Khắc phục thành công sự cố khoang chứa mẫu vật trên tàu thăm dò Osiris-Rex
Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) ngày 30/10 cho biết đã khắc phục thành công sự cố trên tàu thăm dò Osiris-Rex để thu thập được mẫu đất đá và bụi vũ trụ từ tiểu hành tinh Bennu.
Giám đốc dự án thăm dò trên – ông Rich Burns tuyên bố: ‘Chúng tôi đã hoàn tất thành công hoạt động này’.
Hình ảnh lấy từ video do NASA công bố ngày 21/10/2020 cho thấy cánh tay robot của tàu Osiris-Rex đã chạm xuống bề mặt hành tinh Bennu để thu thập mẫu vật. Ảnh: AFP/TTXVN
Tàu thăm dò Osiris-Rex của NASA có nhiệm vụ thu thập các mẫu vật trên bề mặt tiểu hành tinh Bennu, phục vụ nghiên cứu làm sáng tỏ nguồn gốc của Hệ Mặt Trời. Tuy nhiên, tàu đã gặp sự cố sau khi thu thập lượng mẫu vật quá lớn, vượt chỉ tiêu 60 gram như dự kiến ban đầu, khiến mẫu vật lọt khỏi khoang chứa nằm ở phần cuối một cánh tay robot dài 3 mét của tàu này. Theo các kỹ sư của NASA, các mẫu đất đá đã khiến các nắp khoang chứa mẫu vật bị kẹt và không thể đóng kín. Cánh tay robot nói trên là bộ phận đã tiếp xúc với tiểu hành tinh Bennu trong vài giây vào ngày 20/10. Đây được được coi là thời khắc cao trào trong sứ mệnh thăm dò tiểu hành tinh Bennu được tiến hành từ cách đây 4 năm.
Ngày 29/10, NASA thông báo các kỹ sư đã có thể điều khiển cánh tay robot này cầm các mẫu vật đến một khoang chứa gần trung tâm của tàu vũ trụ, thả các mẫu vật này xuống và đóng nắp khoang chứa lại. Việc khắc phục sự cố kéo dài 2 ngày, trong đó nhóm chuyên gia phải đánh giá lại toàn bộ các hình ảnh và dữ liệu đã thực hiện từ mỗi giai đoạn trước đó.
Tàu thăm dò Osiris-Rex hiện cách Trái Đất 320 triệu km, do đó tàu này sẽ mất 18,5 phút cho mỗi lần truyền thông tin về Trái Đất. Cũng như vậy, bất cứ tín hiệu nào từ phòng điều khiển ở Trái Đất cũng cần 18,5 phút để tới được tàu Osiris-Rex. Chuyên gia Dante Lauretta – một trong những thành viên chủ chốt của dự án này cho biết tuy một lượng lớn mẫu vật đã bị lọt ra ngoài, nhưng vẫn giữ được hàng trăm gram mẫu vật – vượt xa mục tiêu tối thiểu đề ra trước đó.
Tàu Osiris-Rex dự kiến sẽ trở về Trái Đất vào tháng 9/2023 với kỳ vọng mang về lượng mẫu vật không gian lớn nhất từ trước đến nay, kể từ kỷ nguyên Apollo.
Tàu thăm dò Osiris-Rex sắp chạm bề mặt hành tinh Bennu
Sau hành trình kéo dài 4 năm, tàu thăm dò Osiris-Rex của Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA) dự kiến chạm xuống bề mặt tiểu hành tinh Bennu vào ngày 20/10 tới để thu thập mẫu vật mang về Trái Đất. NASA đưa ra thông báo này ngày 24/9.
Hình minh họa này cho thấy tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA đang lao xuống phía tiểu hành tinh Bennu để thu thập một mẫu bề mặt của tiểu hành tinh. Ảnh: NASA
Với kích thước tương đương một chiếc xe tải lớn, tàu Osiris-Rex cần đáp xuống một khu vực rộng bằng một vài bãi đỗ xe trên bề mặt hành tinh Bennu. NASA đã chọn khu vực có tên gọi là Nightingale, một vùng nhiều đá có đường kính 16 mét, để cánh tay robot của tàu chạm xuống bề mặt hành tinh chỉ trong 5 - 10 giây rồi thu thập mẫu đá và bụi.
Hành tinh Bennu cách Trái Đất xấp xỉ 207 triệu dặm (334 triệu km), nên thời gian truyền tín hiệu sẽ mất 18,5 phút. Điều này gây khó khăn cho việc chỉ huy trực tiếp các hoạt động bay, do đó, tàu Osiris-Rex sẽ cần thực hiện quy trình trên một cách tự động.
Theo kế hoạch, Osiris-Rex sẽ thu thập mẫu vật có trọng lượng ít nhất 57 gram trên hành tinh Bennu và đưa về Trái Đất vào ngày 24/9/2023. Đây là mẫu vật có trọng lượng lớn nhất mang từ không gian vũ trụ về Trái Đất kể từ chương trình Apollo. Các nhà khoa học hy vọng sứ mệnh này sẽ giúp làm sáng tỏ các hành tinh hình thành và sự sống bắt đầu như thế nào, cũng như tìm hiểu những tác động có thể của tiểu hành tinh đối với Trái Đất.
Ban đầu, công tác thu thập mẫu vật trên bề mặt hành tinh Bennu gặp trở ngại lớn do tàu Osiris-Rex không tìm được bề mặt nào đủ rộng và tương đối bằng phẳng để hạ cánh. Tàu này được thiết kế để đáp xuống một bề mặt phẳng có bán kính 25m, song những hình ảnh gửi về Trái Đất hồi tháng 12/2018 cho thấy bề mặt hành tinh có đường kính 490m này bị đá bao phủ, không có khoảng trống đủ rộng không có đất đá để tàu Osiris-Rex hạ cánh, do đó nhóm nghiên cứu phải tính tới phương án khác.
Về kỹ thuật, Bennu là một "tiểu hành tinh của các mảnh vỡ" do nó được hình thành từ vô số các mảnh vỡ ra từ thiên thể có kích thước lớn hơn và sau đó gắn kết lại với nhau dưới tác động của trọng lực. Theo thông tin được công bố, hành tinh này có 200 tảng đá có đường kính rộng hơn 10 mét và một số khối đá có đường kính lên tới 30 mét. Ngoài ra, hành tinh này cũng có vô số miệng núi lửa có đường kính từ 10 đến 150 mét.
Kỹ sư NASA ngồi nhà điều khiển robot trên Hoả tinh thế nào? Khi phải ngồi nhà để cách ly xã hội, những nhà khoa học ở NASA vẫn có thể điều khiển các thiết bị cách Trái Đất hàng trăm triệu km. Một ngày giữa tháng 4, đội ngũ các kỹ sư tại NASA đã ngồi theo dõi một tàu không gian khi nó đang ở khoảng cách 140 triệu km so với Trái Đất....