Jurgen Klopp và Thomas Tuchel: Tương đồng nhưng hoàn toàn khác biệt

Thomas Tuchel và Jurgen Klopp là hai người đàn ông có khá nhiều điểm chung. Họ đều mang quốc tịch Đức, bắt đầu sự nghiệp huấn luyện từ khi còn rất trẻ, khởi đầu ở Mainz và sau đó thành danh cùng Borussia Dortmund.

Cả hai đều là những người có suy nghĩ cấp tiến, ưa thích thứ bóng đá pressing mạnh mẽ và hơn cả là hai CLB mà họ đang dẫn dắt đều đang nỗ lực để lọt vào nhóm các đội được tham dự Champions League mùa giải tới.

Tuy nhiên, trận đấu giữa Liverpool và Chelsea không phải là cuộc đối đầu giữa một người đã trở thành bậc thầy và một anh chàng học việc. Con đường sự nghiệp của Tuchel có thể có những nét tương đồng với Klopp trước khi ông rời Dortmund nhưng vào thời điểm này, họ là hai con người với phương pháp huấn luyện và quản lý hoàn toàn khác biệt.

Phong cách Tuchel và Klopp khác nhau như thế nào?

Ở trận đấu diễn ra vào rạng sáng thứ Sáu tới, đội hình ra sân của Liverpool chắc hẳn sẽ chẳng khiến ai bất ngờ. Dưới thời Klopp, đội chủ sân Anfield đã trở thành một cỗ máy tấn công với sơ đồ 4-3-3 tương đối cố định. Họ luôn có xu hướng dâng cao và gây áp lực ngay trên phần sân đối phương, tìm kiếm những cơ hội từ những nỗ lực không biết mệt mỏi và luôn đẩy đối phương vào thế phải thi đấu theo ý muốn của mình. Klopp từng tự nhận xét rằng bóng đá của ông mang phong cách “heavy metal” – một thể loại nhạc rock nặng vô cùng thịnh hành trên thế giới trong những năm 70 và 80 của thế kỷ trước. Thế nhưng, nếu vẫn sử dụng cách so sánh này, âm lượng của thứ bóng đá “heavy metal” ấy có vẻ đã được tiết chế đi ít nhiều trong một vài mùa giải gần đây và thay vào đó là những yếu tố chiến thuật được bổ sung nhằm tăng thêm tính kiểm soát.

Pressing tầm cao và pressing chống phản công là hai yếu tố tiên quyết trong cách chơi của Liverpool. Tuy nhiên, ở mùa giải này, cường độ tạo áp lực của các cầu thủ Liverpool đã giảm đi khá rõ rệt so với khoảng thời gian trước đại dịch.

Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, Jurgen Klopp luôn muốn giữ nguyên phong cách của mình. Tất nhiên, đâu đó vẫn có những thay đổi, những sự điều chỉnh sao cho phù hợp với từng trận đấu, từng đối thủ và mỗi cầu thủ khác nhau khi được sử dụng cũng sẽ khiến cách vận hành chiến thuật của Liverpool biến đổi, nhưng nhìn chung, sơ đồ 4-3-3 của Klopp vẫn là một bài toán cố định cho các đối thủ đi tìm lời giải.

Ở phía đối diện, Tuchel lại là một HLV nhiều mưu lược và thích thay đổi theo thời điểm. Thời còn ở Dortmund, nếu Klopp trung thành với chỉ hai sơ đồ tấn công là 4-2-3-1 và 4-3-3 thì Tuchel lại sử dụng tới 6 phương án sắp xếp đội hình bao gồm 4-2-3-1, 4-3-3, 4-1-4-1, 3-4-3, 3-1-4-2 và 3-4-1-2 với vô số những “gạch đầu dòng” về mặt chiến thuật. Đến khi dẫn dắt PSG, Tuchel sử dụng thêm cả 4-4-2, 4-2-2-2 và 3-5-2 một cách linh hoạt cho mỗi trận đấu, mỗi đấu trường.

Các CLB được huấn luyện bởi Thomas Tuchel cũng thường xuyên pressing tầm cao nhưng họ không dựa vào áp lực đó để tạo ra cơ hội như Jurgen Klopp. Khi còn ở Mainz 05, Tuchel yêu cầu các học trò pressing liê tục và nhờ đó, họ được mệnh danh là một trong những đối thủ khó chịu nhất tại Bundesliga. Đến khi chuyển tới Dortmund hay Paris và sở hữu những cầu thủ chất lượng hơn, Tuchel lại tập trung vào khả năng kiểm soát bóng, điều chỉnh nhịp độ trận đấu và bắt đối phương phải chơi theo ý mình bằng thông số chuyền bóng đầy ấn tượng.

Khi Tuchel ở Chelsea

Chelsea của Frank Lampard là một tập thể thiếu đi tính tổ chức trong khâu phòng ngự và rất dễ tổn thương từ những pha phản công của đối thủ. Câu chuyện này đã hoàn toàn thay đổi kể từ khi Thomas Tuchel xuất hiện. Chiến thắng tối thiểu với tỉ số 1-0 trước Atletico Madrid – một trong những đội bóng có tốc độ chuyển trạng thái tốt nhất ở Châu Âu – chính là ví dụ điển hình cho khả năng kiểm soát và khắc chế những đối thủ “máu mặt” nhất.

Ở trận đấu đó, Chelsea đã bảo vệ rất tốt khu vực 1/3 sân của mình và không cho Atletico có khoảng trống để thoải mái chơi bóng. Đội bóng của thủ đô London đã cắt cử người theo sát hướng di chuyển của trái bóng, ngăn chặn hoàn toàn những đường chuyền của đối phương và tổ chức kèm người người một – một hoàn hảo. Chelsea cũng là đội kiểm soát bóng nhiều hơn với tỷ lệ 63%.

Lối chơi ấy của Chelsea khiến Atletico của Diego Simeone buộc phải lùi sâu với đội hình 6-3-1 trong phần lớn thời gian của trận đấu. Họ phải phòng ngự cho tới khi giành được bóng và cố gắng đẩy nó lên phía trên nhanh nhất có thể. Đã có những tình huống Atletico Madrid cướp được bóng từ Timo Werner hay Callum Hudson-Odoi nhưng các học trò của Simeone lại vô cùng lúng túng trong việc tìm kiếm hướng xử lý tiếp theo. Các tuyến của Chelsea đã được bố trí hợp lý nhất có thể và ngăn chặn pha phản công từ trước khi nó thực sự diễn ra.

Trước Atletico Madrid, Tuchel đã chuyển từ sơ đồ 3-4-3 sang 3-4-1-2. Cả hai phương án chiến thuật này cũng từng được Lampard sử dụng khá nhiều nhưng sự khác biệt to lớn ở đây chính là khâu tổ chức phòng ngự. Các số liệu thống kê đã chỉ ra rằng dưới thời Tuchel, Chelsea pressing với cường độ cao hơn, hàng phòng ngự dâng cao hơn và mất ít thời gian hơn trước khi giành lại được bóng.

Chelsea lúc này phòng ngự và kiểm soát trận đấu tốt hơn rất nhiều so với giai đoạn họ được dẫn dắt bởi Frank Lampard. Lampard muốn chơi tấn công để phủ đầu đối phương. Trên lý thuyết, nó khá giống với Liverpool của Klopp nhưng lại thua kém về cách thực hiện. Tuchel lại tập trung vào tính tổ chức và nhịp điệu thi đấu. Tính trung bình trong 90 phút, họ ghi ít bàn hơn (1.1 – 1.7) nhưng chuyền bóng nhiều hơn (700.8 – 612.7), chuyền nhiều hơn trên phần sân đối phương (374.3 – 303.9), phải đối mặt với ít cú sút hơn (6.4 – 10) và nhận ít bàn thua hơn (0.3 – 1.2).

Với những ca chấn thương liên tiếp, hàng phòng ngự của Liverpool lúc này là một điểm yếu mà bất kỳ HLV nào cũng có thể nhìn thấy và Tuchel rất có thể sẽ khuyến khích các học trò mạnh dạn khai thác những đường chuyền trực diện về phía khung thành đối phương. Thomas Tuchel là như vậy. Ông điều chỉnh để thích nghi với từng đối thủ và tính chất của từng trận đấu. Tuchel không hề có một sự đảm bảo nào trong việc lựa chọn nhân sự và hệ thống chiến thuật hoàn toàn phụ thuộc vào 11 con người có tên trong đội hình xuất phát.

Chiến thuật của Klopp và Liverpool có thể dễ đoán trên lý thuyết nhưng khi ra sân, khả năng hoạt động không biết mệt mỏi của họ mới là thứ khiến đối phương phải sợ hãi. Có điều, đội hình của đội bóng thành phố cảng đang không có được sự cân bằng cần thiết bởi quá nhiều sự vắng mặt của các trụ cột vì chấn thương. Các đội bóng khi phải đối mặt với Liverpool vì vậy lại càng có thêm cơ sở để lùi sâu phòng ngự và kiên nhẫn chờ đợi sai lầm từ phía The Reds.

Klopp và Tuchel dành cho nhau sự tôn trọng rất lớn. Chính Klopp cũng từng thừa nhận rằng một trong những lý do ông quyết định rời Dortmund là để đội bóng có biệt danh Die Schwarzgelben có thể sớm ký hợp đồng với Tuchel trước khi ông được tiếp cận bởi một CLB nào khác. Tuchel cũng hết lời ca ngợi người đồng nghiệp bên kia chiến tuyến nhưng ông không hề cảm thấy thoải mái với ý kiến cho rằng mình đang ở trong cái bóng của Klopp.

“Tôi rất vui khi Kloppo cuối cùng cũng đã đưa ra quyết định. Và tôi cũng biết mình sẽ dẫn dắt đội bóng nào trong tương lai rồi”, Tuchel nói đùa đầy dí dỏm khi được hỏi về việc Klopp ngồi vào chiếc ghế HLV trưởng ở Liverpool hồi năm 2015.

Christian Heidel – người từng đảm nhiệm vai trò giám đốc điều hành ở Mainz từng cho biết Tuchel khá khó chịu khi bị đem ra so sánh. Nhưng Tuchel hoàn toàn có lý. Ông và Klopp là hai con người với hai cá tính khác biệt. Họ cũng giành chiến thắng và các danh hiệu trong bóng đá theo cách của riêng mình.

“Jurgen là một trong những HLV xuất sắc nhất thế giới. Ông ấy cũng là người cực kỳ thú vị và rất vui tính”, Tuchel trả lời trong buổi phỏng vấn sau khi được bổ nhiệm vào vị trí HLV trưởng ở Chelsea, “Tất nhiên, giữa chúng tôi có một vài sự kết nối nhưng tôi đến Mainz sau ông ấy và chúng tôi cũng không hiểu nhau nhiều như mọi người vẫn nghĩ”.