Iran, Mỹ nỗ lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân
Ngày 5/8, truyền thông nhà nước Iran đưa tin các quan chức nước này cùng với Mỹ đã có cuộc gặp gián tiếp cùng ngày thông qua trung gian Liên minh châu Âu (EU) trong khuôn khổ vòng đàm phán thứ 8 tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân 2015.
Các máy ly tâm tại cơ sở hạt nhân Natanz, Iran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Trung Đông, không có nhiều khả năng cuộc gặp này sẽ mang lại một kết quả đột phá, do cả hai bên đều gặp khó khăn trong việc thuyết phục bên kia nhượng bộ. Trong một tuyên bố trên mạng xã hội Twitter, Trưởng đoàn đàm phán của Iran, Ali Bagheri Kani cho rằng Mỹ cần thể hiện “sự chín chắn và trách nhiệm”. Trong khi đó, phát biểu trước báo chí ngày 4/8, phát ngôn viên Nhà Trắng phụ trách về an ninh John Kerby cho biết đàm phán “hầu như đã hoàn thành vào thời điểm này… Chúng tôi không thể mãi chờ đợi Iran”.
Phát biểu họp báo cùng ngày 5/8, người phát ngôn Ủy ban châu Âu Peter Stano kêu gọi Iran và Mỹ thực hiện một “nỗ lực cuối cùng” nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân có tên gọi Kế hoạch hành động chung toàn diện ( JCPOA). Ông nhấn mạnh hai bên cần đưa ra những quyết định “rõ ràng và dứt khoát” đồng thời bày tỏ hy vọng các cuộc đàm phán sẽ đem lại kết quả.
Video đang HOT
Vòng thương lượng thứ 8 về JCPOA đã được khởi động ngày 4/8 tại khách sạn Palais Coburg ở Vienna, đánh dấu cuộc gặp đầu tiên kể từ tháng 3. Cuối tháng 6, Qatar đã tổ chức cuộc đàm phán gián tiếp giữa Tehran và Washington với hy vọng đưa tiến trình đàm phán trở lại đúng đường, song nỗ lực này vẫn chưa giúp đem lại bước đột phá. Tháng 7 vừa qua, Đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại của EU Josep Borrell đã trình một dự thảo thỏa thuận và kêu gọi các bên chấp nhận văn kiện này nhằm tránh “cuộc khủng hoảng hạt nhân nguy hiểm”. Ông Borrell cho biết văn bản này bao gồm “các thỏa thuận mà các bên đã rất khó mới đạt được” và “nêu một cách chi tiết việc dỡ bỏ trừng phạt cũng như các bước đi hạt nhân cần thiết để khôi phục thỏa thuận năm 2015″.
Thỏa thuận JCPOA đã được các nước Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Trung Quốc, Nga cùng với Iran ký kết tháng 7/2015. Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận năm 2018, và Iran cũng đã từng bước ngừng tuân thủ các cam kết của mình trong thỏa thuận.
Mỹ vẫn tin tưởng khả năng khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran
Ông John Kirby, Điều phối viên liên lạc chiến lược thuộc Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ ngày 25/6 nhấn mạnh Washington vẫn tin tưởng về khả năng khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Toàn cảnh vòng đàm phán về khôi phục thoả thuận hạt nhân Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) giữa đại diện Iran và các cường quốc tại Vienna, Áo ngày 27/12/2021. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu với báo giới, ông Kirby nêu rõ Mỹ "vẫn tin tưởng vào việc khôi phục Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA)", đồng thời khẳng định Washington luôn đề cao tầm quan trọng của thỏa thuận hạt nhân lịch sử này.
Tuyên bố trên được ông Kirby đưa ra trong bối cảnh đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell cho biết các cuộc đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 với Iran sẽ được nối lại trong những ngày tới. Tại cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian ở thủ đô Tehran, ông Borrell nêu rõ sau 3 tháng đình trệ, các bên sẽ nối lại đàm phán JCPOA.
Về phần mình, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian xác nhận các cuộc đối thoại gián tiếp với Mỹ về khôi phục thỏa thuận JCPOA sẽ sớm được nối lại. Ông nhấn mạnh phía Iran sẵn sàng đàm phán trong những ngày tới và điều quan trọng là Tehran sẽ nhận được đầy đủ các lợi ích kinh tế của thỏa thuận JCPOA. Iran cũng sẽ nỗ lực giải quyết các vấn đề và bất đồng thông qua các cuộc đàm phán. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Amir-Abdollahian cũng cho biết đã có cuộc thảo luận cụ thể và tích cực với ông Borrell về hợp tác giữa Iran và EU.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU tới Tehran kể từ tháng 2/2020. Chuyến thăm được xem là nhân tố quyết định đối với số phận của thỏa thuận JCPOA.
Trong khi đó, cùng ngày, Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Tối cao của Iran, ông Ali Shamkhani, tuyên bố Tehran sẽ tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân đến khi nào phương Tây thay đổi "cách hành xử".
Năm 2015, Iran ký JCPOA với nhóm P5 1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và Đức). Tuy nhiên, tháng 5/2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận này và tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran, dẫn đến việc Tehran dần từ bỏ một số cam kết trong thỏa thuận.
Kể từ tháng 4/2021 đến nay, Iran và các bên còn lại tham gia ký kết JCPOA đã tổ chức nhiều vòng đàm phán trực tiếp tại thủ đô Vienna của Áo nhằm hồi sinh thỏa thuận này. Mỹ tham gia đàm phán gián tiếp thông qua EU.
Trong vòng đàm phán gần đây nhất tại Vienna (Áo) vào tháng 3, Iran đã đưa ra một số điều kiện, trong đó có yêu cầu Mỹ đưa Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ra khỏi danh sách tổ chức khủng bố. Tuy nhiên, Washington từ chối các yêu cầu của Tehran và đàm phán rơi vào đình trệ.
Iran chỉ rõ hai vấn đề còn tồn tại với Mỹ trong đàm phán hạt nhân Ngày 16/3, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian cho biết Iran vẫn còn hai vấn đề tồn tại với Mỹ trong các cuộc đàm phán nhằm hồi sinh thỏa thuận hạt nhân năm 2015 mà Tehran đã ký với Nhóm P5 1 (gồm Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Mỹ và Đức). Các đại biểu tại vòng đàm phán nhằm khôi phục thỏa thuận hạt...