Kẹo chỉ, món ăn gây thương nhớ của một thời tuổi thơ

Chẳng ai rõ kẹo chỉ có nguồn gốc từ đâu, chỉ nhớ rằng nó gắn liền với hình ảnh chiếc hộp gỗ phía sau yên xe đạp, cùng tiếng rao của những buổi trưa hè thuở ấy.

Kẹo chỉ hay còn gọi là kẹo tơ – một thứ quà vặt được ưa thích gắn bó một thời học sinh dưới cổng trường. Tuy không phổ biến bằng kẹo kéo, nhưng kẹo chỉ cũng là món ngon của nhiều trẻ nhỏ từ nông thôn đến thành thị.

Nói là kẹo nhưng kẹo chỉ lại giống bánh hơn, không chỉ do hình dạng mà còn bởi thành phần cấu thành và các bước hoàn thiện.

Đây là món ăn một thời mà con nít thích kẹo chỉ ở cái cách làm từa tựa như làm mì sợi trong phim cổ trang hay coi trên tivi vậy. Từ một khúc kẹo mềm dẻo ban đầu, người ta nhúng vô bột mì rồi kéo qua kéo lại một hồi ra hàng trăm sợi nhỏ li ti. Các sợi này để lên miếng bánh tráng giấy, rồi rải thêm dừa nạo, chế thêm miếng sữa đặc vậy là xong. Ăn ngọt và béo vô cùng.

Sợi chỉ đã lăn qua bột và được tách thành nhiều sợi. Ảnh: Tường Quyên

Bên cạnh nguyên liệu chất lượng, “bàn tay ảo thuật” là bí quyết độc đáo nhằm thu hút sự quan tâm của thực khách. Lấy một mẩu nhỏ từ tảng mạch nha lớn; sau mỗi động tác tay liên tục cuộn đôi vòng kẹo, giũ thật mạnh để lớp bột năng vừa được nhúng rơi xuống khay. Nguồn gốc tên “kẹo chỉ” hay còn gọi là “kẹo giũ” “kẹo tơ” cũng bắt đầu từ đây. Qua bàn tay khéo léo của người thợ, khối đường trong tích tắc “biến hình” thành hàng ngàn sợi dây mảnh. Không cần bánh đa nướng, cũng chẳng phải bánh phồng nếp. Những khoanh kẹo vừa cuộn tròn được đặt vào bánh tráng xốp, phủ một ít dừa, lạc rang cùng vài giọt sữa đặc trên bề mặt. Thưởng thức ngay lúc vừa làm xong sẽ cảm nhận được độ giòn tan của bánh xốp. Màu trắng tinh khôi, vị dẻo thơm của đường và dừa bào sần sật. Đơn sơ từ công cụ bào dừa là chiếc nắp lon bia, với những miếng bánh làm bằng bột lọc ép khô. Đơn thuần là vậy, mà kẹo chỉ ngọt ngào khi ấy cứ thế đi vào ký ức tuổi thơ của bao người.

Cạo dừa thành sợi bằng nắp lon bia đơn giản. Ảnh: Tường Quyên

Nhẹ nhàng đặt lớp kẹo lên miếng bánh xếp kẹp lại. Ảnh: Tường Quyên

Những chiếc xe với dòng phấn trắng kẹo chỉ đi rong qua từng con ngõ với tiếng rao vang cả một góc phố, vốn đã in sâu vào tiềm thức của bao thế hệ. Ngày ấy, thưởng thức trọn vẹn món kẹo ngọt này chỉ vài trăm đồng. Nó như vật phẩm xa xỉ của đám trẻ con mỗi lúc tan trường, là món quà cho những chăm ngoan, nghe lời bố mẹ. Tất cả như một phần kí ức tuổi thơ đã đi qua biết bao thế hệ.

Đây là thức quà giản dị mang hương thơm đặc trưng trong từng sợi dừa bào, vị béo ngậy của lạc rang quyện cùng bánh tráng… vừa ngọt ngào lại vừa dẻo mềm, làm nên hương vị rất riêng và rất độc đáo, luôn khiến người ta phải mê mẩn.

Tường Quyên