Iran và 6 cường quốc đạt thỏa thuận “lịch sử”
Sau 8 ngày thương lượng và mặc cả thâu đêm, vào tối qua theo giờ Việt Nam, Iran và 6 cường quốc thế giới đã đạt được thỏa thuận khung về chương trình hạt nhân, mở đường cho việc đạt được thỏa thuận toàn diện vào trước cuối tháng 6 tới.
Ngoại trưởng Iran thở phào nhẹ nhõm sau các cuộc đàm phán căng thẳng (Ảnh: Article)
Các nguồn tin gần gũi với tiến trình đàm phán tại thành phố Lausanne của của Thụy Sỹ cho biết Tehran và nhóm P5 1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức) đã nhất trí về các nội dung và định hướng lớn sau những cuộc đàm phán marathon.
Đây là một bước tiến lịch sử trong tiến trình hạt nhân của Iran nhằm mở đường cho việc đạt được một thỏa thuận toàn diện trước thời hạn chót ngày 30/6, đồng thời giúp chấm dứt những tranh cãi và đối đầu giữa Nhà nước Hồi giáo và phương Tây kéo dài suốt 12 năm qua.
Những nội dung chi tiết của thỏa thuận chưa được tiết lộ chính thức vì hai bên còn nhiều khác biệt trong cách thức công khai.
Tuy nhiên, theo một số nguồn tin báo chí phương Tây, Iran đã đồng ý hủy bỏ 2/3 năng lực làm giàu urani và đặt chương trình hạt nhân dưới sự giám sát của P5 1 trong tối thiểu 10 năm nếu các bên đạt được thỏa thuận toàn diện vào trước ngày 30/6.
Cụ thể, Tehran sẽ phải pha loãng hoặc chuyển ra nước ngoài hầu hết trữ lượng urani đã làm giàu và phải tạm ngừng toàn bộ chương trình hạt nhân trong 10 năm.
Video đang HOT
Sau 10 năm này, quá trình nghiên cứu và phát triển máy ly tâm cũng sẽ tiếp tục bị hạn chế và giám sát. Những hạn chế khác cũng được tiếp tục trong vòng 25 năm tiếp theo.
Nếu Tehran tuân thủ thỏa thuận, các biện pháp trừng phạt quốc tế sẽ dần được dỡ bỏ.
Trong khi đó, truyền thông Iran cho hay Teheran sẽ giảm số máy ly tâm làm giàu urani từ 19.000 xuống còn 6.000. Trong số này có khoảng 1.000 máy ly tâm được sử dụng để làm nguyên liệu cho máy phát điện tại cơ sở Fordo và chỉ được sử dụng cho mục đích nghiên cứu thuần túy.
Theo kế hoạch, các bên sẽ sớm tiến hành các cuộc đàm phán tiếp theo về từng nội dung cụ thể của thỏa thuận toàn diện cuối cùng. Mọi biện pháp trừng phạt Iran chỉ được dỡ bỏ cho tới khi một thỏa thuận toàn diện được ký kết.
Vũ Anh
Tổng hợp
Theo dantri
Triển vọng đàm phán hạt nhân Iran nhạt dần
Cuộc đàm phán hạt nhân giữa ngoại trưởng Iran và nhóm P5 1, gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức, diễn ra ngày 30/3 đã kéo dài tới nửa đêm do các bên không tìm được tiếng nói chung trong những "vấn đề phức tạp" khi mà thời hạn chót sắp tới gần.
Cuộc đàm phán tại Lausanne (Ảnh: AFP)
Phát biểu trước các phóng viên bên ngoài một khách sạn ở thị trấn Lausanne của Thụy Sĩ, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry thừa nhận: "Vẫn có những vấn đề khó khăn. Chúng tôi đang rất nỗ lực để tìm sự đồng thuận. Chúng tôi sẽ thảo luận tới đêm muộn hôm nay và dĩ nhiên là cả ngày mai".
Hiện các cường quốc đang chạy đua với thời gian để tìm cách đạt được thỏa thuận hạt nhân toàn diện với Iran, qua đó kiểm soát không để quốc gia Cộng hòa Hồi giáo này sở hữu vũ khí hạt nhân.
Liên quan tới cuộc đàm phán nêu trên, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã rời cuộc đàm phán sau nhiều cuộc gặp với các đối tác liên quan. Người phát ngôn của ông cho biết Ngoại trưởng Lavrov sẽ chỉ quay trở lại nếu có một cơ hội "thực tế" về việc các bên đạt được thỏa thuận.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier cho biết những điẻm chính trong khi tranh luận chính là những yêu cầu "rất tham vọng" của Iran một khi "giai đoạn đầu" của thỏa thuận có thời hạn 10 năm hết hiệu lực.
"Chúng ta phải có những biện pháp để bảo đảm rằng những gì diễn ra sau 10 năm nữa là minh bạch và rõ ràng. Chúng ta không để nguy cơ họ phát triển bùng nổ sau 10 năm nữa", Ngoại trưởng Đức khẳng định.
Hiện các cường quốc đang cố gắng đưa ra một thỏa thuận khung để đảm bảo rằng Iran sẽ không sở hữu được bom hạt nhân với chương trình hạt nhân mà nước này đang phát triển.
Một nhà ngoại giao phương Tây cho biết hiện là thời điểm "có hoặc không" giữa ngoại trưởng các nước. Ông cũng cho biết thêm bất đồng giữa các bên hiện nay nằm ở ba vấn đề chính: Thời gian thỏa thuận có hiệu lực, thời điểm Liên hợp quốc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt và cơ chế để bảo đảm các bên phải tuân thủ thỏa thuận.
Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân của Iran, ông Abbas Araghchi cho biết: "Chúng tôi đã có cuộc gặp rất quan trọng và quá trình thảo luận đã đề cập tới nhiều chi tiết. Tất nhiên, chúng tôi có giải pháp cho mọi vấn đề còn vướng mắc hiện nay".
Theo kế hoạch trước đây, các bên phải ký được thỏa thuận khung trước thời hạn chót 31/3, qua đó mở đường cho việc kéo dài thêm 90 ngày để đàm phán theo hướng tiến tới một thỏa thuận toàn diện nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng hạt nhân Iran kéo dài hơn 10 năm qua.
Tuy nhiên, trên thực tế, "thời hạn chót" cho thỏa thuận cuối cùng giữa Iran và nhóm P5 1 đã được ấn định tới lần thứ ba, sau hai lần lỡ hẹn kể từ khi đạt được thỏa thuận sơ bộ ngày 24/11/2013.
Theo giới phân tích, các bên khó có thể gia hạn thêm thời điểm chốt thỏa thuận vì sức ép mà Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Iran Hassan Rouhani đang phải đối mặt ở trong nước.
Ngọc Anh
Tổng hợp
Theo Dantri
Mỹ thừa nhận còn những trở ngại lớn trong đàm phán với Iran Ngoại trưởng Mỹ John Kerry ngày 4/3 cho biết vẫn còn nhiều khác biệt đáng kể và những lựa chọn quan trọng trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif (thứ 2, phải). (Nguồn: TTXVN) Ông Kerry đưa ra tuyên bố trên sau khi hoàn tất...