Khai thác hiệu quả tiềm năng nguồn năng lượng sạch
Dự thảo Đề án Quy hoạch Điện VIII đã thiết kế tỷ trọng nguồn điện từ năng lượng tái tạo lên tới 30% trong tổng công suất nguồn của hệ thống điện quốc gia, nhằm khai thác tiềm năng điện sạch.
Quy hoạch điện VIII sẽ ưu tiên khai thác hợp lý các nguồn năng lượng tái tạo. Ảnh: BNEWS/TTXVN phát
Đề án Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (gọi tắt là Quy hoạch Điện VIII) mới đây được Bộ Công Thương đưa ra lấy ý kiến. Nhiều chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng cho rằng, dự thảo được đưa ra lấy ý kiến còn nhiều lĩnh vực cần được nghiên cứu kỹ lưỡng; trong đó, có vấn đề các chính sách để đẩy mạnh nguồn năng lượng tái tạo lên lưới.
Dự thảo Đề án Quy hoạch Điện VIII đã thiết kế tỷ trọng nguồn điện từ năng lượng tái tạo lên tới 30% trong tổng công suất nguồn của hệ thống điện quốc gia, nhằm khai thác tiềm năng điện sạch của Việt Nam giai đoạn này. Đây là một điểm mới so với các quy hoạch điện trước, phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước, Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng như phù hợp với xu thế phát triển năng lượng xanh hiện nay.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Tuấn, nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng Việt Nam (thành viên Hội đồng phản biện Đề án Quy hoạch Điện VIII) cho rằng, dự thảo Quy hoạch Điện VIII lần này vẫn chưa tính toán kỹ lưỡng tới vấn đề lưới truyền tải điện, còn đang ở các phương án nếu – dựa trên cơ sở “kịch bản đề xuất” và tiềm năng của các tỉnh – nên rất khó triển khai trên thực tế. Đó là chưa kể khi nguồn điện năng lượng tái tạo được đưa vào nhiều sẽ gây rủi ro lớn cho hệ thống điện.
Ông Tuấn cho rằng, phải đưa ra một phương án lưới chắc chắn ít nhất là đến 2030 và không được dưới mức giới hạn thì mới làm được, bởi hiện yêu cầu cho lưới truyền tải điện rất cao. Đây là vấn đề khó của quy hoạch khi đưa vào nhiều năng lượng tái tạo.
Truyền tải điện Quảng Nam đảm bảo vận hành an toàn lưới điện trong mùa mưa bão. Ảnh: Đức Dũng/BNEWS/TTXVN
TS Nguyễn Thành Sơn, chuyên gia năng lượng, nguyên Giám đốc Công ty Năng lượng Sông Hồng cho rằng, thời gian qua, chủ đầu tư phải chịu hậu quả của việc phát triển điện tái tạo quá nóng nhưng chưa thấy dự thảo Quy hoạch Điện VIII đưa ra giải pháp khắc phục. Nhiều nguồn phát nhưng chúng ta không thể phát lên lưới. Điều này làm giảm hiệu quả đầu tư và sức hút đầu tư tư nhân trong lĩnh vực này.
“Cần phải chấm dứt việc chạy theo đề xuất của chủ đầu tư, nhét dự án vào quy hoạch bất chấp mọi cân đối về nguồn và lưới. Quy hoạch điện phải bám vào Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, thể hiện các thông tin về việc thời điểm nào cần dự án ra sao và đặt ở đâu. Từ đó, sẽ quyết định dự án phù hợp xuất hiện ở thời điểm phù hợp để tối ưu hóa được việc phân bổ nguồn lực, thay vì nguồn có nhiều mà không phát lên lưới được, người tiêu dùng cũng không được hưởng lợi”, TS Nguyễn Thành Sơn nêu.
Video đang HOT
Thực tế thời gian qua, nhiều nhà đầu tư điện mặt trời đã “khóc ròng” khi buộc phải tiết giảm nguồn phát do nhu cầu giảm và có thời điểm lưới điện truyền tải không theo kịp, gây lãng phí nguồn lực lớn của xã hội và gây rủi ro cho nhà đầu tư tư nhân. Ngay cả khi truyền tải đáp ứng được thì tỷ trọng điện tái tạo quá lớn cũng đặt ra những lo lắng về độ an toàn hệ thống điện do đặc tính “thất thường của thời tiết”.
Theo các chuyên gia, thời gian đưa ra lấy ý kiến về Dự thảo Đề án Quy hoạch Điện VIII là quá gấp, không đủ để các chuyên gia và người dân đọc – hiểu. Từ đó, có được những đóng góp có chất lượng, nhất là khi đây là một bản quy hoạch kinh tế xen lẫn kỹ thuật năng lượng.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cũng cho rằng, với hệ thống điện hiện nay thì bao nhiêu nguồn năng lượng tái tạo là an toàn, hệ thống lưu trữ năng lượng, khả năng phát lên lưới… Những vấn đề này phải phân tích và phải tính toán.
Theo ông Ngô Đức Lâm, chuyên gia năng lượng, Quy hoạch điện VIII có 4 tập, 831 trang nhưng phần giải pháp quá ít. Trong khi đó, quy hoạch khác với định hướng, chính sách. Quy hoạch phải rất cụ thể, công nghệ ra sao, hiệu quả năng lượng, giá cả như thế nào… Nếu không có giải pháp thì vài năm nữa, rất dễ phải điều chỉnh lại, vì vậy ngay từ bây giờ phải thấy rõ những vướng mắc để xử lý.
Bà Ngụy Thị Khanh, Giám đốc Trung tâm Phát triển sáng tạo xanh (GreenID) cho rằng, Dự thảo Quy hoạch Điện VIII đã nâng tỷ trọng các nguồn năng lượng tái tạo lên, phù hợp với xu hướng phát triển, song cần tránh các bài học của giai đoạn trước, đặc biệt liên quan đến việc lưới truyền tải điện không đáp ứng được để đưa lên lưới.
Đại diện doanh nghiệp, ông Phạm Nam Phong, Chủ tịch Vũ Phong Energy Group cho hay, nhiều doanh nghiệp bao gồm cả doanh nghiệp FDI hay các doanh nghiệp sản xuất, gia công cho các hãng lớn tại Việt Nam đều đang có định hướng sử dụng 100% năng lượng tái tạo.
Do vậy, quy hoạch cần khuyến khích điện sạch đưa lên lưới mà không ảnh hưởng hệ thống điện, sa thải công suất, như: điện mặt trời áp mái bằng hình thức tự sản xuất – tự tiêu thụ, bởi đây cũng là cơ chế thuận lợi mới để mời gọi thêm nhà đầu tư sản xuất lớn vào Việt Nam.
Các nguồn năng lượng điện mặt trời, gió cần được tiếp tục ưu tiên phát triển bởi đây là nguồn tài nguyên đặc biệt lớn của đất nước. Vấn đề đặt ra là các nguồn năng lượng này thời gian qua cho thấy sự thiếu ổn định, thời gian phát điện tập trung vào một số thời điểm trong ngày và những hạn chế của lưới điện truyền tải nguồn năng lượng này.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đề nghị các thành viên Hội đồng thẩm định Quy hoạch điện VIII khẩn trương góp ý kiến vào đề án; các chuyên gia phản biện làm việc tích cực, sớm có báo cáo phản biện. Bộ Công Thương nhanh chóng tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện Đề án để sớm trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt…/.
Một số địa phương quá chú trọng phòng chống dịch gây ách tắc hàng hóa
Một số địa phương quá chú trọng phòng chống dịch ban hành văn bản là chưa linh hoạt, gây ách tắc, khó khăn trong lưu thông, đặc biệt hàng hóa đến kỳ tiêu thụ như nông sản.
Trả lời báo chí tại họp báo thường kỳ Chính phủ chiều tối nay (2/3), Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, về quy trình hỗ trợ đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa ở địa phương có dịch, thời gian qua Chính phủ quyết liệt chỉ đạo bộ ngành, địa phương thực hiện nhiều giải pháp đảm bảo mục tiêu kép là phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải
Ngày 28/1, Thủ tướng ban hành Chỉ thị 05 về các biện pháp cấp bách, giao các địa phương quyết định biện pháp phòng chống dịch, tức địa phương được quyền chủ động tùy vào tình hình từng địa phương.
Thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng, đến nay bước đầu ngăn chặn sự bùng phát dịch, kịp thời ở mức chúng ta chấp nhận được, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh.
"Tuy vậy, do trong quá trình thực hiện, một số địa phương quá chú trọng phòng chống dịch ban hành văn bản là chưa linh hoạt, chưa phù hợp tình hình thực tiễn, chưa đáp ứng yêu cầu chỉ đạo của Thủ tướng, gây ách tắc khó khăn trong lưu thông, đặc biệt hàng hóa đến kỳ tiêu thụ như nông sản", ông Hải nêu thực tế.
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho bay, Bộ đã chủ động đưa ra nhiều giải pháp chủ động tiêu thụ nông sản, làm việc với siêu thị hệ thống phân phối lớn để tiêu thụ nông sản, hỗ trợ cụ thể với số lượng lớn, đặc biệt với sản phẩm nông nghiệp.
Đồng thời, Bộ Công Thương làm việc với Bộ NN&PTNT bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, loại bỏ tâm lý e dè sản phẩm đến từ vùng dịch.
"Theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Công Thương chủ trì để ban hành hướng dẫn thu mua nông sản, chúng tôi bàn kỹ văn bản và dự thảo này trên cơ sở ý kiến của địa phương, DN", ông Hải nói.
Đối với nội dung khi cần thiết chỉ định cơ quan, các địa phương có cơ quan chuyên môn trong từng lĩnh vực, như dịch là ngành y tế, sản xuất là nông nghiệp, phân phối lưu thông công thương...
Theo Thứ trưởng Công Thương, nếu địa phương thấy rằng không cần chỉ định đầu mối nào thì không cần chỉ định đầu mối. Nhưng nếu cá nhân, tổ chức đến thu mua mà gặp phải 3-4 đầu mối phải xin các giấy phép thì địa phương có quyền chỉ định, tháo gỡ nhanh chóng cho những người thu mua, hỗ trợ người gặp khó khăn, hỗ trợ nông dân.
"Địa phương có quyền chủ động, thành lập đầu mối", Thứ trưởng nói.
Tiếp tục hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm
Thứ trưởng cho rằng, hiện nay cần phải đi giải cứu hay hỗ trợ không chỉ vùng có dịch mà đang đến mùa thu hoạch, trong khi cầu giảm đi, nguồn cung tăng lên, nên xảy ra dư thừa. Vì vậy, cần phải tiếp tục hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo tuân thủ quy định y tế phòng chống dịch.
Đối với việc ban hành quy định liên quan đảm bảo vận chuyển hàng hóa, Thứ trưởng Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật cho hay, Bộ đang triển khai quyết liệt đảm bảo vận chuyển hàng hóa, an toàn phát triển kinh tế.
"Việc ban hành hướng dẫn quy chế xuất phát từ nhu cầu khi xảy ra dịch ở Hải Dương, bà con đi lại khó khăn, có địa phương còn nặng chống dịch", Thứ trưởng GTVT thông tin.
Tuy nhiên, do quy định này liên quan nhiều đến Bộ Y tế nên đang lấy ý kiến để ra quy chế hướng dẫn này và cố gắng hoàn thành sớm.
Bộ Công Thương: Nhiều địa phương chưa linh hoạt thực hiện mục tiêu kép Một số địa phương đã ban hành các văn bản chưa linh hoạt, thậm chí chưa phù hợp với thực tiễn và chưa thực hiện đúng chỉ đạo của Thủ tướng về phòng, chống dịch nhưng vẫn phải đảm bảo mục tiêu kép. Nhiều hệ thống phân phối đã vào cuộc hỗ trợ người dân vùng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh tiêu...