Kế hoạch 5 bước giúp Mỹ đánh bại phiến quân Hồi giáo

Học giả Zalmay Khalilzad-cựu Đại sứ Mỹ tại Afghanistan, Irắc và Liên Hợp quốc, cho rằng để đánh bại Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS), Mỹ sẽ cần tới một chiến lược dài hạn, toàn diện gồm 5 bước.

1. Huy động nỗ lực nhân đạo rộng lớn

Điều này là cần thiết về mặt chiến lược. Các nước tiếp nhận số lượng lớn người tỵ nạn như Jordan và vùng người Kurd của Irắc có nguy cơ bất ổn. Đối với những người Ả rập Sunni bị xua đuổi, điều kiện tỵ nạn khó khăn có thể khiến họ bị IS lợi dụng tuyển mộ.

Hơn nữa IS đang tìm các thiết lập một dạng nhà nước và cung cấp viện trợ nhân đạo và dịch vụ ở những khu vực họ kiểm soát. Sự chậm trễ của Mỹ cùng cộng đồng quốc tế trong việc hỗ trợ nhân đạo cho những người tỵ nạn, sẽ tạo thời cơ cho IS xây dựng lực lượng.

2. Đoàn kết các nhóm chống IS tại Irắc và Syria

Chính quyền Obama đã tỏ ý muốn tăng cường nỗ lực chống lại IS một khi chính phủ đoàn kết được hình thành tại Baghdah. Chính quyền này có quyền sử dụng những hỗ trợ quân sự – gồm các vật chất cho quân đội Irắc và lực lượng người Sunni ôn hòa, cùng các cuộc không kích chống lại IS.

Mỹ cũng khuyến khích các lãnh đạo chính trị người Shitte chia sẻ quyền lực và nguồn lực cho người Sunni và người Kurd. Sự tham gia của người Sunni trong cuộc chiến chống lại IS có vai trò then chốt. Nhưng lực lượng người Sunni không thể đứng lên chiến đầu chống lại IS nếu không có được nhượng bộ chính trị đầy đủ.

Tại Syria, biện pháp khả thi nhất nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng là một chính phủ đoàn kết chia sẻ quyền lực giữa chính phủ Assad, người Sunni ôn hòa, người Kurd và các nhóm khác, sự phân quyền cho các vùng và tỉnh lỵ, trong đó có thể tổ chức theo các sắc tộc và giáo phái.

3. Nhanh chóng tiến hành các hoạt động quân sự để hỗ trợ

Để có thể đánh bại IS, Mỹ phải đáp ứng về mặt quân sự mạnh mẽ hơn nữa. Có thể học hỏi mô hình đã đánh bại chính phủ Taliban sau vụ 11/9, trong đó gồm các lực lượng đặc nhiệm và không quân Mỹ phối hợp với lực lượng địa phương.

Tuy nhiên, cần tiến hành mau lẹ hơn so với chiến dịch tại Afghanistan nhằm hỗ trợ an ninh và ổn định tình hình. Tại Irắc, cần phối hợp đồng thời với chính phủ Irắc, chính quyền người Kurd trong vùng, và lực lượng người Sunni nhằm phát triển và thực hiện một chiến dịch chống lại IS.

Tại Syria, Mỹ cần tăng cường nỗ lực hỗ trợ phe đối lập quốc gia Syria và tấn công quân sự các mục tiêu IS nhằm gây sức ép với lực lượng này tại những vùng lãnh thổ mà họ kiểm soát. Chính quyền Obama đã đề xuất chương trình trị giá 500 triệu USD giúp đánh bại IS tại Syria, tuy nhiên nó cần được đẩy nhanh trước tình hình cấp bách hiện nay.

4. Quốc tế hóa các nỗ lực chống IS

IS là nguy cơ an ninh và kinh tế đối với cộng đồng quốc tế. Hơn 1.000 người phương Tây đã gia nhập IS là nguy cơ đối với các nước phương Tây. Mối đe dọa từ các phần tử Hồi giáo cực đoan tại Nga và Trung Quốc cũng đang gia tăng. Bên cạnh đó, IS có thể sẽ cắt đứt nguồn cung năng lượng từ Irắc, khiến giá dầu thế giới leo dốc.

Anh, Pháp đã hỗ trợ cho người Kurd tiếp theo những cuộc không kích của Mỹ vừa qua. Các quốc gia Trung Đông như Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Ả rập Sauđi, đang bị đe dọa bởi IS cũng cần được huy động.

5. Chuẩn bị tâm lý cho người Mỹ trước một sứ mệnh tốn kém và lâu dài

Đánh bại hay chỉ kiềm chế IS, lực lượng Mỹ sẽ hiện diện như thế nào tại Irắc và Syria sẽ là vấn đề gây chia rẽ trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016.

Các lãnh đạo Quốc hội và người dân Mỹ cần được giải thích về bản chất thách thức từ IS, nó đe dọa lợi ích sống còn của Mỹ như thế nào và tại sao Mỹ phải giải quyết thách thức này?

Theo Tiền Phong