ tìm kiếm tài liệu nhanh; phát huy tối ưu hiệu quả khi áp dụng mô hình hội đồng chuyên gia (Tumor board).
Xu thế tất yếu
Giới chuyên môn cho biết trí tuệ nhân tạo trong y khoa giống như “nhân bản” chất xám của những bác sĩ giỏi nhất, từ đó nâng cao trình độ chung của ngành y. Hiện nay tại TP HCM, nhiều đề tài nghiên cứu áp dụng trí tuệ nhân tạo đã và đang được thực hiện như: điều dưỡng ảo, hỗ trợ ra phác đồ, hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh, phân tích gien…
Theo ông Trần Quý Tường, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế), trí tuệ nhân tạo không thay thế hoàn toàn được bác sĩ nhưng có vai trò hỗ trợ đắc lực cho bác sĩ. Đây là xu hướng của thế giới, Việt Nam không nằm ngoài quỹ đạo này.
Kỳ tích robot mổ não ở Việt Nam
Một số bệnh viện chuyên sâu tuyến cuối của TP HCM đang tạo đột phá về ứng dụng trí tuệ nhân tạo, đặt những nền móng vững chắc để xây dựng "Trung tâm Y tế chuyên sâu của khu vực Đông Nam Á" theo định hướng của UBND TP
Ngày 28-5, Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 TP HCM vinh dự đón nhận 3 bằng xác lập kỷ lục châu Á mới do Tổ chức Kỷ lục châu Á trao. Trong số này có 2 kỷ lục tập thể, gồm: BV đầu tiên của Việt Nam phẫu thuật u não cho bệnh nhân 67 tuổi bằng hệ thống công nghệ trí tuệ nhân tạo robot Modus V Synaptive và BV đầu tiên đạt chuẩn chất lượng điều trị Vàng của Hội Đột quỵ châu Âu về điều trị đột quỵ.
Tạo dấu ấn với y khoa thế giới
Kỷ lục cá nhân được trao cho BSCKII Chu Tấn Sĩ - Trưởng Khoa Ngoại thần kinh BV Nhân dân 115, Phó Chủ nhiệm Bộ môn Ngoại thần kinh Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch. Ông là chuyên gia được mệnh danh "Bàn tay vàng phẫu thuật thần kinh", người đầu tiên phẫu thuật u não bằng hệ thống công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) robot Modus V Synaptive, dưới sự hỗ trợ của GS Amin Kassam, Phó Chủ tịch Viện Phát triển thần kinh Aurora (Mỹ).
Sự thành công của ca phẫu thuật u não bằng hệ thống robot là dấu ấn quan trọng trên bản đồ y khoa thế giới. BV Nhân dân 115 là cơ sở khám chữa bệnh đầu tiên ở châu Á triển khai hệ thống robot vào phẫu thuật thần kinh, sọ não. Bệnh nhân được phẫu thuật là một phụ nữ 67 tuổi (quê ở huyện Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh), nhập viện với triệu chứng đau đầu, nói khó khăn, tay chân phải bị yếu. Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị u não ở vùng trán đính (T), ảnh hưởng đến chức năng vận động. Khối u kích thước rất nhỏ, đơn độc. Các phẫu thuật thông thường là vén não tìm tổn thương nên sẽ để lại nhiều di chứng thần kinh cho người bệnh. Các bác sĩ quyết định phẫu thuật bằng robot để lấy khối u và tránh các tổn thương lên não.
Dưới sự hỗ trợ của hệ thống định vị, robot và GS Amin Kassam, ê-kíp phẫu thuật của BV gồm 3 bác sĩ: Chu Tấn Sĩ, Lưu Kính Khương (Trưởng Khoa Gây mê hồi sức) và Nguyễn Văn Tuấn (Phó trưởng Khoa Ngoại thần kinh) đã bóc tách lấy ra khối u từ trong não bộ của bệnh nhân mà gần như không gây tổn thương đến cấu trúc não kế cận. Đặc biệt hơn, ca mổ chỉ kéo dài khoảng 1 giờ 30 phút, sớm hơn dự kiến 2 giờ và nhanh hơn rất nhiều so với mổ bằng kính vi phẫu cổ điển, thường phải mất khoảng 4 giờ. Và chỉ sau 2 giờ được phẫu thuật, bệnh nhân đã hồi tỉnh, sức khỏe ổn định... Sự thành công của ca phẫu thuật u não đầu tiên bằng robot này đã mở ra bước đi lịch sử cho bệnh viện nói riêng và ngành y tế Việt Nam nói chung vì là trường hợp đầu tiên thực hiện thành công ở châu Á.
TS-BS Phan Văn Báu, Giám đốc BV Nhân dân 115, cho biết trung bình quân mỗi năm Khoa Ngoại thần kinh thực hiện 2.400 ca mổ. Để phát triển kỹ thuật điều trị mới, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong điều trị theo xu hướng phát triển công nghệ, BV đã cử các chuyên gia hàng đầu học tập và tiếp nhận kỹ thuật phẫu thuật thần kinh bằng hệ thống robot tại Mỹ, đặc biệt là tiếp nhận kỹ thuật sử dụng robot mổ tỉnh cho các ca phẫu thuật u não, xuất huyết não. Đến nay, BV đã phẫu thuật thành công 20 ca bằng hệ thống robot, trong đó có 4 ca xuất huyết não.
Bác sĩ Chu Tấn Sĩ trong ca mổ não bằng kỹ thuật robot
Nền tảng cho y học TP HCM đột phá
PGS-TS Tăng Chí Thượng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP HCM, cho biết đây là một những bước đột phá trong ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, góp phần đặt nền móng vững chắc để xây dựng "Trung tâm Y tế chuyên sâu của khu vực Đông Nam Á" theo định hướng của UBND TP HCM. Công trình nói trên cũng được bình chọn là Giải thưởng Y tế thông minh của TP vừa qua.
Đánh giá tổng quan cho thấy phẫu thuật bằng hệ thống robot Modus V Synaptive rất an toàn, hiệu quả, chưa gặp biến chứng sau mổ, người bệnh có chất lượng cuộc sống sau mổ tốt hơn nhiều so với phẫu thuật truyền thống, bảo tồn được các chức năng thần kinh quan trọng.
Thành công bước đầu này cho thấy quyết tâm đầu tư nguồn lực để triển khai ứng dụng trí tuệ nhân tạo đỉnh cao trong phẫu thuật ngoại thần kinh bằng hệ thống robot Modus V Synaptive là hướng đi đúng theo định hướng tiếp cận công nghệ 4.0, mà đỉnh cao là sử dụng trí tuệ nhân tạo vào công tác chăm sóc sức khỏe người dân.
Theo PGS-TS-BS Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TP HCM, Tổng Thư ký Hội Đột quỵ Việt Nam, Trưởng Khoa Bệnh lý mạch máu não BV Nhân dân 115 - tại Việt Nam mỗi năm ước tính có hơn 200.000 ca đột quỵ mới với hậu quả hơn 11.000 người tử vong và trên 100.000 người bị tàn phế. Riêng tại BV Nhân dân 115, trung bình mỗi năm tổng số bệnh nhân đến khám và điều trị đột quỵ khoảng trên 12.000 người. Số người đột quỵ não chiếm 85% trong số các loại đột quỵ.
Trước đây, các phương pháp điều trị cấp bị giới hạn do thuốc tiêu sợi huyết trong 4-5 giờ, hay can thiệp mạch máu não lấy huyết khối thường quy trong 6 giờ. Với khả năng của robot, người bệnh bị đột quỵ do xuất huyết não vẫn còn hy vọng được cứu sống với chất lượng cuộc sống tốt nếu được can thiệp dẫn lưu và cầm máu kịp thời dưới sự trợ giúp và định vị chính xác của robot.
Ứng dụng thành công trí tuệ nhân tạo
GS - Viện sĩ Hoàng Quang Thuận, Chủ tịch Hội đồng Sáng lập Tổ chức Kỷ lục Việt Nam, cho rằng với 3 kỷ lục châu Á mà BV Nhân dân 115 vừa đạt được, ông mong rằng BV có những ứng dụng mới, sáng chế, nghiên cứu... trở thành nơi đào tạo cho các BV, đồng nghiệp nước nhà.
Còn TS-BS Phan Văn Báu nhận định: "Thành tựu này cũng chứng minh với thế giới rằng Việt Nam có thể triển khai, tiếp thu, sử dụng kỹ thuật y tế mới thành công trong thời đại công nghệ 4.0. Việt Nam là nước thứ 3 trên thế giới ứng dụng công nghệ mổ u não bằng hệ thống trí tuệ nhân tạo. Thành công này giúp BV khẳng định về chuyên môn, đồng thời cũng là động lực lớn để tiếp tục phát triển hơn nữa".
Kịp thời cứu sống cụ bà 84 tuổi bị đột quỵ trong "thời gian vàng" Với sự hỗ trợ của phần mềm RAPID ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán - điều trị đột quỵ và hệ thống chụp mạch xóa nền kỹ thuật số (DSA) cùng với thời gian đưa bệnh nhân đến bệnh viện kịp thời, cụ bà U90 không chỉ được cứu sống mà còn phục hồi tốt. Ảnh minh họa Trước đó,...