Kẻ Chỉ Điểm – phim cho những cái đầu ưa rắc rối

Có thể The Informant! cực kỳ kén khán giả nhưng bản thân bộ phim là một tác phẩm điện ảnh đáng khen ngợi. Đặc biệt là khi nó dựa trên các sự kiện có thật vốn còn nhạt hơn nước ốc.

The Informant! – Kẻ Chỉ Điểm

Đạo diễn: Steven Soderberg
Diễn viên: Matt Damon, Eddie Jemison, Scott Bakula, Melanie Lynskey…
Thể loại: Hình sự / Hài / Tâm lý
Phân loại: R (Hạn chế người xem dưới 17 tuổi)
Đánh giá: 3,5 / 5*

Đã từng làm phim về tiểu sử Erin Brockovich, tiểu sử người anh hùng Che Guevara, đã từng thực hiện những tác phẩm bom tấn đậm chất Hollywood (bộ ba Ocean’s), và cả những tác phẩm kinh phí thấp (Sex, Lies and Videotape, Bubble), đã từng làm việc với những ngôi sao nổi tiếng lẫn vô danh, có thể nói Steven Soderberg là một trong những đạo diễn “đa di năng” nhất hiện nay.

Đạo diễn Steven Soderbergh.

Mặc dù trong sự nghiệp của mình, ông đảm nhận không ít kịch bản gốc, nhưng làm việc với kịch bản chuyển thể dựa trên những sự kiện có thật mới là sở trường của Steven Soderberg. Nếu như trước kia là Erin Brockovich (2000), hai phần Che (2008), thì bây giờ là The Informant!.

Matt Damon.

Cách đây 9 năm, khi nhà báo Kurt Eichenwald cho xuất bản cuốn sách kể về nhân vật Mark Whitacre, nó đã gây nên chấn động trong ngành kinh doanh tại Mỹ. Tất cả những gì mà tác giả viết trong sách đều dựa trên rất nhiều sự kiện có thật diễn ra trong thập niên 90 của thế kỷ trước. Những tưởng tập hợp hàng loạt thông tin khô khan trong cuốn sách lại, kịch bản The Informant! khó có thể hấp dẫn được khán giả, nhưng khi được thể hiện lên phim, Steven đã rất mềm dẻo trong cách dẫn dắt câu chuyện và cũng như sử dụng phong cách hóm hỉnh đặc trưng.

Sau nhiều năm cống hiến cho Archer Daniels Midland (ADM), một trong những tập đoàn lớn nhất nước Mỹ về sản xuất về chế biến thực phẩm, Mark Whitacre hiện đang nắm giữ chức Phó Chủ tịch. Mặc dù phụ trách về mảng công nghệ sinh hóa, nhưng anh vẫn nắm rõ mọi chiến lược kinh doanh của công ty. Tình hình tài chính của ADM thời gian qua bị sụt giảm nghiêm trọng do gặp vấn đề trong qui trình sản xuất. Anh nghi ngờ có nội gián bên trong ADM và trình báo lên ban giám đốc. Lập tức FBI được đề nghị nhảy vào cuộc điều tra. Giờ đây mọi việc bỗng chuyển hẳn sang hướng khác. Một màn sương dày đặc xuất hiện khiến người xem không biết diễn biến câu chuyện tiếp theo sẽ ra sao.

Nghe theo lời khuyên của cô vợ Ginger, Mark kể lại toàn bộ sự thật cho nhân viên FBI Brian Shepard (Scott Bakula). Từ nhiều năm qua ADM đã bắt tay cùng các đối thủ cạnh tranh nhằm kiểm soát giá cả các sản phẩm của họ trên toàn cầu, qua đó thu lợi nhuận hàng tỷ $ từ người tiêu dùng. Nhưng những chứng cứ mà họ có được còn quá ít, không đủ để đưa con cá lớn nhất ra toà. FBI đề nghị Mark làm việc cho họ bằng cách mang theo máy thu âm và sắp đặt hệ thống máy quay lén trong những buổi họp với đối thủ cạnh tranh.

Nếu nội dung phim chỉ dừng lại ở mức độ như vậy, The Informant! khá giống với The Insider của đạo diễn Michael Mann và một chút Catch Me if You Can của Steven Spielberg. Tuy nhiên, kịch bản của Kẻ Chỉ Điểm phức tạp và biến hóa hơn nhiều. Như đã nói ở trên, The Informant! được dựa trên những sự kiện có thật, chính vì vậy nếu không được viết khéo léo, các tình tiết không được thêm thắt hợp lý, sẽ khiến tác phẩm trở nên buồn tẻ, nhàm chán như phim tài liệu.

Trong suốt quá trình điều tra, có thời điểm người xem không còn biết tin tưởng vào bất cứ ai, ADM, FBI hay Mark Whitacre. Tính cách cũng như tâm lý của Mark biến đổi liên tục qua gần hai giờ đồng hồ trên phim. Anh hoang mang bối rối, đưa ra những thông tin trái ngược khiến cả vợ, FBI lẫn luật sư không biết đâu là sự thật. Đây chính là điểm mạnh nhất trong khâu kịch bản của The Informant!. Khán giả sẽ từ từ khám phá một thế giới hoàn toàn khác của Mark Whitacre dựa vào những câu độc thoại, tiếng ngoài hình và cả lời dẫn chuyện tưởng như chẳng ăn nhập gì với nội dung phim. Vẻ ngoài khù khờ, nhút nhát, nhưng bên trong anh là nhân cách rất khó đoán.

Mark Whitacre là một trong những vai khó nhất tính từ đầu năm cho đến nay. Nếu bạn đã thưởng thức bộ ba phim hành độngBourne của Matt Damon, bạn sẽ thấy một vài điểm tương đổng về tâm lý giữa nhân vật Jason Bourne và Mark Whitacre. Trong khi Jason không biết mình là ai sau cuộc tẩy não thì trong tâm trí Mark luôn tồn tại hai con người. Khi xem The Informant!, hầu hết khán giả sẽ tập trung vào câu chuyện chính mà quên đi phần tự thoại luôn chạy qua suy nghĩ của Mark. Nếu tiếp cận bộ phim theo cả hai hướng, bạn sẽ thấy Kẻ Chỉ Điểm hấp dẫn hơn hẳn. Ở trường đoạn cuối, khi câu chuyện lên đến đỉnh điểm, người xem sẽ phát hiện ra nhân cách thứ hai của Mark. Có lẽ do chính sự phức tạp này mà các nhà sản xuất chọn Matt Damon vào vai chính.

The Informant! tuy không phải là một tác phẩm quá xuất sắc nhưng thuộc loại “của hiếm”, đặc biệt thích hợp với những ai ưa thích kịch bản phức tạp, đòi hỏi nhiều mức độ suy nghĩ cũng như cách tiếp cận khác nhau.

*Phim đang được trình chiếu tại các rạp trên toàn quốc.