Iran muốn thành lập trung tâm khí đốt khu vực
Cộng hòa Hồi giáo Iran đang tìm cách nâng cao vị thế trên thị trường năng lượng toàn cầu.
Một cơ sở khai thác dầu của Iran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Hãng thông tấn Fars đưa tin Iran mới đây đã đề xuất thành lập một trung tâm khí đốt khu vực trong Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ( SCO) để đảm bảo an ninh năng lượng.
Phát biểu tại cuộc họp Hội đồng Nguyên thủ các nước thành viên SCO tại thủ đô Bishkek của Kyrgyzstan, Phó Tổng thống thứ nhất Iran Mohammad Mokhber cho biết động thái trên sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn để 9 thành viên của khối này buôn bán và trao đổi năng lượng, bao gồm nhiên liệu hóa thạch, điện và năng lượng tái tạo.
Ông Mokhber cũng nhắc đến đề xuất của Tehran trong việc lập quỹ để các nước đầu tư cùng tài trợ cho các dự án hóa dầu, đồng thời nhấn mạnh quốc gia này sẵn sàng cung cấp dịch vụ kỹ thuật và sản xuất thiết bị cho các lĩnh vực dầu khí, hóa dầu.
Video đang HOT
Theo các nhà phân tích, Iran đang tìm cách thành lập một trung tâm khí đốt hợp tác với các đối tác thương mại Á – Âu để tăng cường hợp tác khu vực, cũng như nâng cao vị thế trên thị trường năng lượng toàn cầu. Tehran là một trong những nhà sản xuất dầu khí đốt lớn nhất thế giới, bán phần lớn năng lượng cho thị trường châu Á bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ.
Vào tháng 7, Iran đã trở thành thành viên chính thức thứ 9 của SCO, nâng cao từ vị trí trước đây là quan sát viên của khối.
Được thành lập vào những năm 1990 với tên gọi Shanghai Five, SCO ban đầu gồm Trung Quốc, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Nga và Tajikistan. Uzbekistan gia nhập vào năm 2001 dẫn đến việc tổ chức này thay đổi tên gọi. Ấn Độ và Pakistan tham gia từ năm 2017.
Đầu năm nay, Belarus đã ký bản ghi nhớ gia nhập, một bước cần thiết để một quốc gia quan sát viên trở thành thành viên SCO. Ngoài Belarus, Afghanistan và Mông Cổ hiện cũng có tư cách quan sát viên. Hơn chục quốc gia khác đang được SCO xem là đối tác đối thoại.
Chuyển đổi toàn cầu thúc đẩy vị thế của SCO
Số đơn đăng ký trở thành thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) đang tăng lên, điều này giúp tổ chức này có thể mở rộng phạm vi tiếp cận toàn cầu.
Cờ các nước tại trụ sở của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 4/7/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo ông Alexander Knyazev, người đứng đầu chi nhánh khu vực của Viện CIS có trụ sở tại Moskva, cho biết hệ thống quan hệ quốc tế toàn cầu đang trải qua quá trình chuyển đổi, mở ra cơ hội cho Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) vươn lên với tư cách là một chủ thể toàn cầu.
Ngày 4/7, Cộng hòa Hồi giáo Iran đã trở thành thành viên chính thức của SCO. Dự kiến, Belarus sẽ đạt được quy chế này vào năm 2024. Trước khi Iran gia nhập, tổ chức này bao gồm 8 thành viên thường trực là Trung Quốc, Ấn Độ, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Pakistan, Nga, Tajikistan và Uzbekistan; và 9 đối tác đối thoại - Armenia, Azerbaijan, Campuchia, Nepal, Sri Lanka, Turkiye, Ai Cập, Qatar và Saudi Arabia.
Theo ông Bakhtiyor Khakimov - đại diện đặc biệt của Tổng thống Liên bang Nga về các vấn đề SCO, số lượng đơn xin gia nhập SCO ngày càng tăng.
"Các điều kiện khách quan để biến SCO thành một tổ chức hiệu quả, có sức ảnh hưởng vượt xa lãnh thổ của các quốc gia thành viên, đã xuất hiện. Trước hết, mọi thứ phụ thuộc vào ý chí chính trị của giới lãnh đạo các quốc gia này. Số lượng các quốc gia tham gia và rộng hơn là các quốc gia muốn tham gia, hoặc có tư cách là quốc gia quan sát viên, đối tác đối thoại đối với SCO, đã đưa tổ chức đến sát hơn mục tiêu trở thành một chủ thể toàn cầu", đại diện Knyazev nhận định với đài Sputnik.
Xét trên phương diện này, sự gia nhập của Iran đã mang lại một làn gió mới cho tổ chức với vai trò của quốc gia Cộng hòa Hồi giáo này trong khu vực Á-Âu rộng lớn từ Trung Đông đến bờ biển Thái Bình Dương, cũng như vị thế của nước này ở châu Phi và ảnh hưởng ở một số quốc gia Mỹ Latinh.
Đại diện Knyazev nhấn mạnh sự tham gia SCO của Iran có thể có tác động đáng kể đến các quá trình tiếp theo trong tổ chức này. Quyết định này có thể làm phong phú thêm các hoạt động của SCO về mặt đảm bảo an ninh trong một khu vực rộng lớn từ Ấn Độ Dương đến Bắc Cực và từ Đông Nam Âu đến Đông Nam Á. Chuyên gia đặc biệt đề cập đến các cuộc tập trận hải quân chung của Iran, Nga và Trung Quốc ở Vịnh Oman và các vùng biển xung quanh, bắt đầu vào tháng 12/2019 và đã trở thành một sự kiện thường xuyên.
"Iran là một ví dụ về cách một quốc gia đang tiến dần tới việc khẳng định vị thế của một cường quốc. Ngày nay, một số lượng lớn các tiến trình quốc tế không thể diễn ra nếu không có sự tham gia của Iran, vì ảnh hưởng trực tiếp của nước này đối với các quá trình. Iran đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong các tiến trình diễn ra ở Trung Đông, Kavkaz, Vịnh Ba Tư và lưu vực Ấn Độ Dương, hoặc một phần ở Địa Trung Hải. Mặc dù Iran chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ các lệnh trừng phạt của phương Tây, nhưng qua nhiều năm, quốc gia này đã cho thấy rằng họ có thể tự cung tự cấp, mang lại một vị trí độc lập tuyệt đối trong nền chính trị thế giới", học giả chỉ ra.
Theo ông Knyazev, SCO đang ở giai đoạn phát triển rất quan trọng nhưng vẫn mang tính chuyển tiếp. Ông tin rằng các quốc gia khác nhau vẫn có những kỳ vọng khác nhau đối với SCO.
"Tôi nghĩ sự chuyển đổi toàn cầu đang diễn ra trong toàn bộ hệ thống quan hệ quốc tế trên thế giới sẽ trở thành chất xúc tác cho tính tự quyết của SCO. Không thể loại trừ khả năng đến một lúc nào đó, SCO sẽ được coi không phải là một tổ chức khu vực, mà là một nhân tố toàn cầu có vai trò quan trọng", đại diện Knyazev kết luận.
Hai cường quốc dầu khí bắt tay ổn định thị trường năng lượng thế giới Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có cuộc điện đàm ngày 6/9, để thảo luận về những nỗ lực ổn định thị trường năng lượng toàn cầu. Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman Al Saud phát biểu tại một hội nghị ở Jeddah, Saudi Arabia ngày 19/7/2023. Ảnh: AFP/TTXVN Cuộc điện đàm này diễn...
