Iran kêu gọi IAEA tạo động lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân
Ngày 25/8, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir- Abdollahian đã đề nghị Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế chấm dứt vấn đề 3 địa điểm hạt nhân chưa công bố của Iran, nhằm tạo động lực cứu vãn thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015.
Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian. Ảnh: AFP/TTXVN
Hãng thông tấn nhà nước Iran (IRNA) dẫn lời ông Abdollahian nêu rõ: “Chúng tôi rất nghiêm túc trong vấn đề này và không muốn để những cáo buộc vô căn cứ của IAEA tồn tại”. IRNA cũng dẫn lời một quan chức ngoại giao khác của Iran nhấn mạnh vấn đề này đã ảnh hưởng xấu đến quan hệ giữa IAEA với Iran và các bên “không được lợi dụng vấn đề này làm một cái cớ để trừng phạt Iran”.
Các phát biểu trên được đưa ra sau khi Mỹ phản hồi về đề xuất khôi phục thỏa thuận hạt nhân “Kế hoạch hành động chung toàn diện” (JCPOA) mà Liên minh châu Âu (EU) soạn thảo. Trước đó, EU đã gửi cho Iran văn bản cuối cùng của dự thảo thỏa thuận nhằm khôi phục JCPOA. Iran đã có phản hồi và đề nghị điều chỉnh một số điểm. Dự thảo thỏa thuận và phản hồi của Iran đã được gửi tới Mỹ, Nga, Trung Quốc, Anh, Pháp và Đức – các nước tham gia ký kết JCPOA với Iran.
JCPOA được ký giữa Iran và các nước trên vào tháng 7/2015, theo đó, Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, Mỹ đã rút khỏi thỏa thuận năm 2018 và tái áp đặt trừng phạt kinh tế, khiến Iran cũng giảm các cam kết của nước này trong thỏa thuận. Sau 16 tháng Mỹ và Iran đàm phán gián tiếp thông qua các quan chức EU, ngày 8/8, EU đã đưa ra dự thảo cuối cùng.
Iran tuyên bố đáp trả mọi hành động 'không mang tính xây dựng' của IAEA
Ngày 1/6, Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố Tehran sẽ đáp trả bất kỳ "hành động không mang tính xây dựng" nào tại cuộc họp sắp tới của Hội đồng Thống đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh phát biểu tại cuộc họp báo ở Tehran. Ảnh: IRNA/TTXVN
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh khẳng định chương trình hạt nhân của nước này hoàn toàn vì mục đích hòa bình, theo đó, Tehran sẽ đáp trả mạnh mẽ và thích đáng bất kỳ hành động nào không mang tính xây dựng của Hội đồng Thống đốc IAEA.
Quan chức này nhấn mạnh "những ai sử dụng báo cáo của Tổng Giám đốc (IAEA) như một công cụ chính trị và phương tiện để gây áp lực đối với Iran sẽ phải chịu trách nhiệm về những hậu quả sau đó".
Iran đưa ra tuyên bố trên sau khi có thông tin cho rằng Mỹ, Pháp, Anh và Đức đang hối thúc Hội đồng Thống đốc IAEA gây áp lực đối với Tehran vì Iran chưa giải đáp được những nghi vấn lâu nay của cơ quan này về những dấu vết urani được tìm thấy tại các cơ sở không được khai báo. Theo hãng tin Reuters, động thái này được đưa vào dự thảo nghị quyết chuẩn bị cho cuộc họp sắp tới của Hội đồng Thống đốc IAEA.
Theo kế hoạch, Hội đồng Thống đốc IAEA sẽ nhóm họp vào ngày 6/6 tới và nội dung của dự thảo nghị quyết này sẽ còn được thảo luận và điều chỉnh giữa các thành viên trong hội đồng trước khi chính thức được đệ trình tại cuộc họp.
Trước đó, IAEA ngày 30/5 công bố báo cáo quý cho biết Iran chưa giải đáp được những nghi vấn lâu nay về các hạt urani được tìm thấy tại 3 cơ sở Marivan, Varamin và Turquzabad không nằm trong danh sách đã được nước này báo cáo. Một ngày sau đó, Iran cho rằng báo cáo này của IAEA là "không công bằng". Đây là một trong những vấn đề làm đình trệ tiến trình đàm phán giữa Iran và phương Tây về việc khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015 có tên chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA).
Hồi tháng 3, IAEA và Iran đã nhất trí về lịch trình 3 tháng để làm rõ những vấn đề còn tồn tại giữa hai bên đang cản trở đàm phán khôi phục JCPOA. Tuy nhiên, Tổng Giám đốc IAEA Rafael Grossi cho rằng khó có thể nghĩ đến việc đạt được một thỏa thuận nhằm phục hồi JCPOA khi IAEA chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng về hoạt động của các những cơ sở hạt nhân chưa từng được Iran công bố.
Nút thắt trong đàm phán hạt nhân Iran liệu có được tháo gỡ? Cuối tuần qua, Iran và IAEA đã nhất trí về lộ trình nhằm tháo gỡ những vướng mắc nổi cộm hiện nay liên quan chương trình hạt nhân Iran đến cuối tháng 6 tới. Đây được xem là đòn bẩy mới nhất nhằm góp phần nhanh chóng khôi phục thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015. Phát biểu với báo giới ngay sau...